شاهرخی با دستاوردی جدید

مصرف بالای انرژی در کشورمان همواره مورد توجه بوده و در طی چند سال اخیر با توجه به تغییرات به وجود آمده در نحوه محاسبه قیمت انرژی این موضوع بیشتر نمود پیدا کرده است. گمان می‌رود که در آینده‌ای نه چندان دور راندمان انرژی ساختمان‌ها تاثیر عمده‌ای بر ارزش آن‌ها داشته باشد و بنابراین مهندسین و طراحان، سیستم‌های با راندمان بالاتر و هزینه‌های تعمیر و نگهداری پایین‌تر را در طراح‌های خود مورد توجه قرار خواهند داد. امروزه با توجه به وجود تجهیزات توزیع هوا، تجهیزات کنترلی و استراتژی‌های مهندسی، روش‌های طراحی کارامدتری نسبت به طراحی‌های موجود در ساختمان‌ها پیشنهاد می‌شوند.

عمده انرژی مصرفی در ساختمان‌ها به‌منظور ایجاد شرایط آسایش ساکنان و توسط سیستم‌های تهویه مطبوع مصرف می‌شود. این شرایط آسایش علاوه بر حفظ دمای فضا در یک محدوده مشخص شامل کنترل رطوبت، جریان هوا، فشار فضاهای ساختمان نیز است. سیستم‌های VAV و یا حجم هوا متغیر در مقایسه با سیستم‌های CAV و یا حجم هوا ثابت قادر هستند که در عین فراهم آوردن شرایط آسایش ساکنین هزینه‌های تعمیر و نگهداری و مصرف انرژی را به طور قابل توجهی کاهش دهند. سیستم‌های VAV با کنترل میزان هوای ورودی به فضاها رطوبت و دمای فضاها را کنترل می‌کنند.

سیستم‌های VAV می‌توانند تغییرات نیازهای بارها را با تغییر مقدار هوای گرم و سرد در گردش در فضای مورد تهویه در پاسخ به تغییر بارهای سرمایش و گرمایش را اداره کنند. سیستم‌های VAV با باز و بستن دمپرها و یا با تنظیم نرخ جریان هوا در باکس‌های اختلاط دارای فن با تغییر بارها در زون‌های مختلف از یک ساختمان کار می‌کنند. اگر در یک ناحیه به سرمایش بیشتری نیاز باشد، دمپر مربوط به آن ناحیه بیشتر باز شده تا با افزایش نرخ جریان هوای سرد دمای ناحیه به دمای مورد نیاز برسد. با باز شدن دمپر، فشار استاتیک داکت کاهش می‌یابد و با ارسال سیگنالی به فن هوای تغذیه با افزایش دور فن افزایش می‌یابد. در مقابل، اگر هوای ناحیه از مقدار مورد نظر بیشتر سرد شود، دمپر به آرامی بسته شده و نرخ جریان هوای سرد کاهش می‌یابد. با استفاده از یک درایو تغییر سرعت (VSD)، این کاهش در نرخ جریان منجر به کاهش توان مورد نیاز فن و درنتیجه صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود. اگرچه بیشتر سیستم‌های تهویه مطبوع موجود در ساختمان‌ها از نوع CAV بوده ولی در چند سال اخیر مهندسان و طراحان اقبال زیادی به سیستم‌های VAV نشان داده‌اند. تبدیل یک سیستم CAV به یک سیستم VAV یک انتخاب معمول برای صاحبان ساختمان‌ها است، زیرا امکان تغییر سیستم متناسب با تغییر تقاضا وجود دارد.

موسسه فنی شاهرخی سال‌هاست به عنوان شرکت پیشگام در زمینه تولید و عرضه تجهیزات نوین از قبیل VAV BOX، Blast Damper و Silencer در زمینه کنترل و توزیع هوا در صنعت تهویه مطبوع کشور مشغول به فعالیت است. این شرکت تاکنون در زمینه طراحی، نظارت و اجرای سیستم‌های توزیع هوا همواره در کنار مهندسین تهویه مطبوع کشور بوده و با توجه به رسالت همیشگی این مجموعه در ارائه مطالب علمی معتبر، اقدام به تدوین و چاپ کتابی با عنوان «مرجع کامل طراحی و اجرای سیستم‌های حجم هوای متغیر» کرده تا علاوه بر ارائه مطالب علمی روز دنیا در طراحی سیستم‌های حجم هوای متغیر، گامی هرچند ناچیز در راستای ارتقای دانش کشور برداشته باشد. امید است تا این کتاب آغازی پر قدرت در مسیر طولانی ارتقای علمی کشور باشد.

در این کتاب تلاش شده است که جنبه‌‌های مختلف عملکردی و روش‌های طراحی سیستم‌های VAV مورد توجه قرار گرفته و نیاز خواننده به دانستن جنبه‌های علمی و عملی طراحی سیستم‌های VAV برطرف شود.

در فصل اول عوامل موثر و فاکتورهای مهمی که مهندسین طراح باید در هنگام انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع مد نظر قرار دهد به طور مختصر مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل دوم مقدمه‌ای از سیستم‌های حجم هوای ثابت (CAV) و سیستم‌های حجم هوای متغیر (VAV) ارائه شده است. در این فصل تلاش شده تا خواننده با کلیات انواع سیستم‌های حجم هوای متغیر، مزایای استفاده از اکونومایزر، روابط اصلی برای محاسبه میزان بار گرمایی و همچنین روابط حاکم بر کارایی فن‌ها آشنا شود.

در فصل سوم شرایط هوای تهویه شده در مراحل مختلف یک سیکل تهویه مطبوع بر روی دیاگرام سایکرومتریک تجزیه و تحلیل شده تا خواننده به طور کامل در جریان نحوه کنترل یک ساختمان توسط سیستم حجم هوای متغیر قرار گیرد. انواع سیستم‌های VAV از قبیل سیستم سرمایشی، بازگرمایش و گرمایش پیرامونی، انواع سیستم‌های اکونومایزر و نحوه کنترل آنها و همچنین نحوه عملکرد انواع ترمینال‌های VAV در این سیستم‌ها با ارائه مثال به طور کامل تشریح شده است.

انواع پایانه‌های VAV و روش‌های کنترل آن‌ها از قبیل پایانه‌های تک و دو کاناله، مدل‌های فن‌دار و بازگرمایش و نحوه عملکرد آن‌ها به طور کامل در فصل چهارم توضیح داده شده است. نحوه انتخاب اندازه پایانه‌ها، نرخ جریان، افت فشار کل، اندازه فن در پایانه‌های فن‌دار و همچنین نحوه انتخاب کویل بازگرمایشی از جمله مطالبی است که در این فصل با ذکر مثال بیان شده است.

در فصل پنجم نکات مهم در محاسبه و سایز زنی کانال برای شبکه توزیع هوای سیستم VAV و همچنین روش‌های موثر در کنترل سطح صدا و عایق کاری مناسب کانال‌ها ارائه شده است.

در فصل ششم، به منظور درک درست مطالب بیان شده در فصول قبل، محاسبات کامل برای سیستم‌های CAV و VAV برای یک ساختمان اداری انجام شده است.