نقش سازمان های نظام مهندسی استانی در توسعه صنعت ساختمان
توسعه صنعت ساختمان، يكي از مظاهر رشد و توسعه كشورها محسوب مي شود.
لذا در شرایط کنونی کشور و با توجه به توسعه این صنعت نقش نهادهایی چون سازمانهای نظام مهندسی استانی مهم به نظر می رسد. دکتر سعید غفرانی رییس هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران به عنوان بزرگترین سازمان نظام مهندسی ساختمان استانی در گفتگویی با «تابناک» به بررسی ظرفیت ها و دستاوردهای این نهاد پرداخت.
* درابتدا نظرتان را درباره تحقق جایگاه قانونی سازمان نظام مهندسی و دستاوردهایی که در این حوزه داشته اید اعلام فرمایید؟
ما از بدو ورودمان به برنامه ی پنجم تحرکاتی را برای برگرداندن جایکاه قانونی به نظام مهندسی شروع کردیم و طبیعی است که وضعیتی که ما در هنگام ورود به برنامه پنجم داشتیم وضعیت خوبی نبود و نظام مهندسی یک نظام به گوشه رانده شده بود و عملا نقشی را در ساخت و ساز به نحوی که قانون مشخص کرده ایفا نمیکرد. ما دو راه داشتیم : به دلیل اینکه موفقیت نظام مهندسی منوط به همکاری تمام سازمان های ذیربط اعم از حوزه مدیریت شهری ، حوزه شورای شهر ، وزارت راه و شهرسازی ، خود نظام مهندسی و مردم میباشد و همگی باید یک هدف که آن هم در قانون ذکر شده را دنبال کنند و آن دستیابی به ساخت و ساز مهندسی است یعنی در واقع چه کنیم که سرمایه ای که تحت عنوان ساختمان در کشور ساخته میشود عمر بهینه داشته باشد و کیفیت بالا تری داشته باشد. ما به این نتیجه رسیدیم که با تعامل و ایجاد رغبت بین تمامی حوزه ها به این اهداف تعیین شده برسیم که برای رسیدن به این تعامل جلسات زیادی با مسئولین ارشد شهرداری تهران ، اعضای شورای شهر و وزارت خانه گذاشتیم و با استدلال ها و توجیه های منطقی آنها را قانع نمودیم. در یک پروسه دوساله در برنامه ششم این کار به بار نشست و ما در اولین گام با معرفی ناظرین که قانون برای ما تکلیف کرده این کار را آغاز کردیم و سعی کردیم با معیارها و ضوابطی که تدوین شد و در طول کار هم کامل شد سامانه نظارت را راه اندازی کنیم و طی هماهنگی های انجام شده با شهرداری این سامانه نرم افزاری را به وجود آوردیم.
همچنین قانونی قرار دادیم که برای ساختمان هایی که بالای 1500 متر هستند 4 مهندس ناظر در رشته های مختلف قرار داده شود و برای اینکه دست سازنده های غیر حرفه ای را قطع کنیم تا متراژ 2000 متر را از سازنده های ذیصلاح استفاده میکنیم. این کارها و شاحصه های مثبتی است که ما در این مدت توانستیم انجام دهیم.
*یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در زمان حال حاضر در حوزه مسکن ،بحث صنعتی سازی است.به نظر شما صنعتی سازی چگونه باید مورد تشویق قرار گیرد؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم که برای اینکه این سرمایه های ملی عمر زیادی کنند ، سرعت ساخت بالا برود ، سهولت در ساخت بالا برود و آلودگی های ناشی از ساخت ساختمان در محل را ازبین ببریم لاجرم باید به سمت صنعتی سازی برویم. صنعتی سازی یک گامی است که در دنیا تجربه شده و در واقع یک گامی است در جهت اقتصادی کردن و کوتاه کردن زمان و تسهیل در ساخت و همچنین کاهش آلودگی های ناشی از ساخت که البته این کار نیازمند فرهنگ سازی میباشد تا مردم این مسیر را انتخاب کرده و ساختمان ها را با شیوه های صنعتی بسازند و اگر این کار را انجام دهند به خودشان و جامعه خودشان خدمت کردند. ما درحال حاضر برای ایجاد این فرهنگ تلاش میکنیم و موفقیت ما در گرو این است که اولاً ما امکان عرضه صنعتی را در کشور فراهم کنیم یعنی به اندازه کافی تجهیزات صنعتی در کشور تولید شود و ثانیاً این باور برای مردم به وجود بیاید که بهتراست به صورت صنعتی ساخت و ساز نمایند و ثالثاً اینکه ما طی یک زمان بندی مشخص مردم را با کمک صداوسیما، جراید و مجلات ترغیب کنیم که به سمت صنعتی سازی بیایند تا بتوانیم نتایج خوبی بگیریم.
*نقش این سازمان را در نظام شهری چگونه ارزیابی می کنید؟
در پاسخ به سوال سوم باید گفت میتوانیم نظام مهندسی را به یک معنا معادل با نظام شهری قرار بدهیم .این حرف را از این منظر میگویم که در حال حاضر طبق قانون 7 رشته تخصصی شهرسازی،نقشه برداری ، عمران ، معماری ، برق ، مکانیک و ترافیک وجود دارد که افراد تحصیل کرده در این 7 رشته پس از عضویت به نهادهای نظام مهندسی و نهایتاً اخذ پروانه اشتغال در جرگه ی مهندسینی قرار میگیرند که میتوانند در این زمینه به شهر خدمت کنند. طبیعی است که نقش برخی از این تخصص ها فرا عنصری است یعنی از اجزای شهر خارج میشود و جزء نگر نیست و بخشی نیز جزء نگر هستند و برخی نیز هردو را دارند. به عنوان مثال اگر یک معمار نقشه یک ساختمانی را میدهد هم باید به فضای داخلی ساختمان توجه کند و هم به منظر بیرونی و در دید مردم توجه کند که به نوعی حقوق شهروندی است .الان شهرهای ما از دیدگاه تخصصی مشکلات عدیده ای دارد که این مشکلات نیازمند حضور متخصصین است. مشکلات شهر میتوانند با به کارگیری متخصصین نظام مهندسی حل شوند. چرا مسئولین شهری نباید از این پتانسیل نظام مهندسی استفاده کنند؟ این امکان ، یک امکان تخصصی و سرمایه کشور است و اگر از آن استفاده نشود یک نوعی جفا در حق مردم و شهر است. باید کیفیت فضاهای شهری ما ارتقا پیدا کند و این در صورتی است که به شهر هویت بدهیم ، الان کاراکتر هایی که ما در شهر بتوانیم به آنها افتخار کنیم و به شهر ما هویت بدهد خیلی کم است چونکه از یک متخصص استفاده نشده است. من معتقدم که ما نظام مهندسی را باید در نظام شهری به کار بگیریم نه فقط در ساختن خانه ها و در این صورت است که نظام شهری ما ارتقا پیدا خواهد کرد و کیفیت زندگی مردم بالا خواهد رفت و با حضور مهندسین خیلی از معضلات شهری کاهش پیدا کند که این خدمت خیلی بزرگی است به مردم شهر و سرمایه های ملی ما.
من معتقدم که شهر یک سیستم هست و تمام عناصر شهر علی القاعده در آن حل شده اند، از این منظر که درست است که این عناصر، کل را تشکیل میدهند ولی از وجود این عناصر شما به وجود کل پی نمیبرید یعنی از حویت این عناصر جداگانه ، هویت کل شهر مشخص نیست یعنی اگر به این دید به شهر بنگریم یک نگاه پیوند خورده بین تمام عناصر تشکیل دهنده آن اعم از جنبه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مردم شهر ایجاد میکنیم و در این نگاه سیستمی است که تمام عوامل در آن به منظور ارتقاء شهر در تمام عرصه ها اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایفای نقش میکنند تا شهر به یک مکان با هویت با تمام عناصر مورد نیاز شهری تبدیل شود که این امر ، به نظر من تنها با نگاه سیستمی قابل دستیابی است. به عنوان مثال اگر خانه ها در شهر هرکدام خوب و طبق قاعده ساخته شوند ما چهره و پیکر خوبی در شهر خواهیم داشت که به تبع آن یک روح خوب و یک زندگی خوب در شهر جریان خواهد داشت.