آب سومین تهدید جدی کشور
به گزارش تاسیسات نیوز، کمبود آب شامل تنش آب، کم‌آبی و بحران آب است. مفهوم تنش آب نسبتاً جدید است. تنش آب مشکل در یافتن منابع آب شیرین برای استفاده است، که علت آن تخلیه منابع است. بحران آب وضعیتی است که در آن آب قابل آشامیدن و غیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است.
نقشه‌هایی وجود دارند که نشان‌دهنده آب موجود در طبیعت است و کشورهای با حجم پایین‌تر یا بالاتر آب قابل استفاده را مشخص می‌کند.
برخی دیگر نسبت آب موجود به جمعیت را دارند. رویکرد معمول رتبه‌بندی کشورها بر مبنای میزان منابع آب موجود در سال به ازای هر فرد است.
برای مثال، با توجه به شاخص تنش آب فالکنمارک ، زمانی گفته می‌شود یک کشور یا منطقه «تنش آبی» دارد که منابع آب سالانه آن کمتر از ۱۷۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در سال است. در سطحی بین ۱۷۰۰ و ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در سال، کمبود آب دوره‌ای یا محدود را می‌توان انتظار داشت. هنگامی که منابع آب کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر فرد در هر سال باشد، کشور با «کمبود آب» مواجه است.
فائو وابسته به سازمان ملل متحد بیان می‌کند که تا سال ۲۰۲۵، ۹/۱میلیارد نفر در کشورها و یا مناطق با کمبود آب مطلق زندگی می‌کنند، و دو سوم از جمعیت جهان تحت شرایط تنش خواهند بود. بانک جهانی می‌افزاید که تغییرات آب و هوایی می‌تواند تغییر الگوهای آینده دستیابی به آب و استفاده از آن را موجب شود، در نتیجه افزایش میزان تنش آب و ناامنی، هر دو در مقیاس جهانی به آب بستگی دارند.
یکی دیگر از اندازه‌گیری‌ها، به عنوان بخشی از یک ارزیابی گسترده‌تر از مدیریت آب در سال ۲۰۰۷، با هدف ارتباط در دسترس بودن آب و چگونگی استفاده از منابع در نظر گرفته شد؛ بنابراین کمبود آب به دو بخش «فیزیکی» و «اقتصادی» تقسیم شد. کمبود آب فیزیکی زمانی است که آب برای برآورده کردن تمام خواسته‌ها کافی نیست، از جمله آب مورد نیاز برای کارایی مؤثر اکوسیستم. مناطق خشک اغلب از کمبود آب فیزیکی رنج می‌برند. گاهی نیز به نظر می‌رسد که آب فراوان است اما در جایی منابع بیش از حد مصرف می‌شوند، مانند زمانی که زیرساخت‌های هیدرولیکی برای آبیاری، بیش از حد توسعه یافته‌اند. نشانه‌های کمبود آب فیزیکی عبارتند از: تخریب محیط زیست و کاهش آبهای زیرزمینی. تنش آب به موجودات زنده آسیب می‌رساند زیرا هر موجودی برای زندگی به آب نیاز دارد.
مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: مطالعات پایه منابع آب همچون خشت اول است و در اجرای پروژه‌های آبی، اطلاعاتی که توسط دفاتر مطالعات جمع آوری می‌شود به عنوان قدم اول محسوب می‌شود.
فراز رابعی‌غلامی در اولین گردهمایی سراسری متصدیان ایستگاه‌های آب و هواشناسی استان مرکزی گفت: در سال‌های گذشته تهدید خشکسالی در کنار تهدید ناشی از دشمنان خارجی از تهدیدهای بسیار جدی در کشور ما بوده است و در حال حاضر هم به دلیل شرایط اقلیمی کشور این تهدید همچنان به قوت خود باقی است.
وی افزود: متوسط بارندگی در جهان 800 میلی‌متر بوده و میزان بارندگی در 200 سال گذشته در کشورمان حدود 243 میلی‌متر که این میزان حدود یک سوم متوسط جهانی است.این شاخص بارندگی در 15 سال گذشته 215 میلی‌متر و در 7 سال گذشته به 203 میلی‌متر رسیده است.
وی ادامه داد: میزان آب تجدیدشونده تا سال 78-1377، در کشور 130 میلیارد مترمکعب بوده که در 5 سال اخیر به 104 میلیارد متر مکعب رسیده است یعنی متوسط کشوری در این شاخص حدود 26 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه سرانه آب برای هر ایرانی در سال 1300 حدود 13 هزار متر مکعب بوده و در سال‌های اخیر به 1600 متر مکعب رسیده است، اظهار داشت: بر اساس معیارهای جهانی کمتر از 1700 متر مکعب سرانه آبی، مرز تنش آبی محسوب می‌شود و بنابراین ما در حال حاضر در شرایط تنش آبی هستیم.
رابعی غلامی ادامه داد: از طرفی میزان تبخیر در کشور حدود 2000 میلی‌متر ودر جهان حدود 700 میلی متر است که این میزان حدوداً 3 برابر متوسط جهانی است.
وی گفت: مشکلات ما همراه با افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش مصارف تشدید می‌شود و در کنار این موضوعات بارش‌ها هم توزیع زمانی و مکانی مناسب ندارد، به طوریکه حدود 70 درصد بارندگی‌ها در 25 درصد مساحت کشور اتفاق می‌افتد و همچنین از آنجا که اوج نیاز آبی ما در فصل تابستان است بارندگی در فصل‌های دیگر رخ می‌دهد و این عوامل سبب شده که تعداد دشت‌های ممنوعه از 15 دشت در سال 1347 به 355 دشت در حال حاضر افزایش پیدا کند.
رابعی‌غلامی در ادامه ضمن تقدیر از متصدیان ایستگاه‌های آب و هواشناسی گفت: بر اساس اطلاعات شما متصدیان است که در حال حاضر ما می‌توانیم موضوع آب را برای مقامات عالی کشور تبیین کنیم و مشکل کمبود آب به عنوان سومین تهدید جدی در شورای امنیت ملی مطرح شود.
وی افزود: به منظور ساماندهی به شرایط متصدیان کشور تهیه بانک اطلاعاتی متصدیان در دستور کار قرار گرفت که بر اساس اطلاعات موجود در کشور در 3400 ایستگاه آب و هواشناسی 2700 متصدی داریم که از این تعداد 1246 نفر در ایستگاه‌های باران‌سنجی، 598 نفر در ایستگاه‌های تبخیر سنجی، و 1176 نفر در ایستگاه‌های هیدرومتری مشغول هستند.
در فاز دوم هم تهیه یک مدل مالی جهت بیمه و پرداخت حقوق این متصدیان در دست مطالعه است که امید آن می‌رود مدل ابتکاری شرکت آب منطقه ای مرکزی به عنوان یک پایلوت در سایر استان‌ها هم پیگیری و مطرح شود.
انتهای خبر