در حالی که متوسط تابش خورشید در ایران ۵ برابر کشور آلمان است و هر فرد میتواند از هر نقطهای از انرژیهای تجدیدپذیر بهرهمند شوند، ولی به گفته محققان این حوزه، به جای اقدامات حمایتی از صنعت تجدیدپذیرها، بازرگانان اقدام به واردات تجهیزات بیکیفیت کردهاند که این روند بر پیکره این صنعت ضربه وارد کرده است.
به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، دکتر داوود فدایی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و عضو هیأت مدیره انجمن انرژیهای تجدیدپذیر و رئیس مؤسسه تحقیقاتی فناوران خورشید پژوه (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)، با اشاره به پتانسیلهای انرژیهای تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی در کشور، گفت: از انرژی خورشیدی میتوان انرژی مورد نیاز خانگی را تأمین کرد که در این صورت ۴۰ تا ۴۲ درصد صرفه اقتصادی به همراه دارد.
وی تولید برق با استفاده از پانلهای خورشیدی و تولید آبگرم با استفاده از آبگرمکنهای خورشیدی را از کاربردهای مستقیم انرژی خورشیدی نام برد و یادآور شد: متأسفانه کشور در زمینه آبگرمکنهای خورشیدی هیچ اقدام مؤثری انجام نداده و این در حالی است که اگر با اعطای سوبسید در حد ۲ تا ۲.۵ میلیون تومان به هر خانواده و توسعه آبگرمکنهای خورشیدی در بام خانهها، ضمن امکان صرفهجویی در مصرف انرژی، امکان کاهش تولید منواکسیدکربن و دی اکسید کربن به میزان ۴۰ تا ۴۲ درصد فراهم میشد.
فدایی، با اشاره به گستردگی آلودگیهای زیستمحیطی در کشور، اظهار کرد: استفاده مناسب از انرژیهای خورشیدی میتواند به میزان قابل توجهی از تولید گازهای سمی چون منواکسید و دی اکسید کربن جلوگیری کند.
عضو هیأت مدیره انجمن انرژیهای تجدیدپذیر ایران به کاربردهای انرژیهای خورشیدی در بخش کشاورزی اشاره کرد و ادامه داد: از آنجایی که بسیاری از کشاورزان توانایی پرداخت هزینههای سردخانهها برای انبار مازاد محصولات خود را ندارند، کشاورزان با استفاده از خشککنهای خورشیدی میتوانند مازاد محصولات را به صورت خشک شده به بازار عرضه کنند.
این محقق حوزه انرژیهای تجدیدپذیر کاربردی کردن پتانسیلهای خورشیدی را در گرو اطلاعرسانی به کشاورزان و سایر اقشار جامعه دانست و خاطر نشان کرد: کشور در توسعه کاربردهای خورشیدی در بخش کشاورزی نیز موفق عمل نکرده است؛ چراکه اتکای کشور به منابع فسیلی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به حمایتهای نامناسب دولت از تحقیقات دانشگاهی در این حوزه، یادآور شد: توسعه انرژیهای تجدیدپذیر همچنین میتواند در توسعه اشتغال که یکی از دغدغههای کشور است، مؤثر باشد که در این حوزه نیز کارنامه درخشانی نداریم.
وی در عین حال با تاکید بر ضرورت حضور بخش خصوصی در توسعه استفاده از انرژیهای خورشیدی در بخشهای مختلف، افزود: برای توسعه کاربردهای انرژیهای خورشیدی لازم است بخش خصوصی فعالی که دغدغه ایجاد نیروگاههای خورشیدی را داشته باشد، به میدان بیاید.
فدایی با انتقاد نسبت به حضور بازرگانان در حیطه انرژیهای تجدیدپذیر، گفت: در حال حاضر در حوزه تجدیدپذیرها بازرگانانی وارد شدند که تنها به حاشیه سود میاندیشند و اقدام به واردات تجهیزات نیروگاههای خورشیدی بیکیفیت به کشور کردند که این امر به توسعه صنعت انرژیهای خورشیدی ضربه وارد کرده است.
عضو هیأت مدیره انجمن انرژیهای تجدیدپذیر اضافه کرد: لازم است دولت برای مراکز تحقیقاتی این حوزه که در بخش خصوصی شکل گرفتهاند، در قالب معافیت مالیاتی و اعمال تخفیفها، حمایتهایی را اعمال کند تا تحقیقات در حوزه انرژیهای خورشیدی در کشور نهادینه شود. این در حالی است که به نظر میرسد رویکرد دولت، به نفع توسعه انرژی خورشیدی در کشور نیست.
وی به موفقیتهای محققان کشور در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر اشاره کرد و یادآور شد: در ۲۰ سال گذشته پیشرفتهای علمی زیادی در این زمینه صورت گرفته است، ولی از آنجایی که منابع انرژی نفت و گاز بر همه حوزههای انرژی غلبه دارد؛ از این رو انرژیهای تجدیدپذیر در کشور فراگیر نشده است.
فدایی بر ضرورت حضور بخش خصوصی قوی که از حمایتهای دولت و مجلس برخوردار باشد در این حوزه تاکید کرد و ادامه داد: در این صورت است که میتوان امیدوار بود سهم اعظمی از انرژیهای مورد نیاز کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین میشود.
وی به آلودگیهای ناشی از منابع انرژی فسیلی اشاره کرد و گفت: علیرغم آن مشاهده میکنیم با همان ولعی که موجب شد با حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق از آبهای زیر زمینی بهره برداری کنیم و آبخوانها را از آب تهی کنیم، به سمت استخراج منابع نفت و گاز رفتهایم تا در آینده منابع سوخت فسیلی به پایان برسد.
فدایی، آمارهای بالای شیوع سرطانها را ناشی از آلودگیهای زیستمحیطی دانست و ابراز امیدواری کرد که روزی عقلها در کنار دلها قرار گیرد و با اتخاذ بینش عقلانی در این راه به سمت مسیر درست حرکت کنیم.
واردات پنلهای خورشیدی بیکیفیت
فدایی با اشاره به توانمندیهای کشور در ساخت و تولید پنلهای خورشیدی، توضیح داد: در حال حاضر این پنلها در داخل کشور تولید میشوند، ولی از آنجایی که تقاضا برای خرید آن کم است؛ از این رو تولید این تجهیزات در داخل کشور مقرون به صرفه نیست که این حوزه نیز نیاز به حمایتهای دولتی دارد.
وی با اشاره به مصوبه دولت مبنی بر استفاده ۱۰ درصدی دستگاههای دولتی از انرژیهای تجدیدپذیر، گفت: چنین قوانینی هر چند در کشور وضع شده است، ولی کمتر اجرایی میشود؛ در حالی که اگر چنین قانونی اجرایی میشد، تولید پنلهای خورشیدی در کشور اقتصادی بود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تعداد شرکتهای سازنده پنلهای خورشیدی را کمتر از انگشتان دست دانست و افزود: تعداد شرکتهایی که سیلیس را به ویفر و پنلهای خورشیدی تبدیل کنند، در کشور کم است و از سوی دیگر به دلیل نبود تقاضا، تولید آنها توجیه اقتصادی ندارد؛ از این رو سرمایهگذاری وسیعی در این حوزه صورت نمیگیرد.
وی با بیان اینکه مطالعات دانشگاهی بدون دریافت سفارش همانند کار کردن در یک جزیره است، اظهار کرد: ما تاکنون موفق به ثبت ۱۴ پتنت شدیم، ولی از آنجایی که متقاضی برای این دستاوردها وجود ندارد؛ از این رو در نهایت ما به کنار ماندیم و نظارهگر هستیم.
پتانسیلهای خورشیدی در کشور
عضو هیأت مدیره انجمن انرژیهای تجدیدپذیر به بیان پتانسیلهای انرژی خورشیدی در کشور پرداخت و گفت: پتانسیل انرژی خورشیدی در کشور به اندازهای است که هر فرد میتواند در هر نقطه از کشور به میزان لازم انرژی خورشیدی را دریافت کند؛ چراکه بر اساس برآوردها ایران متوسط ۵ برابر کشور آلمان پتانسیل تابش خورشید را دارد.
ولی در کشور آلمان تاکید بر این است که بر اساس برنامهریزیها سهم انرژیهای خورشیدی باید به ۲۵ درصد برسد.
فدایی خاطر نشان کرد: متأسفانه در کشور هنوز نتوانستهایم به سهم قابل توجهی در این زمینه برسیم که دلیل آن سیاستگذاریها در قیمت انرژی بوده است.