مدیریت استفاده از منابع آب زیرزمینی

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) همگام با یونسکو، بانک جهانی، تسهیلات جهانی محیط‌زیست (جف) و انجمن بین‌المللی متخصصان آ‌ب‌های زیرزمینی خواستار اقدام جامعه جهانی برای مدیریت استفاده از منابع محدود آب های زیرزمینی شد.

به گزارش دفتر نمایندگی فائو در ایران، 5 سازمان مذکور مجموعه‌ای از اصول و ضوابط را با عنوان «چشم‌انداز سال 2030 و چارچوب جهانی برای اقدام» پیشنهاد داده‌اند که امکان مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی را برای دولت‌ها فراهم می‌آورد. بنا بر بررسی‌های فائو، شدت برداشت از منابع آب زیرزمینی در قسمت‌‌های وسیعی از چین، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، ایران، ایالات متحده آمریکا، مکزیک و اروپا در بالاترین میزان قرار دارد. چنین فرآیندی می‌تواند منجر به از دست رفتن منابع آب شیرین در زمانی که ذخیره آب زیرزمینی برای تامین امنیت آبی و سازش با تغییرات اقلیم بسیار حیاتی است، شود. گمانه‌زنی‌های فائو نشان می‌دهد که طی 40 سال گذشته سرانه دسترسی به آب شیرین در منطقه خاور نزدیک به میزان دو سوم کاهش یافته و این روند نزولی احتمالا تا سال 2050 میلادی به میزان 50 درصد دیگر ادامه خواهد داشت. ایران نیز همچون سایر کشورهای منطقه، بیش از 90 درصد منابع آب خود را در بخش کشاورزی مصرف می‌کند و بیش از 55 درصد اراضی زیر کشت در این کشور با آب زیرزمینی آبیاری می‌شوند. مجموعه ضوابط یاد شده که طی برگزاری هفتمین نشست «مجمع جهانی آب» در کره جنوبی در هفته گذشته اعلام شد، بیانگر فراخوان آشکار برای اقدام جمعی و مسوولانه دولت‌‌ها و جامعه جهانی با هدف اطمینان از استفاده پایدار آب‌های زیرزمینی محسوب می‌شود. برای مدت طولانی تصدی آب‌های زیرزمینی در حوزه سیاست‌گذاری مورد توجه قرار نگرفته بود که منجر به  تخریب و کاهش این منابع شده است. به گزارش فائو، برداشت جهانی از آب‌های زیرزمینی طی نیم قرن گذشته سه برابر افزایش یافته و بیش از یک چهارم برداشت‌های کنونی به شیوه غیرپایدار انجام می‌پذیرد. این در حالی است که  آلودگی گسترده آب‌های زیرزمینی، زندگی بشر و محیط زیست را با تهدید جدی رو به رو کرده است. بسیاری از سفره‌های آب زیرزمینی شهری در جهان به دلیل سیستم تخلیه فاضلاب آلوده شده‌اند و سفره‌های آب زیرمینی ساحلی نیز در معرض نفوذ آب‌های شور قرار گرفته‌اند. همچنین آلاینده‌های صنعتی، آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی نیز به این ذخایر آب راه پیدا کرده‌اند. میزان توزیع آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیر در مناطق مختلف یکسان نیست، برخی از مناطق به خصوص نواحی کم بارش، بیش از سایر مناطق در معرض خطر قرار گرفته‌اند. آب‌های زیرزمینی نقش انکارناپذیری را در کاهش فقر و ایجاد رفاه عمومی ایفا می‌کنند. بیش از یک‌سوم از آب‌های شهری و صنعتی، همچنین به بیش از 40 درصد از آب مصرفی در بخش کشاورزی جهان از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شوند. آب زیرزمینی پتانسیل لازم برای فراهم کردن آب شرب برای میلیون‌ها نفر جمعیت شهری و روستایی فقیر را دارد. بسیاری از کشاورزان و خانواده‌هایشان برای آبیاری محصولات کشاورزی و تامین معیشت خود به این نوع آب وابسته‌اند.

انتهای پیام