واکاوی ضرورتهای استفاده از پساب در آبیاری فضای سبز

آب از ضروریترین عوامل توسعه جوامع انسانی بوده و ایران از جمله کشور هایی است که تـامین آب بـرای مـصارف مختلـف از دغدغه های مهم دولتمردان در راستای توسعه پایدار محسوب می شود.

به گزارش تاسیسات نیوز، چندی پیش رضا اردکانیان؛ وزیر نیرو، در آیین امضای تفاهم‌نامه همکاری میان وزارت نیرو و شهرداری تهران جهت استفاده از پساب  برای آبیاری فضای سبز تهران،  این رویکرد  را به مثابه ساخت یک نیروگاه مجازی با ظرفیت ۳ تا ۴ هزار مگاوات در سال دانست.

استفاده از پساب در کشوری مانند ایران که با بحران کم آبی مواجه است از موثرترین اقداماتی به شمار می آید که دولتمردان نیز همواره در صدد اجرای بهینه آن با توجه به امکانات موجود بوده اند .

بر اساس این گزارش، مطابق اصل پنجاهم قانون اساسـی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات رو بـه رشـدی داشـته باشـند، وظیفـه عمـومی تلقـی شـده و فعالیتهایی که با آلودگی و تخریب محیط زیست ملازمه پیدا کند، ممنوع میباشد. بنابراین اگر تخلیه فاضلاب و پسابها بـه محـیط به عنوان یک منبع آلاینده فرض شود، برنامه ریزی بهره برداری از آنها یکی از موضوعهای مرتبط با اصل پنجاهم قـانون اساسـی بـه شمار می آید.

 همچنین مطابق با قانون توزیع عادلانه آب، فاضلابها و آبهای برگشتی به عنوان یکی از منابع آبی محسوب شـده و در این قانون مسئولیت سازمانی وزارت نیرو در مدیریت این منابع به طور صریح تعیین شده است .

در این راستا با توجه به حجم قابل توجه پسابهای شهری، صنعتی و آبهای برگشتی، برنامه ریزی جهت اسـتفاده از ایـن منـابع بـا لحاظ کردن جنبه های زیست محیطی به عنوان راهکاری مناسب جهت جبران بخشی از این کمبودها و همچنین کـاهش آلـودگیهـا مورد توجه میباشد.

ایران به عنوان یکی از کشورهای خاورمیانه با کاهش منابع آب تجدیدشونده مواجه بوده و در حـال حاضـر در سـطح کشور، به ویژه در حواشی شهرهای بزرگ و مراکز استانها، مناطق وسیعی با پسابها و آبهای برگشتی آبیاری میشوند.

ضرورت توجه و بهره برداری از پسابها و آبهای برگشتی

کاربرد فاضلابهای خام و تصفیه شده در کشورهای مختلف جهان از دیر باز رواج داشته است . در اغلب کشورهای پیشرفته فقط فاضلابهای تصفیه شده با رعایت استانداردهای مربوط برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.

ایران به عنوان یکی از کشورهای خاورمیانه با کاهش منابع آب تجدیدشـونده مواجـه بـوده و بـه عنـوان یکـی از سیاسـتهـای اقتصادی اجتماعی دولت جمهوری اسلامی ایران بر استفاده بهینه از منابع تجدیدپذیر؛ به ویژه بازچرخانی و استفاده مجدد آب، تغذیـه آبهای زیرزمینی و استفاده مجدد از فاضلابهای انسانی و صنعتی تصفیه شده در امورکشاورزی و سایر فعالیتها تاکید شـده اسـت.

استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز مناسب است؟

با توجه به مشکل کمبود منابع آبی در کشور به دلایلی همچون رشد جمعیت، پیشرفت صنعت و داشتن آب و هوای خشک و نیمه خشک بحران آب به عنوان مساله روز، شهرهای مختلفی را درگیر خود کرده و مدیران شهری برای تامین منابع آبی مورد نیاز برنامه ها و تدابیر مختلفی را اندیشیده‌اند.

بر اساس این گزارش، فضای سبز و محیط زیست از مباحث مهم در پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروزی است؛ ایجاد فضاهای زیبا و دلنشین، همچنین ایجاد آرامش روانی از دیگر فواید فضای سبز به شمار می‌رود.

البته این فواید به همین موارد ختم نمی‌شود چرا که فضای سبز در تولید اکسیژن، کاهش گرد و غبار هوا، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش تبخیر از سطح خاک موثر است.

اما در این میان یکی از عوامل محدودکننده گسترش فضای سبز، کمبود منابع آب قابل دسترس است؛ آب منبع حیاتی برای حفظ و توسعه فضای سبز و ایجاد نشاط اجتماعی در فضاهای عمومی، معابر، میادین و تفرجگاهی شهری و ابزار نظافت و شستشوی المان‌ها و متعادل‌سازی اقلیم‌های شهری است که اهمیت آن برای حیات، به ویژه در کلان‌شهرها انکار ناپذیر است.

یکی از راهکارهای غلبه بر این مشکل استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب مطابق با استاندارد محیط زیست در تامین آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز مورد توجه قرار گرفته است.

استفاده از پساب درقالب ساخت یک سد مجازی

رضا اردکانیان ، وزیر نیرو،  در حاشیه امضای قرارداد با شهردار جهت استفاده از پسابهای وزارت نیرو برای آبیاری فضای سبز، این رویداد را  اتفاق خوبی که در جهت استفاده از پساب فاضلاب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز دانست که به  مانند ساختن یک سد مجازی است.

این گزارش حاکی است؛  رضا اردکانیان در آیین امضای تفاهم‌نامه همکاری میان وزارت نیرو و شهرداری تهران را به مثابه ساخت یک نیروگاه مجازی با ظرفیت ۳ تا ۴ هزار مگاوات در سال دانست و گفت :
این کاری ارزشمند و خوب است ولی دیرهنگام انجام شد. با توجه به ظرفیت موجود در وزارت نیرو و مدیریت شهر تهران اعم از شورا و شهرداری به لحاظ تجربه و تخصص و آشنایی با این عرصه کار و حضور مدیران ارشد و آشنا با آن، هموطنان ما در تهران زودتر از اینها می‌بایست از فایده و مزیت چنین ترکیب مدیریتی بهره‌مند می‌شدند.

اردکانیان میزان آب قابل صرفه‌جویی با استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز شهر تهران را معادل ساخت یک سد جدید عنوان کرد و گفت: امید است در فرصت باقی‌مانده ساز و کار ماندگاری را برای همکاری نزدیک‌تر شهرداری تهران و بخش‌های آب و برق وزارت نیرو سامان دهیم و آن را نهادینه کنیم به نحوی که در سال آتی و سال‌های بعد هم بتوانند این مسیر را به شکل مناسب دنبال کنند.

فضای سبز شهر تهران حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کند

این گزارش همچنین می افزاید؛ هم‌اینک فضای سبز شهر تهران حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کند که ۹۰ درصد آن از محل ۴۰۰ حلقه چاهی است که در اختیار شهرداری تهران است.

برای آبیاری فضای سبز شهر تهران حدودا کمتر از چهار درصد از پساب استفاده می‌شود که حدود ۷ میلیون متر مکعب است و اگر این گونه پیش می‌رفتیم و این تفاهم‌نامه صورت نمی‌گرفت در افق ۱۴۱۰ باید ۲۱۸ میلیون متر مکعب از محل منابع آبهای زیرزمینی شهر تهران برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌شد.

بر اساس اظهار نظر کارشناسان و مدیران مسئول در این حوزه، با امضای  تفاهم‌نامه بین وزارت نیرو و شهرداری، میزان ۴درصدی آبی که  هم‌اینک از محل پساب برای آبیاری فضای سبز شهر تهران استفاده می‌شود به ۶۰ درصد افزایش خواهد یافت.

مسلماً این رویداد، فرآیندی مطلوب است که وزارت نیرو علاوه بر افتتاح  پروژه های خود در پویش #هرهفته_الف_ب_ایران می تواند از خود در کارنامه عملکرد خویش به یادگار برجای بگذارد
.