تکلیف چاه‌ های غیرمجاز آب چه شد؟

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، سالانه  ۶.۵ میلیارد متر مکعب از مخازن آب زیرزمینی کشور اضافه برداشت صورت می‌گیرد که این امر باعث شده هم اکنون کسری تجمعی مخازن آب زیرزمینی کشور به نزدیک ۱۴۰ میلیارد متر مکعب برسد که رقمی قابل توجه است. این میزان برداشت چیزی فراتر از میزان آب تجدیدپذیر کشور تخمین زده شده چراکه میزان آب تجدیدپذیر بر اساس متوسط بارشهای بلندمدت در کشور تعریف می‌شود که رقم آن براساس متوسط بارشهای ۴۵ ساله، حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب در سال است.

از سوی دیگر در سالهای اخیر که درگیر خشکسالی بوده و با کاهش بارندگی مواجه شدیم، میزان منابع آب تجدیدپذیر کشور به نزدیک ۱۰۵ میلیارد مترمکعب نیز رسید و این رقم بستگی به میزان بارندگی سالانه متفاوت است در حالی که طبق اعلام زهرایی – دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی وزارت نیرو – حدود ۳۲۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد و حدود نیمی از چاه‌های غیرمجاز کم عمق و در شمال کشور از جمله استان‌های گیلان و مازندران و همچنین استانهای شمال غرب کشور بوده و مابقی چاه‌ها نیز در سایر استان‌ها پراکنده هستند.

وی  با بیان این‌که در استان‌های شمالی و شمال غربی عمده اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی از همین چاه‌ های غیرمجاز صورت می‌گیرد، گفت: در استانهای جنوب و جنوب شرقی نیز بین ۵۰ تا ۸۸ درصد برداشتهای غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی از چاه های غیرمجاز انجام است. همچنین در برخی مناطق دیگر کشور مانند نوار شرقی  و فلات مرکزی، عمده اضافه برداشتی که از منابع آب زیرزمینی صورت می‌گیرد مربوط به اضافه برداشت آب از چاه‌ های مجاز است.

بر اساس آخرین آمار اعلام شده استان یزد با حدود دو برابر برداشت نسبت به آب قابل برنامه‌ریزی اعلام‌شده توسط وزارت نیرو رکورددار  در این حوزه است و پس از آن استان‌های نوار شرقی کشور از جمله خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با ۱۶۰ تا ۱۸۰ درصد اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی در رده‌های بعدی قرار دارند.

اما استان‌های شمالی در حاشیه دریای خزر و استان‌های شمال غربی وضعیت بهتری در این زمینه دارند، اما میزان اضافه برداشت در آن‌ها نیز بین ۱۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از آب قابل برنامه‌ریزی است که همین امر باعث شده منابع آب زیرزمینی در استان‌های مختلف کشور دچار ناپایداری شود.

برای حل این مساله چه کردند؟

محمد حاج رسولی‌ها – مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران – درباره اقدامات انجام شده در این حوزه به ایسنا گفت: یکی از بحثهای مهمی که سال گذشته به آن توجه شد، طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیر زمینی بوده است که اقدامات متعددی برای این مهم صورت گرفت.

وی با تاکید بر این‌که برای حفظ منابع آب زیر زمینی برنامههای متعددی را در نظر گرفتهایم، اظهار کرد: سال گذشته  بیش از ۱۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز مسدود شد و حدود ۷۲۰۰ کنتور روی چاه ها نصب شده است.

طی ۲۰ سال گذشته، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب از منابع آبهای زیرزمینی کشور برداشت شده که این آمار بیانگر اهمیت توجه به آبهای زیرزمینی و نجات این مایه حیاتی است.