5 کیلومتر تونل انرژی بی استفاده
به گزارش تاسیسات نیوز، احداث تونل انرژی هزینه و زمان زیادی می‌طلبد، اما در عین حال می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت شهری منظم و اصولی مورد استفاده قرار گیرد. اما ظاهرا قرار نیست سریال ادامه‌دار ناهماهنگی‌ها در بهره‌برداری از تاسیسات شهری که با هزینه مردم احداث شده، پایانی داشته باشد.
نیمه دوم سال 94 بود که فاز نخست تونل انرژی واقع در طرح میدان شهدا با حضور استاندار خراسان رضوی به بهره‌برداری رسید.
احداث این تونل همچنین در منطقه ثامن، مجموعه سپاد تا میدان بوعلی و بولوار احمدآباد تا بولوار سجاد برنامه‌ریزی شده است. این پروژه در منطقه ثامن در 4 قطاع در دست اجرا قرار دارد و از پیشرفت خوبی نیز برخوردار است.
در واقع تونل مشترک تاسیسات انرژی تجمیع‌کننده خدمات برق، مخابرات و آب است و با توجه به ازدیاد جمعیت و افزایش بحث بلندمرتبه‌سازی در شهرها به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی در بحث شهرسازی مطرح است. این تونل با انتقال منابع انرژی از این کانال و رفع مشکلات ترافیکی بر اثر حفاری‌های متعدد و بعضا نابجا در معابر شهری و امکان حفاظت فیزیکی تاسیسات از صدمات احتمالی و هزینه‌های ناشی از آن جلوگیری می‌کند.
قانون احداث تونل مشترک تاسیسات انرژی
به موجب ماده ۲ قانون، احداث تونل مشترک تاسیسات انرژی مصوب ۲۷ بهمن سال ۷۲، شهرداری‌های کشور مکلف شدند از محل منابع دولتی و یا منابع داخلی خود و یا مشارکت با سایر بخش‌ها و سایر منابع از جمله فروش اوراق مشارکت، رأسا و یا از طریق شرکت‌های تعاونی و یا بخش خصوصی برای احداث تونل مشترک طبق طرح‌های مصوب اقدام کنند و هزینه‌های آن را در صورت تامین از اعتبارات دولتی به علاوه ۱۰ درصد و در صورت تامین از منابع داخلی شهرداری‌ها و اوراق مشارکت و تسهیلات بانکی به علاوه ۲۰ درصد سالانه از دستگاه‌های بهره‌بردار دریافت کنند.
پس از احداث تونل مشترک در هر معبر، شهرداری مجاز به صدور مجوز حفاری برای دستگاه‌های اجرایی که قانونا ملزم به استفاده از تونل مشترکند، نیست؛ البته متن این مصوبه در سال ۸۹ مورد بازنگری قرار گرفت و قانون اصلاحیه آن به دولت و دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شد. بر این اساس احداث تونل انرژی در چند شهر کشور دنبال شد که از آن جمله می‌توان به احداث این تونل در قم و تهران اشاره کرد.
در پروژه اجرای تونل مشترک تاسیسات انرژی که برای نخستین بار در ایران در حال اجرا است، از لوله‌های جی‌آر‌پی به قطر حدود 3 متر استفاده می‌شود و منابع انتقالی آب، برق و مخابرات در آن قرار میگیرد. در مشهد نیز این مهم همگام با سایر شهرهای کشور از سال ۸۲ استارت خورد. نحوه پیشرفت این تونل در محدوده 366 هکتاری اطراف حرم مطهر رضوی نیز به موازات بازگشایی معابر اجرایی شد. گرچه هم‌اکنون به دلیل کند شدن فرآیند نوسازی و بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی، کار اجرای تونل کمی با تاخیر در دست انجام است و در حال حاضر 5 کیلومتر از تونل مشترک تاسیسات در این منطقه احداث شده است.
با این وجود شرکت‌های خدماتی که باید از این پروژه بهره‌برداری کنند، تمایلی به استفاده از آن ندارند و در حال حاضر تونل به دست باد سپرده شده و به جای تاسیسات مخابراتی، برق و آب تنها هوا است که در آن جریان دارد.
پیشرفت؛ به شرط بازگشایی معابر
منطقه ثامن مشهد، یکی از مناطقی است که کار احداث تونل انرژی در آن دنبال می‌شود. به همین منظور شهردار منطقه ثامن در گفتگو با خبرنگار ما به تشریح وضعیت احداث این تونل در سطح منطقه، میزان پیشرفت و عدم بهره‌گیری شرکت‌های خدماتی از آن می‌پردازد.
محمود عیدی با اشاره به اینکه طول کل تونل انرژی در منطقه 13 کیلومتر پیش‌بینی شده، بیان می‌کند: تاکنون 5 کیلومتر از این تونل در منطقه ثامن مشهد اجرایی شده است.
وی با تاکید بر اینکه از 10 سال پیش پروژه اجرای تونل انرژی در محدوده 366 هکتاری اطراف حرم مطهر رضوی کلنگ‌زنی شد، می‌گوید: به تناسب بازگشایی معابر اصلی در منطقه ثامن احداث تونل انرژی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
وی اضافه می‌کند: محدوده 366 هکتاری اطراف حرم مطهر رضوی به 4 قطاع تقسیم شده است که قطاع یک محدوده خیابان شهید اندرزگو تا خیابان آیت‌ا… شیرازی، قطاع 2 محدوده خیابان آیت‌ا… شیرازی تا خیابان طبرسی، قطاع 3 محدوده خیابان طبرسی تا خیابان شهید نواب صفوی و قطاع 4 محدوده خیابان شهید نواب صفوی تا بازار رضا(ع) را در برمی‌گیرد.
شهردار منطقه ثامن مشهد تونل انرژی واقع در قطاع 3 را هم‌اکنون قابل بهره‌برداری خوانده و در ادامه توضیح می‌دهد: تونل انرژی واقع در قطاع 4 نیز تا پایان سال جاری قابل بهره‌برداری خواهد بود و قطاع یک نیز تا انتهای بهار 96 تحویل می‌گردد.
عیدی می‌افزاید: همچنین برنامه‌ریزی‌های لازم برای بازگشایی معابر و خیابان‌های واقع در قطاع 2 نیز صورت گرفته تا تونل در این محدوده اجرایی شود. این مهم در صورت تامین منابع مالی تا تابستان سال آینده قابل اجرا و واگذاری خواهد بود.
وی به ماده 3 اصلاحیه قانون تونل انرژی در پانزدهم تیرماه سال 98 مصوب مجلس شورای اسلامی اشاره کرده و می‌گوید: تونل انرژی توسط شهرداری احداث می‌شود و هزینه آن از شرکت‌های بهره‌بردار و خدماتی آب و فاضلاب، برق و مخابرات باید اخذ شود. لذا هر شرکت باید یک چهارم هزینه کل را از محل درآمدهای خود متقبل شود و تعمیر و نگهداری تونل شهری تاسیسات نیز به عهده شهرداری است و بایستی هزینه آن سالانه از دستگاه بهره‌بردار وصول شود.
شهردار منطقه ثامن مشهد با بیان اینکه تاکنون برای اجرای 5 کیلومتر از این تونل رقمی معادل 17 میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه شده است، اظهار می‌کند: در واقع به ازای اجرای هر متر تونل انرژی 3 میلیون و 500 هزار تومان هزینه صرف شده است.
عیدی قدرالسهم هر شرکت را یک چهارم هزینه اصلی عنوان کرده و تصریح می‌کند: البته تاکنون هیچ کدام از این شرکت‌ها قدرالسهم خود را به شهرداری پرداخت نکرده‌اند.
تعلل شرکت‌ها در استفاده از تونل و پرداخت قدرالسهم
معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ثامن مشهد نیز با اشاره به اینکه شهرداری مشهد متولی ساخت تونل است، بیان می‌کند: در حال حاضر پروژه در کل طول خیابان شارستان (خیابان شهید شوشتری) در قطاع 3 و 4 اجرا شده و سینی‌گذاری برای 3 شرکت خدماتی صورت گرفته است، اما تاکنون تنها شرکت برق به صورت محدود از تونل بولوار امیرالمومنین(ع) استفاده می‌کند و مابقی شرکت‌ها ورود پیدا نکردند.
مهدی احمری در خصوص علت عدم استفاده سایر شرکت‌های خدماتی توضیح می‌دهد: شرکت مخابرات با نصب سازه‌های کوچک و به کارگیری تجهیزات نوین نسبت به راه‌اندازی ابر وای فای اقدام می‌کند و به همین دلیل خود را ملزم به استفاده از تونل نمی‌داند.
وی اضافه می‌کند: همچنین شبکه‌ها و اشتراکات آب و شرکت آبفا نیز هم‌اکنون مورد استفاده شهروندان قرار دارد و تنها در صورت توسعه، این شرکت تاسیسات خود را به تونل انتقال می‌دهد.
معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ثامن مشهد خاطر نشان می‌کند: شرکت‌های خدماتی باید برای دریافت مجوز حفاری در سامانه حفاری درخواست دهند. چراکه در محورهای دارای تونل انرژی از انجام حفاری ممانعت به عمل می‌آید. به همین دلیل ضرورت دارد شرکت‌های خدماتی برای انجام اقدامات مورد نیاز از تونل انرژی استفاده کنند و تاسیسات را به آنجا انتقال دهند.
مشخصات تونل در قطاع‌های مختلف
معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ثامن مشهد در خصوص مشخصات تونل انرژی واقع در قطاع 3 و 4، بیان می‌کند: تونل در این قطاع در فضایی به طول 2.5 کیلومتر در هر طرف احداث شده است که حدفاصل خیابان طبرسی تا خیابان شهید نواب صفوی، از خیابان نواب صفوی تا میدان عیدگاه و از میدان عیدگاه تا میدان 17 شهریور را شامل می‌شود.
احمری اضافه می‌کند: همچنین 1800 مترمربع از این تونل با لوله‌های GRP(فایبرگلاس) احداث شده که دارای قطر 3 متری است. ضمن اینکه 2900 مترمربع دیگر نیز با تونل بتنی به ابعاد داخلی 2*2 ساخته شده است.
وی در خصوص مشخصات اجرایی تونل در قطاع یک نیز می‌گوید: این تونل در خیابان 2 سطحی آیت‌ا… واعظ طبسی حدفاصل خیابان شهید رجایی تا شارستان، خیابان شهید شوشتری به طول 400 متر در دست اجرا قرار دارد.
معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ثامن مشهد می‌افزاید: برای بازگشایی معابر در قطاع 2 به رقمی معادل 33 میلیارد تومان نیاز است و برای تکمیل قطاع یک نیز رقمی معادل 15 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. 95 میلیارد تومان نیز برآورد صورت گرفته برای احداث تونل انرژی است که همزمان با اجرای معابر احداث تونل نیز در نظر گرفته شده است.
احمری با اشاره به اینکه تنها 15 درصد از تونل انرژی در خیابان نواب صفوی اجرا شده است، می‌گوید: ضرورت دارد این تونل یک کیلومتر دیگر در راستای خیابان شهید نواب صفوی اجرا شود.
وی با بیان اینکه بدهی شرکت‌های خدماتی به شهرداری تاکنون پرداخت نشده، اظهار می‌کند: با لحاظ کردن اصلاحیه قانون اجرای تونل مصوب مجلس شورای اسلامی، سهم‌الشرکه هر کدام از شرکت‌های آب و فاضلاب، برق و مخابرات معادل 5 میلیارد و 250 میلیون تومان است که هیچ‌کدام تاکنون پرداختی در این خصوص نداشتند. تنها شرکت برق رقمی معادل 300 میلیون تومان از کل بدهی را پرداخت کرده که رقم ناچیزی است و در صورت عدم پرداخت سالانه مبلغ فوق 20 درصد برابر قانون اضافه خواهد شد.
عدم امکان استفاده از تونل انرژی برای تاسیسات مخابراتی
برای اینکه مشخص شود چرا هر کدام از شرکت‌های آب و فاضلاب، برق و مخابرات از این امکان در اختیار و با صرف هزینه بسیار؛ استفاده نمی‌کنند، خبرنگار ما به سراغ روابط عمومی این شرکت‌ها رفته و با هر کدام طرح مسئله کرده است که در این بین تنها شرکت مخابرات است که خود را متعهد به پاسخگویی می‌داند.
سخنگوی شرکت مخابرات خراسان رضوی در این رابطه می‌گوید: تکنولوژی مدام در حال تغییر و پیشرفت است و شرکت مخابرات نیز تلاش می‌کند سهمی از فناوری‌های روز داشته و از آن بهره ببرد.
محمد بختیاری با اشاره به تبدیل کابل‌های مسی موجود در سطح شهر به کابل‌های نوری(فیبر نوری)، عنوان می‌کند: به همین دلیل امکان حفاری مقطع به مقطع در تونل انرژی به این منظور وجود ندارد.
وی با تاکید بر اینکه کابل نوری دارای حساسیت خاص خود است، بیان می‌کند: به این دلیل امکان ورود و استفاده از تونل انرژی مسیر نیست.
سخنگوی شرکت مخابرات خراسان رضوی خاطر نشان می‌کند: با توجه به موارد ذکر شده موضوع احداث تونل ویژه تاسیسات مخابراتی مطرح می‌شود که این موضوع اقدامی زیرساختی است و شرکتی تحت عنوان شرکت زیرساخت در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به این امر مبادرت می‌نماید.
بختیاری تصریح می‌کند: البته ایجاد و احداث چنین پروژه‌های زیرساختی مسئله‌ای کشوری است که باید در سطح کلان مورد بررسی قرار گیرد.
پیگیری ماجرا از روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب به دلیل قرار گرفتن در بروکراسی اداری، راه به جایی نبرد و شرکت برق نیز با وجود پاسخگویی، ارائه اطلاعات بیشتر در این خصوص را به آینده (دور) موکول کرد. با این حال پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد حق هر کدام از این شرکت‌های خدماتی را برای پاسخگویی محفوظ می‌داند و آمادگی دارد از همین رسانه به اطلاع عموم برساند.
احداث تونل انرژی هزینه و زمان زیادی می‌طلبد، اما در عین حال می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت شهری منظم و اصولی مورد استفاده قرار گیرد. همانگونه که در کشورهای پیشرفته جهان از چنین تاسیساتی به خوبی استفاده می‌شود. اما ظاهرا قرار نیست سریال ادامه‌دار ناهماهنگی‌ها در بهره‌برداری از تاسیسات شهری که با هزینه مردم احداث شده، پایانی داشته باشد. اینجاست که مسئله مدیریت یکپارچه شهری به منظور رفع این نابسامانی‌ها و تداخلات بیش از هر زمان دیگر رخ می‌نماید و ضرورت تحقق‌اش را گوش‌زد می‌کند.
انتهای خبر