نگاهی به صنعت غذا در آینده

به گزارش تاسیسات نیوز، انسان در قرون اخیر به‌طور بی‌رویه‌ای از منابع طبیعی موجود در کره زمین استفاده کرده است و از سوی دیگر وقوع مواردی همچون تغییرات آب و هوایی، کمبود آب و … سبب شده است تا آینده صنعت غذایی در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.

دنیایی را تصور کنید که در آن غذاهای رایج و خوشمزه امروزی در دسترس نبوده و گزینه‌هایی مانند ماهی و سیب‌زمینی یا همان فیش‌اند چیپس، پیتزا و … وجود نداشته باشند. خوشبختانه ما در این روزگار از رژیم غذایی رایجی استفاده می‌کنیم که هزاران سال از روزگار باستان تا امروز؛ تغییرات چندانی نداشته است اما آیا این شرایط برای آینده نیز تداوم خواهد داشت؟

در حال حاضر بشر با روندی عجیب و غیرقابل‌باور در حال مصرف منابع طبیعی بوده و منابع موجود در سیاره زمین را به طرز حیرت‌انگیزی از بین می‌برد. از سوی دیگر شرایط فعلی محیط‌زیست و وقوع تغییرات اقلیمی نیز به‌نوبه خود بر نابودی منابع طبیعی اثر داشته و به نظر می‌رسد که این روند در آینده بشر را مجبور به ایجاد تغییر در عادات غذایی خود خواهد کرد.

البته در اینجا باید به شما این اطمینان را بدهیم که آینده بشر و نوع تغذیه نسل‌های بعدی به‌صورت مصرف قرص‌های غذا نخواهد بود و فرزندان ما محکوم‌به خوردن غذاهایی بدون طعم و مزه نبوده و با توجه به شرایط پیش‌آمده، دانشمندان به نجات جهان بر خواهند خواست و آینده صنعت غذایی و نوع رژیم غذایی انسان بر اساس پژوهش‌های آینده دانشمندان شکل خواهد گرفت.

برای نمونه چندی پیش محققان اروپایی پژوهش‌های خود را باهدف تولید بیشتر محصولات کشاورزی با کمترین میزان آب در منطقه بولونیای ایتالیا آغاز کردند. آن‌ها به بررسی این مسئله پرداختند که آیا می‌شود با آب کم، محصولات کشاورزی بیشتری تولید کرد؟

قابل‌توجه است که مدیریت پایدار آب به تولید محصولات کشاورزی باکیفیت بالا کمک می‌کند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده از سوی سازمان جهانی کشاورزی تا سال ۲۰۳۰ میلادی در حدود هشتاد درصد از آب قابل‌مصرف جهان، برای آبیاری کشاورزی استفاده خواهد شد که بهبود بخشیدن به مدیریت آب در مقابله با بحران جهانی کم‌آبی نقش بسیار مهمی خواهد داشت.

آدریانو باتیلانی (Adrian Battilani) از متخصصان زراعت و هماهنگ‌کننده پروژه علمی فیگارو (Figaro)، در رابطه با برنامه به حداکثر رساندن بازده آب در کشاورزی توضیح داده و می‌گوید: در این پروژه ما هرگونه داده و اطلاعاتی را که به کشاورزان کمک کند تا سیستم مناسب و بسیار دقیق مدیریتی آب را ایجاد کنند، ارائه می‌کنیم.

درواقع منظور ما از این دقت بالا، مدیریت استفاده از آب، آبیاری، بارورسازی آبی (استفاده مشترک از آب و کود) و کل فرآیند کشاورزی در زمان مناسب است.

صنعت غذا

دومنیکو سولیماندو (Domenico Solimando) از دیگر متخصصان کشاورزی که در این پروژه همکاری داشته، می‌گوید: در این سیستم موردنظر، یک حس‌گر روند میزان رطوبت را در طول زمان در خاک اندازه می‌گیرد. درواقع اطلاع از میزان دقیق آب و رطوبت موجود در خاک از اهمیت بالایی برخوردار بوده چراکه به ما اجازه می‌دهد تا لحظه‌ای را که خاک نیازمند آب است، شناسایی کرده و دست به آبیاری بزنیم و از میزان آب لازم برای آبیاری نیز آگاه شویم.

دانشمندان این پروژه تحقیقاتی معتقد هستند، این فنّاوری اجازه خواهد داد تا تغییری در امر کشاورزی به وجود آمده و از تولید مواد غذایی به تولید زیست‌توده (biomass) دست پیدا کنیم.

آدریانو باتیلانی در این رابطه می‌گوید: کشاورزی در آینده به تولید زیست‌توده خواهد پرداخت که به کمک آن پایه‌های محصولات شیمیایی جدید پدید می‌آیند. ایجاد مواد شیمیایی جدید از گیاهان برای صنعت، نیاز به سوخت‌های فسیلی مانند نفت را کاهش خواهد داد.

او در ادامه توضیحات خود می‌افزاید: «در چند سال آینده گوجه‌فرنگی به‌عنوان بخشی از تولید ثانویه مواد شیمیایی زیست‌توده جدید تبدیل خواهد شد. مواد شیمیایی زیست‌توده جدید سودآورتر از سبزی‌ها خواهند بود. درنتیجه کشاورزی به بهره‌وری دو برابر دست پیدا خواهد کرد از یک‌سو می‌توان به بهره‌برداری از کِتون (ketone) یا فیتوکمیکال ها (phytochemical) که ترکیبات شیمیایی تولیدشده طبیعی در گیاهان است، دست زد و از سوی دیگر می‌توان میوه و سبزی‌ها خوراکی را نیز تولید کرد.»

در گزارش دیگری نیز چندی پیش اعلام شد دانشمندان دریافتند که شیر سوسک که از نوعی سوسک خاص تهیه می‌شود دارای خواص غذایی بسیار بیشتری به نسبت شیر گاو بوده و برای بشر مفیدتر است.

تیمی بین‌المللی از پژوهشگران در مطالعات خود به بررسی و آنالیز شیرابه موجود در سیستم گوارش میانی نوعی سوسک پرداختند که ازنظر تخصصی بانام شیر سوسک شناخته می‌شود.

این مایع سرشار از پروتئین و بسیار مغذی برای تغذیه سوسک‌های نوزاد استفاده‌شده و پژوهشگران در پی آن هستند تا امکان استخراج این ماده را به میزان زیاد از سوسک‌ها فراهم کرده و یک ابر غذای بسیار غنی تولید کنند. به گفته دانشمندان، این ماده غذائی به‌تنهایی دارای تمامی مواد غذایی موردنیاز بدن انسان بوده و می‌تواند پروتئین، چربی، شکر و … را برای انسان تأمین کند.

در خاتمه باید به این خبر خوب اشاره‌کنیم که دانشمندان در حال حاضر به موضوع تهیه مزارع پرورش سوسک و مراکز تهیه لبنیات به‌دست‌آمده از این حشره فکر نمی‌کنند و اصولاً در حال حاضر برنامه‌ای برای افزودن این ماده غذایی به سفره انسان‌ها و رژیم غذایی بشر وجود نداشته و دانشمندان در تلاش هستند تا با استفاده از فرمول این ماده غنی ازنظر غذایی، نوعی ابر غذا برای نسل‌های آینده تهیه کنند که قطعاً با مشکلات کمبود منابع غذایی روبه‌رو خواهند شد.

به‌هرحال بدیهی است صنعت غذایی جهان در آینده علاوه بر مواجه‌شدن با تغییراتی گسترده ماهیتی و مواد اولیه از قبیل تولید گوشت مصنوعی، با مواردی همچون آشپزهای روباتیک، چاپگرهای سه‌بعدی تولیدکننده غذا و … روبه‌رو خواهد شد.

غذاهای چاپ شده با چاپگر سه بعدی

این گزینه به طور حتم طرفداران زیادی خواهد داشت. سهولت استفاده از چاپگرهای سه بعدی غذایی راهی ایده آل برای سالمندان و البته افراد پرمشغله است تا به طور ایمن و سریع وعده غذایی خود را آماده کنند. غذاهای چاپی طیف وسیعی را شامل می شوند. از شکلات گرفته تا سوپ و غذاهای دیگر را می توان با این روش خیلی سریع تهیه کرد.

 

جلبک ها

در سال ۲۰۱۳ میلادی تحقیقی درباره جلبک ها نشان داد میکروجلبک ها از دی اکسید کربن موجود در جو تغذیه و پروتئین، کربوهیدرات و مواد دیگری تولید می کنند. در این اواخر تحقیق دیگری نیز تایید کرد که برخی انواع خاص جلبک برای قلب مفید هستند زیرا مقادیر کلان اومگا ۳ و اسیدهای مغذی در خود دارند. البته تاکنون در برخی مواد غذایی از جلبک نیز استفاده شده است مانند نوشیدنی و روغن خوراکی.

 

قهوه آماده

تصور کنید صبح ها به جای آنکه با کرختی و خواب آلودگی برای خود یک فنجان قهوه آماده کنید، کافی است که یک مکعب آدامس مانند که رویه شکری و طعم قهوه دارد را بخورید تا خواب از سرتان بپرد.

نوتروباکس یک استارت آپ تازه کار در سیلیکون ولی است که این مکعب ها یا قهوه جویدنی را ساخته است. این مکعب ها از قهوه دم شده تهیه می شوند و هدف از خوردن آن ایجاد هوشیاری و تمرکز است. به هرحال استفاده از آنها خیلی راحت تر از دم کردن قهوه خواهد بود. هرکدام از این مکعب ها دقیقا یک لقمه هستند و معادل نیم فنجان قهوه به حساب می آیند.

کارشناسان صنعت غذایی معتقدند در آینده این روند هم جای خود را باز خواهد کرد و علاوه بر قهوه های جامد شاهد محصولات دیگری هم در بازار خواهیم بود که با استقبال مصرف کنندگان روبرو می شوند.

 

حشرات

هرچند شاید عده ای ایده خوردن حشرات را نپسندند اما نمی توان احتمال تغذیه انسان از حشرات را در آینده نادیده گرفت. براساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل برخی حشرات قابل خوردن هستند. این دسته پروتئین بالا، ویتامین و آمینو اسیدهای مفید برای انسان را در بردارند.

علاوه بر ویژگی های غذایی حشرات، تغذیه از آنها آسیب کمتری به زمین می رساند. درهمین راستا FAO در گزارش خود اشاره می کند پرورش جیرجیرک به عنوان یک منبع غذایی هزینه ای شش برابر کمتر از پرورش گاو دارد. علاوه برآن حشرات گازهای گلخانه ای کمتری تولید می کنند و دورریز پرورش آنها نیز ارگانیک است. در حال حاضر نیز در فرانسه شرکتی مشغول بررسی پرورش حشرات در مقیاس بزرگ است.

همبرگر گیاهی

تاهمین اواخر «وجی برگر» یا همبرگر گیاهی غذایی دست نیافتنی بود. اما اکنون استارت آپ های مختلف گوشت و مواد جایگزین مختلفی در آزمایشگاه تولید می کنند. درهمین راستا شرکتی به نام Impossible Food کار خارق العاده ای انجام داده است. این شرکت برگری با پایه سبزیجات ساخته که به نظر خوشمزه می رسد.

اما این تنها شرکتی نیست که سعی دارد غذاهای معمولی با مواد اولیه تازه ای به بازار عرضه کند. ماست و پنیر خامه ای Kite Hills از ترکیب بادام ساخته شده اند. این ترکیب چنان خوش طعم است که کسی متوجه تغییر مواد اولیه آن نمی شود.

البته گیاهخواری پدیده تازه ای نیست. برخی به دلیل حمایت از حیوانات یا تاثیر آن بر سلامت بدن انسان از خوردن گوشت امتناع می کنند. از سوی دیگر در فرهنگ های مختلف مانند فرهنگ هندی گیاهخواری از دیرباز وجود داشته است. این درحالی است که طبق آمار موجود ۳.۳ درصد جمعیت آمریکا،۲تا ۵ درصد جمعیت سوییس،۱۰ درصد جمعیت سوئد،۷تا ۱۰ درصد مردم ایتالیا گیاهخوارند. بنابراین می توان غذاهای گیاهی را در آینده یک روند مهم در صنعت غذایی جهان به شمار آورد.

 

مایعات جایگزین غذای جامد

در سال های آتی روند معکوس جامدسازی نوشیدنی ها نیز رشد خواهد کرد. به عبارت دیگر در سال های آینده نوشیدنی هایی تولید می شوند که مواد مغذی یک غذای کامل را دارند.

البته چنین نوشیدنی هایی به صورت محدود هنوز هم در بازار وجود دارند. شرکت Soylent تولید کننده مایعات غنی شده است. این شرکت ادعا می کند محصولاتش قابلیت تامین ۲۰ درصد ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیازبدن انسان را دارند. البته طعم محصولات آن نیز خوب است.

براساس آمارهای به دست آمده در سال ۲۰۱۵استقبال مردم از مایعاتی که در حقیقت غذای کامل هستند، مانند Soylent, Joylent و غیره قابل توجه بوده است. به طوریکه پیش بینی می شود فروش آن ها در ۲۰۱۶ میلادی به ۱۱۰ میلیون دلار رسیده باشد.

 

غذاهایی با صدای خاص

تاکنون دانشمندان ثابت کرده اند بو و ظاهر غذا روی آنچه می خوریم تاثیر می گذارند. اما تاثیر صدا بر طعم غذا یک حوزه در حال گسترش تحقیقات است.

در این اواخر گزارشی از دانشگاه آکسفورد، نشان می دهد برخی اصوات خاص سبب می شوند طعم غذا تلخ تر یا شیرین تر شود.

پروفسور راسل جونز که در این تحقیق شرکت داشت، می گوید: هیچ تجربه ای فقط مربوط به یک حس نیست. درست به همان اندازه که به بو و ظاهر غذا اهمیت داده می شود، صوت هم در طعم غذا تاثیرگذارست.

درهمین راستا سرآشپز هستون بلومنتال این دو را بایکدیگر ترکیب کرده و غذایی به نام «صدای دریا» در رستوران خود سرو می کند. این غذا همراه با پخش صدای موج دریا برای مشتریان سرو می شود. به گفته او این صدا باعث می شود غذا تازه تر بماند و البته طعم بهتری داشته باشد.

تحول، تنها بخش ثابت در فناوری مواد غذایی

در هر حال با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری در تمام عرصه ها از یک سو و نگرانی از کمبود مواد غذایی در آینده به طور حتم نسلهای بعدی غذاهایی متفاوت با پدران خود را خواهند چشید. بسیاری از این غذاها مورد استقبال قرار می گیرند و برخی دیگر پس زده می شوند. اما نکته ثابت در این باره پابرجایی جوهر تغییر در صنعت موادغذایی است.

 

 

 

 

 

انتهای خبر