حرفه یا ترمو!

مهندس روح اله واصف/ سردبیر پایگاه خبری تاسیسات نیوز: همکاران گرامی سلام و خداقوت ؛ جای خالی آموزش و تعلیم را مدت هاست که همه تشخیص داده اند و متوجه شده اند که با آموزش های دانشگاهی و آزمون هرچقدر سخت ورودی به حرفه مهندسی، نمی توان مهندسان را علامه دهر کرد. البته علامه شدن پیش کش، بسیاری از مبانی حرفه ای نیز نیاز به آموختن دارند. برای آموزش مبانی مهندسی چندین راه مختلف در دنیا طی شده است که با مطالعه آنها می توان دوباره چرخ را اختراع نکرد.

بنیادی ترین دانشی که هر مهندسی باید داشته باشد، آشنایی با زیر و بم کدها و استانداردهای ملی است. در کشور ما مقررات ملی ساختمان، مهمترین کدی است که می شناسیم. برای آموزش این کد مهم، که نظیر آن در دنیا مراجعی مانند IC یا DIN یا  BS است چه کارهایی باید کرد؟

راحت ترین و ابتدایی ترین روش، تهیه کتاب های راهنما است. اتفاقی که در همه جای دنیا تقریباً همزمان با انتشار خود کد یا استاندارد رخ می دهد. در کشور ما راهنماها بسیار دیر منتشر می شوند و یا اصلاً منتشر نمی شوند. به عنوان مثال برای ویرایش های متعدد مبحث ۱۴ و ۱۶ تاکنون تنها یک راهنما منتشر شده است. این نقیصه باید اصلاح شود.

در برخی از کشورها، کتاب هایی برای نشان دادن راه های اجرایی کدها منتشر می شود و کدها به زبان اجرا درمی آیند. مانند هندبوک های NFPA که در کنار استانداردهای آن منتشر می شود. این کار در کشور ما با انتشار نشریات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انجام شده است؛ اما این گام ارزشمند نیز مانند بسیاری پروژه های دیگر دوران درخشانی داشته است و اکنون در بسیاری نشریات رو به افول است. به صورت خاص نشریه ۱۲۸ تا مدت ها قدم به قدم با ویرایش جدید مقررات تغییر می کرد ولی اکنون به محاق رفته و دارای اختلافاتی فاحش با مقررات ملی است. زیرا سرتیم تهیه آن یعنی مرحوم منصف بزرگ در بین ما نیست و سازمان در خواب!

راه حل آخر آموزش هایی است که خود مراجع تهیه کننده استانداردها باید ارائه کنند. در کشور ما این راه نیز طی شده است اما به شکلی ناقص. به عنوان مثال مدرسان این دوره ها باید دارای شرایطی باشند که به هیچ وجه ضمانت کننده انتقال صحیح دانش در چنین آموزش مهمی نیست. اگر کسی مدرس دانشگاه در رشته مهندسی مکانیک باشد و چند سال سابقه عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان را داشته باشد می تواند مدرس دوره های ارتقا باشد. آیا دانستن ترمودینامیک و مکانیک سیالات به طور کامل ضمانت کننده دانستن دانش طراحی و نظارت و اجرای سیستم تهویه مطبوع است؟ همانطوری که برعکس این معادله غلط است خود آن هم غلط است.

لازم است به جای آن که سازمان عریض و طویلی چون نظام مهندسی ساختمان وارد اجرای آموزش شود، این آخرین راه حل را قدر بداند و خود را در نقش حاکمیتی قراردهد و با واگذاری آموزش به آموزشگاه ها و نه دانشگاه ها، که اصلاً سنخیتی با این روش آموزش ندارند، استفاده از اساتیدی که حرفه مند هستند و نه ترمومند! را در دستور کار قرار دهد و این راه غلط طی شده را تصحیح کند.

تابعد!