استانداردها و ضرورت های شناسنامه فنی –ملکی

 

مطابق تعریف فرهنگ آکسفورد، اتاق فکر «موسسه ای تحقیقاتی متشکل از گروهی از نخبگان است که به ارائه مشاوره و ایده برای مسائل ملی و فراملی می‌پردازد.

 

 

 

مطابق تعریف فرهنگ آکسفورد، اتاق فکر «موسسه ای تحقیقاتی متشکل از گروهی از نخبگان است که به ارائه مشاوره و ایده برای مسائل ملی و فراملی می‌پردازد. همچنین به گروهی بین رشته‌ای از مشاوران متخصص نیز اطلاق می‌شود.» فرهنگ لغت میراث (Heritage) نیز اتاق فکر را این گونه تعریف می‌کند: «گروه یا موسسه‌ای که برای انجام پژوهش‌های قوی و حل مساله، به خصوص در حوزه‌های فناوری، اجتماعی و استراتژی‌های سیاسی و اقتصاد تاسیس شده است.»

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از ماهنامه ساختمان و پلیمر: در اتاق فکر صنعت ساختمان کشور نیز مباحث و مسائل مرتبط با این بخش بررسی و به طور مستمر در نشریه «ساختمان و پلیمر» منعکس می‌شود، به این امید که مسئولان ارشد دولتی از نظرات و راهکارهای نخبگان که از دیدگاهی ریزبینانه چالش‌های مرتبط با این صنعت را بیان می‌کنند، در تدوین دستورالعمل‌ها و ضوابط بهره گیرند. هدف از شکل گیری اتاق فکر صنعت ساختمان به همت شبکه اطلاع رسانی صنوف مسکن ایران (صما) در سال گذشته، این بوده که تمام راهکارها و نظرات پیشنهادی اعضای این اتاق به سمت اجرایی شدن حرکت کند و از سوی دستگاه ‌ها و نهادهای اجرایی از جمله وزارت راه و شهرسازی، کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و… در تدوین ضوابط و قوانین مرتبط با حوزه ساختمان برای ارتقای روزافزون این صنعت مورد استفاده و بهره‌‌برداری قرار گیرد. از این رو این هدف به واسطه تداوم تعامل و ارتباط ما با مسئولان وزارتخانه مذکور، کمیسیون عمران مجلس و سایر کمیسیون‌ها و پیگیری این امور، در حال تحقق است.

 

 

شناسنامه فنی- ملکی را سازنده دارای رتبه و صلاحیت تهیه کند

ایرج رهبر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان ایران

مانند سایر دستورالعمل‌هایی که از طرف سازمان نظام مهندسی صادر می‌شود، اما اجرای آن کنترل نمی‌شود، اجرای طرح صدور شناسنامه فنی- ملکی نیز به دلیل نبود نظارت تاکنون موفق نبوده است. در حال حاضر شناسنامه فنی- ملکی به عنوان یک مدرک صوری برای تکمیل پرونده و در موقع صدور پایان کار پر می‌شود و در پرونده قرار می‌گیرد. در حالی که هدف از صدور شناسنامه فنی- ملکی و اجرای آن، ماندگاری این شناسنامه است تا در آینده مصرف‌کنندگان یا متخصصان بتوانند برای رفع مشکلات یک ساختمان به آن مراجعه کنند. این شناسنامه باید جزء وظایف مجری، سازنده و ناظر باشد و آیتم‌های آن مرحله به مرحله و در هر مقطع کاری تکمیل شود.

این مسئله هنوز در کشور محقق نشده، چون اساس کار غلط است. سازنده متخصص، مسئول و دارای رتبه از وزارت راه و شهرسازی و دارای صلاحیت وجود ندارد که به طور تمام‌وقت، نحوه ساخت و ساز و پیشرفت پروژه را در این شناسنامه درج کند. مسئولیت این کار را باید چنین سازنده‌ای برعهده بگیرد و سازمان نظام مهندسی یا انجمن‌های انبوه‌سازان نیز به طور اتفاقی بر کار او نظارت کنند. اما می‌بینیم مجری اصلا بر سر پروژه‌ها حضور ندارد و فقط در پایان برگه ای را مهر و امضا می‌کند. ناظر نیز فقط چند بار در طول پروژه گزارش می‌دهد و اطلاعاتی از نحوه ساخت ندارد.

از طرفی برای صدور شناسنامه فنی- ملکی باید آیتم‌های مشخص شده به طور جزئی بررسی شوند. برای مثال در ساختمان‌ها مشخص شود که پی‌ریزی ساختمان چگونه انجام گرفته است. عمق گودبرداری در چه سطحی از زمین قرار دارد. میزان مقاومت خاک، نوع زمین و نوع دیوارهای جانبی از نظر نگه‌داری، میزان رطوبت منطقه و… در شناسنامه توضیح داده شود. بعد از بتن‌ریزی نیز نوع، مقاومت، تیپ و اندازه میل­گرد درج شود. همچنین ذکر معادل‌سازی‌ها و تغییرات انجام شده در مصالح کاربردی الزامی است. نوع و نحوه اجرای تاسیسات در مرحله فونداسیون و پس از آن و اینکه بتن‌ریزی در چه حرارتی انجام شده و نوع و تیپ سیمان هم باید قید شود. همچنین مکان‌های عبور لوله‌های تاسیساتی باید به طور دقیق نوشته شود تا این موارد در هنگام بروز اشکال بررسی شود.

………………………….

اولویت، صدور شناسنامه برای ساختمان‌های در حال ساخت

محمود گلابچی، استاد دانشکده معماری دانشگاه تهران و دارای کرسی یونسکو در معماری

بدون تردید بهره‌برداران هر گونه ساختمانی، اعم از مسکونی یا حتی غیرمسکونی، زمانی می‌توانند با اطمینان‌خاطر اقدام به سرمایه‌گذاری یا خرید واحد مسکونی با آرامش‌خاطر و اطمینان کنند که از نحوه ساخت و کیفیت ساختمان موردنظر باخبر باشند. در وضعیت حاضر، این امر به عنوان چالش و کمبودی بزرگ در جامعه ما مطرح است. اینکه افراد ساختمان‌هایی را می‌خرند که از ویژگی‌ها، کیفیت و شرایط ساخت آن­ها مطلع نیستند، مانند این است که انسان محصولی را می‌خرد که از شرایط و ویژگی‌های آن اطلاع بسیار کمی دارد، یا شاید فاقد هر گونه آشنایی با آن محصول است.

 

تهیه شناسنامه فنی- ملکی برای یک ملک و ساختمان، زمینه دسترسی به شرایط و سابقه آن را فراهم می‌کند، مانند یک پرونده پزشکی که مریضی نزد پزشک خود دارد. بنابراین صدور این شناسنامه، نه تنها برای بهره‌برداری درست از فضای ساختمان و اطمینان از سرمایه‌گذاری مردم برای خرید یک ساختمان، بلکه برای آگاه کردن افراد از نوع ساختمان در طول ده‌ها سالی که از آن استفاده می‌کنند و بیش از همه برای تامین آرامش ساکنان و اطمینان آ‌ن­ها از شرایط طراحی و ساخت ساختمان، دارای آثار مطلوب بسیاری است. لذا صدور شناسنامه فنی- ملکی به عنوان یک ضرورت و اقدامی موثر برای آینده معماری و مهندسی کشور مطرح است.

تهیه شناسنامه برای بناهای قدیمی نیازمند مطالعات بیشتر و کار بسیار دشواری است. به نظر می‌رسد که بهتر است این حرکت ابتدا در مورد ساختمان‌های نوساز یا در حال ساخت انجام گیرد. اولویت و ضرورت اول طرح برای ساختمان‌های در حال طراحی، ساخت و اجراست. شاید در آینده بتوانیم در مورد سایر ساختمان‌ها این قانون را اجرایی کنیم.

هم‌اکنون اولین گام‌های اجرایی این طرح در کشور برداشته شده و حتی همین امروز می‌توانیم آن را برای ساختمان‌های در حال طراحی و اجرا تهیه کنیم.

………………………….

قید مشخصات کیفی در شناسنامه فنی- ملکی

فریدون گایینی، دبیر انجمن شرکت‌های کنترل کیفیت ساختمان

صدور شناسنامه فنی- ملکی که اخیرا شهرداری تهران روی آن مانور داده است، بیشتر جنبه کمی دارد تا کیفی. یعنی در این شناسنامه ها بیشتر مباحث عرصه و اعیان ساختمان‌ها مطرح شده که در واقع کمکی به ارتقای کیفیت برای خریدار فراهم نکرده است. به طوری که افراد با مشاهده این مشخصات فنی، به کلیات کمی ساختمان از نظر تعداد اتاق، ارتفاع و مصالح کاربردی پی می‌برند.

مشخصات کیفی که در این شناسنامه فنی مورد غفلت قرار گرفته است، به طور طبیعی در تضاد با منافع سازندگان است. یعنی سازندگان بیشتر به پروسه انتهایی ساختمان می‌پردازند و بنیان‌های کیفی ساختمان که بسیار هم هزینه‌بر است، برای آن­ها جذابیتی ندارد که در شناسنامه قید شود. لذا با توجه به چنین تمایلی، بیشتر مشخصات کمی در شناسنامه قید می‌شود و این یک چالش دیرینه است.

باید گفت شناسنامه تنها زمانی به مجموعه کاملی برای تصمیم‌گیری مشتریان و ارزیابی ساختمان توسط دستگاه‌های نظارتی در هنگام بروز حوادث تبدیل خواهد شد که مشخصات کیفی در آن قید شود. اگر این امر جنبه قانونی پیدا کند، همه سازندگان مکلف می شوند تا این اطلاعات را تکمیل کنند.

شناسنامه فنی- ملکی باید در پروسه‌ای سالم شکل گیرد و به هیچ‌وجه نباید اطلاعات غلط به آن راه یابد. برای مثال اگر بخواهیم از طریق آمار وضعیت را بسنجیم، ممکن است حاکی از شرایط مناسبی در بخش ساختمان باشد. اما وقوع حوادث بی‌شمار در این بخش، بیانگر وجود نقص فنی در ساختمان‌های کشور است. همچنین هرگونه خطا در حوزه طراحی، منجر به بروز نقص‌های کیفی در حوزه اجرایی می‌شود. پس باید شناسنامه‌­ها به طور دقیق تکمیل و تنظیم شوند تا نتیجه خوبی به دنبال داشته باشند.

تشکل‌های بخش خصوصی مثل انجمن‌های مرتبط و سازمان نظام مهندسی بهترین مجریان این قانون هستند و دولت نمی‌تواند مجری خوبی برای این امر باشد. بهبود وضعیت صدور شناسنامه فنی- ملکی نیازمند توجه به دو مورد یعنی واگذاری مسئولیت آن به تشکل‌های خصوصی و توجه به شاخص‌های کیفی است.

…………………………..

آغاز مستندسازی از مقیاس‌های محدود

عبدالرضا فرید نائینی، رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان

صدور شناسنامه فنی- ملکی برای ساختمان‌ها به عنوان نوعی مستندسازی، از عوارضی که حاصل بی‌اطلاعی است جلوگیری می‌کند و لاجرم در بازار عرضه و تقاضا، ساختمان‌ها براساس کیفیت و مشخصاتی که دارند، قیمت‌های واقعی خود را پیدا می‌کنند. از طرفی با صدور چنین شناسنامه‌ای، موتوری برای ارتقای کیفیت ساخت و ساز‌ها روشن می‌شود. به طوری که به عامل رقابت بین سازندگان تبدیل می‌شود.

اگر مستندسازی به یکی از ملزومات خرید و فروش تبدیل شود، سازندگان در زمینه ساخت و ساز کیفی به رقابت می‌پردازند و کیفیت قیمت پیدا می‌کند. اگرچه بررسی این مسئله در اتاق فکر اهمیت بسیاری دارد، اما امکان اجرای آن در این اتاق وجود ندارد و بخش‌های اجرایی نظیر شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی باید صدور آن را قانونمند و  اجرای آن را کنترل کنند. تاکنون در این حوزه ضعیف عمل شده است. شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی به عنوان مهمترین دستگاه اجرایی و انجمن‌های فنی و حرفه‌ای مرتبط، مثل سازمان نظام مهندسی در جنبه‌های ارشادی و آموزشی قضیه نقش اساسی دارند.

صدور شناسنامه فنی- ملکی باید در حوزه وسیعی اجرایی شود که به همین دلیل قطعا با مشکلات اجرایی همراه است. اما در هر حال باید اجرای آن آغاز شود. این مستندسازی را ابتدا می‌توان در مقیاس‌های محدود شروع کرد و به طور مرتب توسعه داد. به یقین اجرای چنین قانونی ساده نیست. ولی با برنامه‌ریزی و به طور گام به گام امکان‌پذیر است. ابتدا باید کیفیت کلی و بعد سایر موارد مستندسازی شود تا جامعه به این وضعیت عادت کنند. از طرف دیگر، در خرید و فروش ساختمان‌ها وجود چنین شناسنامه‌ای باید الزامی باشد. 

…………….

ایجاد پایگاه داده‌ در شهرداری ها

منوچهر فخرصمدی، رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران

صدور چنین مدرکی در انجام معاملات خرید و فروش بسیار به نفع افراد غیرمتخصص و خریدارانی است که اطلاعی از نحوه ساخت ساختمان ندارند و به این منظور ناچارند به افراد مختلفی مراجعه کنند. البته اجرای چنین قانونی برای ساختمان‌های موجود و قدیمی ممکن نیست. چون هویت طراح، معمار، سازنده، ناظر و سایر عوامل دخیل در ساختمانی که مثلا 20 یا 30 سال قبل احداث شده، مشخص نیست.

صرف هزینه سنگین برای پی بردن به چگونگی ساخت و ساز یک ساختمان قدیمی اکنون هیچ کمکی به مالکان نمی‌کند. به ویژه اینکه عمر متوسط ساختمان‌های ما در حال‌حاضر بین 20 تا 25 سال است و بیشتر این ساختمان‌های قدیمی در حال تخریب و نوسازی هستند. پس صدور شناسنامه فنی- ملکی برای ساختمان‌های نوساز بسیار مناسب است تا متقاضیان از مشخصات آن­ها مطلع شوند و هم اینکه بتوانند در صورت وقوع هر گونه خسارت، با مراجعه به شناسنامه از منشا آن با خبر شوند. همچنین خریداران می‌توانند از طریق شناسنامه فنی- ملکی با ناظران، مجریان و دست‌‌اندرکاران ساختمان آشنایی پیدا کنند.

از این رو، با توجه به حجم بالای ساخت و ساز و نوسازی ساختمان‌ها در کشور، اکنون فرصت بسیار مناسبی برای صدور شناسنامه فنی- ملکی است. بهتر است که یک پایگاه داده‌ در شهرداری ها ایجاد و اطلاعات ساختمان‌ها به این پایگاه داده ارائه شود تا افراد بتوانند با مراجعه به شهرداری از این اطلاعات آگاهی یابند.

……………………….

جایگاه افراد باتجربه در شناسنامه فنی- ملکی تعریف شود

مهدی مؤذن، رئیس سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران

صدور شناسنامه فنی- ملکی یعنی هویت بخشیدن به یک ساختمان. همان طور که شناسنامه به یک فرد هویت می‌بخشد و ارزش‌های ویژه برای او به وجود می‌آورد، برای یک ساختمان نیز ارزش‌های ویژه به همراه دارد و ساختمان دارای شناسنامه و بدون شناسنامه با هم فرق بسیاری خواهند داشت. اما این شناسنامه باید طبق اصول صادر شود. یعنی شناسنامه‌ای که امروزه اصرار به تهیه و صدور آن داریم، به یقین هنوز صفحاتی از آن سفید باقی خواهد ماند. طبیعی است که چنین شناسنامه‌ای مشکل دارد. لذا در راستای صدور شناسنامه فنی- ملکی باید پروسه کار و نقش افراد مختلف و تاثیرگذار در ساخت یک ساختمان تعریف شود. در غیر این صورت، شناسنامه صادر شده دچار مشکل خواهد بود.

اصرار ما بر این است که از حضور تمام دستگاه‌های تاثیرگذار در تولید ساختمان استفاده و جایگاه تمامی این نیروهای فعال در شناسنامه مشخص شود تا بتوانیم شناسنامه قابل قبولی ارائه کنیم. افرادی که تجربه کار و عمل در حوزه ساخت و ساز، از ابتدا تا انتها را دارند و جزئیات اجرا را می‌شناسند.

 انتهای پیام/.