جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران می‌گوید: «حدود ۳۵ هزار ساختمان تهران را حداقل دو مرتبه بازدید کردیم. حدود ۱۱ هزار ساختمان پرخطر و ۹۵ ساختمان بسیار پرخطر داریم. همچنین سال گذشته ۱۴۰۰ مرکز درمانی ناایمن در تهران شناسایی شد. البته این ساختمان‌ها فقط از نظر ایمنی آتش‌نشانی بررسی شده‌اند، نه موارد دیگر مانند نظام مهندسی.»
به گزارش تاسیسات نیوز، آتش بار دیگر به جان ساختمان‌های تهران افتاد؛ این بار در خیابان گمرک. روز گذشته، انبار بزرگی از لوازم موتور در آتش سوخت. ساختمانی که پیش از این اخطار ناایمنی گرفته بود. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی می‌گوید ۱۱ هزار ساختمان پرخطر و ۹۵ ساختمان بسیار پرخطر در تهران شناسایی کرده‌ایم که حادثه در هر کدام از این ساختمان‌ها می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری داشته باشد.
محل حادثه دیروز، حدود سه هزار مترمربع وسعت داشت؛ با غرفه‌های کوچک و بزرگ که لوازم یدکی موتورسیکلت را در خود جای داده بود. حادثه‌ای که بر اساس گزارش اورژانس کشور ۱۷ مصدوم داشت و برخی از آنها برای اقدامات درمانی بیشتر به مراکز درمانی انتقال یافتند.
هر حادثه آتش‌سوزی، یادآوری است از وضعیت ساختمان‌های ناایمن در تهران. اما به نظر می‌رسد پس از چند روز بار دیگر به فراموشی سپرده می‌شود، تا وقوع حادثه‌ای دیگر.
نه تجربه تلخ پلاسکو اثر کرد نه حادثه کلینیک سینا اطهر. هنوز بسیاری از مالکان ساختمان‌ها و کسب‌وکارها خطر را جدی نگرفته‌اند. جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز وضعیت ساختمان‌های پرخطر و بسیار پرخطر تهران و بی‌توجهی مالکان را بررسی می‌کند.
شناسایی ۱۱ هزار ساختمان پرخطر در پایتخت
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی می‌گوید: «شاخص‌های متفاوتی برای ناایمن بودن ساختمان‌ها بررسی می‌شود، مانند کاربری ساختمان، قدمت و تعداد طبقان آن، تعداد نفرات ساکن در ساختمان و… . این اطلاعات را کارشناسان جمع‌آوری می‌کنند. سامانه‌ای داریم که این اطلاعات کیفی را به اطلاعات کمی تبدیل می‌کند.»
ملکی ادامه می‌دهد: «اگر این عدد بین صفر تا ۲۵ باشد، ساختمان مورد نظر جز ساختمان‌ها بسیار پرخطر است. اگر بین ۲۶ تا ۵۰ باشد، جز ساختمان‌های پرخطر می‌شود. عدد ۵۱ تا ۷۵ ساختمان میان‌خطر و ۷۶ تا ۱۰۰ نیز ساختمان کم خطر را نشان می‌دهد.»
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران می‌گوید: «حدود ۳۵ هزار ساختمان تهران را حداقل دو مرتبه بازدید کردیم. حدود ۱۱ هزار ساختمان تهران در دسته پرخطر قرار دارند. تغییر آمار ساختمان‌های پرخطر به تغییر وضعیت ساختمان‌ها برمی‌گردد. گاهی تعدادی از ساختمان‌ها رسیدگی می‌کنند و نام آنها از لیست خارج می‌شود و گاهی تعدادی به این لیست اضافه می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «نکته مهم در اعلام آمار ساختمان‌های ناایمن تهران این است که این ساختمان‌ها فقط از نظر ایمنی آتش‌نشانی بررسی شده‌اند، نه موارد دیگر. ساختمان‌های هستند که از نظر آتش‌نشانی ایمن هستند اما نظر نظام مهندسی ناایمن است. مثلا ساختمان فرسوده‌ای که یک زلزله ۲ ریشتری هم باعث تخریب آن شود.»
او می‌گوید: «در بررسی‌هایی که طی چهار سال گذشته داشتیم، ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر در تهران شناسایی کردیم. ساختمان‌هایی که مانند پلاسکو و حتی در وضعیت بدتر هستند.»
به گفته او برخی از ساختمان‌ها بیش از پنج بار هم از سوی آتش‌نشانی اخطاریه گرفته‌اند، اما چون می‌دانستند سازمان قدرتی برخورد قانونی ندارد، توجهی به این اخطاریه‌ها نداشتند.
ملکی ادامه می‌دهد: «در این میان دستگاه قضایی همکاری بسیاری خوبی با ما داشت و از اردیبهشت سال گذشته به صورت رسمی جلساتی را با مالکان این ساختمان‌ها و شهرداری‌های آن مناطق داشتیم. دستگاه قضایی به هر ساختمان فرصت‌های چند ماهه متفاوتی برای تشکیل پرونده و طی کردن مراحل ایمنی داد. پس از آن ۳۴ ساختمان تشکیل پرونده دادند، تعدادی از این ساختمان‌ها هم به تائیدیه نزدیک شدند.»
او می‌گوید: «در آخرین بازنگری که داشتیم، ۹۵ ساختمان هیچ اقدامی نکردند. امروز آخرین مهلت این ساختمان‌هاست که تشکیل پرونده دهند. فردا لیست این ساختمان‌ها به دستگاه قضایی داده می‌شود و قطعا با آنها برخورد می‌شود؛ از جمله با پلمب ساختمان، قطع انشعابات و… .»
۱۴۰۰ مرکز درمانی ناایمن در تهران
ساختمان‌ها ناایمن تهران مسکونی هستند یا تجاری؟ ملکی در این مورد می‌گوید: «ساختمان‌های پرخطر و بسیار پرخطر در یک منطقه متمرکز نیستند. در همه مناطق تهران پراکنده هستند. ساختمان‌های دولتی، خصوصی، تجاری و مراکز درمانی را هم شامل می‌شوند.»
او درباره وضعیت ایمنی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها می‌گوید: «وزارت بهداشت در یک سال گذشته برای تامین ایمنی مراکز درمانی همکاری کرد. منظور از مراکز درمانی فقط بیمارستان نیست، بلکه آزمایشگاه‌ها، داروخانه‌ها و کلینیک‌ها را هم شامل می‌شود.»
ملکی می‌گوید: «بر اساس آخرین گزارش، سال گذشته ۱۴۰۰ مرکز درمانی ناایمن در تهران شناسایی شد، حدود ۵۰۰ ساختمان برای تامین ایمنی و تائیدیه مراجعه کرده‌اند.»
تغییر کاربری غیرقانونی ساختمان‌ها و بی‌توجهی وزارت کار
اما این همه ماجرا نیست. ساختمان‌هایی در گوشه و کنار شهر هستند که بی سر و صدا و غیرقانونی تغییر کاربری داده‌اند. گاهی در یک ساختمان کوچک چند تولیدی جمع شده‌اند. انشعاب غیرقانونی برق می‌کشند و فعالیت می‌کنند. یک جرقه می‌تواند خسارت جانی و مالی زیادی در این ساختمان‌ها و ساختمان‌های همسایه بگذارد.
ملکی در این مورد می‌گوید: «یکی از مشکلات کاری ما با وزرات کار است. این وزارتخانه متولی بسیاری از کارگاه‌ها، تولیدی‌ها و به طور کلی کسب‌وکارهاست. برای مثال خیابان جمهوری، لاله‌زار و بازار تهران سراسر تولیدی و کارگاه شده‌اند. هر کدام از این مشاغل اتحادیه‌ای دارند که اگر مانند وزارت بهداشت عمل کنند، وضعیت بسیار بهتر می‌شود.»
او در ادامه با انتقاد از بی‌توجهی به تائیدیه ایمنی می‌گوید: «برای مثال شخصی تولیدی پوشاک دارد، سالانه مبلغی را به اتحادیه می‌دهد و مجوز را تمدید می‌کند. باید این‌گونه باشد که صاحب کسب‌وکار ملزم به گرفتن تائیدیه از آتش‌نشانی باشد. در مشاغل تحت نظارت وزارت کار این موضوع رعایت نمی‌شود.»
ملکی ادامه می‌دهد: «بیمه‌ها هم رعایت نمی‌کنند. برخی از ساختمان‌ها بیمه هستند، اما تائیدیه آتش‌نشانی ندارند. بیمه که نمی‌تواند جان انسان‌ها را برگرداند!»
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران توضیح می‌دهد: «بسیاری از این ساختمان‌ها تغییر کاربری داده‌اند؛ به ویژه در مناطق قدیمی شهر مانند جمهوری و بازار. متاسفانه بسیاری از این تغییر کاربری‌ها، غیرقانونی است. مثلا خانه مسکونی را به کارگاه یا تولیدی تبدیل می‌کنند. در بازار به ساختمان‌هایی را دیده‌ایم که خودمان از ورود به آنجا ترسیده‌ایم. برای مثال در یک زیرزمین تا سقف صدها تخته فرش انبار شده بود. چنین جایی اگر آتش بگیرد، کسی زنده نمی‌ماند.»
او در پایان می‌گوید: «از آنجا که غیرقانونی تغییر کاربری داده‌اند، برق و گاز ساختمان را هم خودشان دستکاری می‌کنند. هیچ‌گونه سیستم اطفاء حریقی هم ندارند. این قبیل اقدامات خسارات زیادی می‌تواند بر جای بگذارد که دستگاه‌های مربوط با همکاری می‌توانند از آن جلوگیری کنند.»
