راهبرد برد-برد برای گاز ترکمنستان

به گزارش تاسیسات نیوز، اخیرا وزیر امور خارجه کشورمان سفری به چند کشور آسیای میانه از جمله ترکمنستان برای مذاکره با سران این کشورها داشت. یکی از اهداف این مذاکرات استفاده از ظرفیت طرفین برای گسترش روابط تجاری دوجانبه‌عنوان شده است. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی جمهوری ترکمنستان، ظرفیت موجود این کشور در حوزه گاز به‌عنوان مهم‌ترین بخش اقتصادی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ترکمنستان کشوری در آسیای میانه با 6 میلیون نفر جمعیت است که اقتصادی شدیدا وابسته به گاز دارد؛ به گونه‌ای که دو سوم درآمد آن از صادارت گاز تامین می‌شود و بخش دیگری از درآمدهای آن نیز از صادرات فرآورده‌های نفتی و صادرات پنبه در قالب محصولات نساجی (عمدتا به ترکیه) به‌دست می‌آید.

تاریخچه صنعت گاز در ترکمنستان به دهه 80 میلادی در دوران شوروی سابق بازمی‌گردد. از همان ابتدا گاز این کشور به‌عنوان یکی از ایالت‌های شوروی سابق برای تعدیل بازار گاز داخلی شوروی و صادرات به اروپا استفاده می‌شد. بعد از فروپاشی شوروی در سال 1991 نیز صادرات این کشور به روسیه مانند قبل ادامه پیدا کرد. سیاست دولتمردان نوپای ترکمنستان از ابتدا بر تنوع بخشی سبد صادرات گاز قرارداشته است.

به همین دلیل مذاکرات با ایران را به‌عنوان اقتصادی‌‌ترین مسیر صادرات برای احداث خط لوله صادرات گاز، آغاز کردند. بعد از اولین نزاع گازی ترکمنستان و روسیه در 1997، مسوولان این کشور دریافتند که نمی‌توان به روسیه به‌عنوان یک شریک تجاری قابل اعتماد اتکا کرد. در همان سال خط لوله کوردپیچ-کردکوی بر اساس یک قرارداد 25ساله صادرات سالانه 6 میلیارد مترمکعب گاز در سال به ایران آغاز به کار کرد.

در سال 2006 ترکمنستان یک قرارداد مشارکت در تولید را با چین برای توسعه میادین بخش بزرگی از ترکمنستان و احداث 3 خط لوله صادرات گاز به چین به امضا رساند و عملا سیاست متنوع‌سازی ترکمنستان بعد از این قرارداد به‌طور جدی به مرحله عملیاتی رسید. کشف میدان یولوتان جنوبی در سال 2008 به‌عنوان دومین میدان بزرگ گازی جهان، ترکمنستان را به‌عنوان چهارمین دارنده ذخایر گازی در جهان معرفی کرد.

کشف میدان یولاتان توجهات بسیاری را به سمت ترکمنستان برای بهره‌مندی از گاز این کشور جلب کرد از جمله اینها می‌توان به پیشنهاد خط لوله تاپی از سوی آمریکا برای تامین گاز کشورهای پاکستان و هند و همچنین توجه اروپا به این منطقه برای احداث خط لوله ترانس کاسپین برای رهایی از سلطه روسیه اشاره کرد. سال 2009 دومین نزاع ترکمنستان و روسیه اتفاق افتاد که منجر به کاهش صادرات به روسیه تا یک چهارم شد.

در همان سال اولین خط لوله از 3 خط لوله ترکمنستان-چین که بین سال‌های 2009 تا 2015 احداث شده‌اند و مجموعا ظرفیتی معادل 55 میلیارد مترمکعب برای صادرات ایجاد کرده‌، آغاز به‌کار کرد. کاهش صادرات به روسیه و افزایش صادرات به چین موجب شده‌است عملا یک‌سوم درآمد این کشور وابسته به صادرات گاز به چین باشد که این موجب نگرانی دولتمردان این کشور به جهت وابستگی به چین شده‌است. بنابراین ترکمنستان به دنبال افزایش صادرات به سایر بازارهای تقاضا است.

 

 

 

 

 

انتهای خبر