کمبود آب یعنی تنش بین استان‌ها
به گزارش تاسیسات نیوز، کاهش بی سابقه نزولات جوی در سال آبی جاری نسبت به میانگین درازمدت نگرانی های زیادی را نسبت به تامین آب شرب و کشاورزی برای کشور ایجاد کرده است. موضوع کم آبی دائمی و خشکسالی های دوره ای اگرچه سابقه دیرینه ای در کشور ما دارد اما تداوم خشکسالی در سال های اخیر و کاهش ذخایر آبی کشور شرایط ویژه ای را به وجود آورده که هر روز شاهد تبعات مختلف ناشی از آن در استان های مختلف هستیم.
اعتراضات پیاپی و برخی ناآرامی ها در شهرها و استان های مختلف نگرانی ها را نسبت به بروز بحران های اجتماعی بر اثر بی آبی دامن می زند. این در حالی است که به گفته رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ۹۷درصد از مساحت کشور دچار درجات مختلف خشکسالی از خفیف تا بسیار شدید هستند و ما باید این اقلیم را بپذیریم و به جای مبارزه با آن در پی سازگاری با آن برآییم.
دکتر سعید معدنی، جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار شفقنا زندگی کمبود امکانات سخت افزاری و نرم افزاری را یکی از دلایل عدم مدیریت بحران آب ذکر کرد و افزود: انجام اقدامات عملی برای مشکلات کمبود آب نیاز به امکانات و منابعی دارد که به نظر می رسد در اختیار مسوولان ذیربط قرار ندارد.
وی با اشاره به هزینه های کلان شیرین کردن آب دریا و سایر اقداماتی از این دست برای رفع کمبود آب، خاطرنشان کرد: از نظر مسوولان بلندپایه نیز موضوع بحرانی آب در اولویت کشور قرار ندارد تا بودجه های لازم را به آن اختصاص دهند.
رفع مشکلات آب به بودجه های عظیم نیاز دارد
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه رفع مشکلات آب به بودجه های عظیم نیاز دارد، افزود: ایران از معدود کشورهایی است که منابع مصرف آب شرب و آب مورد استفاده در امور بهداشتی آن یکی است. در حالی که این کار در تمام دنیا منسوخ شده و منابع تامین آب مصرفی در هر زمینه ای متفاوت است. تغییر فرهنگ جامعه و حل این مشکل نیاز به اقدام عظیم دارد که همین هم مسولان را درمانده تر از پیش می کند.
هشدارهای لازم در مورد کمبود آب از ۱۵سال پیش تاکنون گفته شده
وی با بیان اینکه هشدارهای لازم در مورد کمبود آب از ۱۵سال پیش تاکنون بارها و بارها گفته شده، اضافه می کند: با وضعیتی که هم اکنون دچار آن هستیم می توان پیش بینی کرد که اقتصاد کشاورزی رو به نابودی برود. زیرا هنوز نمی توان کشور ما را به عنوان یک کشور صنعتی در نظر گرفت و تمام تلاش ها در این جهت بود که به لحاظ اقتصاد کشاورزی کشور بتوانیم کشور را به پایه های قابل اتکایی برسانیم اما کمبود آب این تلاش ها را بی ثمر می کند.
به گفته دکتر معدنی، با این شرایط نه تنها یک کشور صنعتی نیستیم بلکه دیگر یک کشور کشاورزی نیز هم نمی توانیم باشیم و تکیه گاهی برای اداره امور جامعه و کشور نداریم.
وی کاهش قیمت نفت و کاهش فروش نفت را نیز مورد اشاره قرار داد و تاکید کرد: اگر تا پیش از این با فروش نفت مشکلاتمان را حل می کردیم امروز پول نفت دیگر کفاف هزینه های خودش را هم نمی دهد. با این شرایط نگرانی های زیادی برای آینده کشور وجود دارد.
روستاها بی سکنه می شوند
مهاجرت از روستاها به سمت شهرها و خالی شدن ۳۳هزار روستا از سکنه در فاصله سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۳آماری است که سال گذشته از سوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری ارائه شده است. بر اساس پیش بینی ها تعداد جمعیت روستایی تا سال ۱۴۰۵ به ۲۰درصد کل جمعیت کشور می رسد که این موضوع به معنای تضعیف کانون های تولید و کشاورزی از یک سو و افزایش حاشیه نشینی در کنار شهرهای بزرگ از سوی دیگر است. به باور کارشناسان خشکسالی های پیاپی یکی از مهمترین دلایل افزایش مهاجرت روستاییان به شهرهاست.
دکتر معدنی نیز مهاجرت را یکی از تبعات لطمه خوردن اقتصاد کشاورزی عنوان و خاطرنشان کرد: مهاجرت می تواند باعث بحران های بزرگ اجتماعی شود. تفاوت فرهنگی که از یک جامعه به جامعه دیگر حرکت می کند مشکلات اجتماعی بزرگی را به وجود می آورد.
وی به خالی شدن روستاها از سکنه به ویژه در استان هایی مانند فارس اشاره کرد و افزود: موضوع خشکسالی آنقدر جدی است که پیش بینی می کنند در خوش بینانه ترین حالت ۱۰میلیون از جمعیت کشور مجبور به خروج از کشور بشود. ۱۰میلیون مهاجر در هیچ جنگی در تاریخ خاورمیانه سابقه نداشته است و این بیانگر اهمیت موضوع است.
بی آبی و افزایش تنش بین استان های کشور
به گفته این جامعه شناس، تقابل فرهنگی، تفاوت های فرهنگی، تنش بین استان ها و تنش بین مهاجران و بومیان مشکلاتی است که می تواند بر اثر مهاجرت گریبانگیر کشور شود.
وی به تنش هایی که در چند وقت اخیر بر سر موضوع آب بین استان های مختلف پیش آمده اشاره کرد و گفت: به لحاظ سنتی شرق کشور همواره دچار کم آبی بوده اما امروز این موضوع به غرب و شمال کشورهم کشیده شده و بارش ها در این مناطق هم مانند سابق نیست.
بنابراین باید تمهیداتی مانند تعبیه دستگاه های آب شیرین کن و یا تعدیل و کاهش کارخانه های صنعتی آب بر اندیشیده شود تا حداقل آب شرب برای همه مردم تامین شود وگرنه تنش بین استان ها روز به روز رو به افزایش خواهد بود.
دکتر معدنی با بیان اینکه باید از تجربه کشورهای دیگر در زمینه مواجهه با کم آبی استفاده کرد، بیان داشت: بی آبی در کشور موضوعی است که از پیش از انقلاب مورد توجه مسوولان امر بوده است.
البته این موضوع منحصر به کشور ما نبوده و در جاهای دیگر منطقه هم وجود داشته و برنامه ریزی ها و تلاش هایی برای کاهش مشکلات ناشی از آن در دستور کار بود. اما بعد از انقلاب و با مشکلاتی مانند جنگ که برای کشور رخ داد این اقدامات تداوم نیافت. بنابراین امروز نیاز به راه حل های اساسی و عاجل برای حل این معضل و تبعات ناشی از آن داریم.
انتهای خبر