حذف گزینه مذاکره گازی با ترکمنستان

به گزارش تاسیسات نیوز، قطع گاز از سوی ترکمنستان امروز وارد چهارمین روز خود شد و آن‌طور که از جلسه روز گذشته نمایندگان مجلس با وزیر نفت و معاون او در امور گاز بر می‌آید، ایران حاضر به از سرگیری مذاکرات با همسایه شمالی نخواهد بود.

گاز صادراتی ترکمنستان به ایران در حالی روز یکشنبه قطع شد که هنوز 5 سال از قرارداد 25 ساله این کشور با ایران باقی است. از دیگر سو طی جلسات سه روزه‌ای که هفته گذشته میان مسوولان گازی ایران و ترکمنستان برگزار شد، توافقی اولیه برای قطع نشدن گاز استان‌های شمالی کشور تا انجام کارشناسی‌های بیشتر روی مبلغ مورد ادعای ترکمنستان و چگونگی دریافت آن از ایران مطرح شد. با این حال آنطور که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید؛ مذاکرات عشق‌آباد و توافق‌های اولیه آن‌که جمعه گذشته نهایی شد، روز شنبه با مخالفت رئیس‌جمهوری ترکمنستان همراه شد، اتفاقی که در نهایت باعث قطع گاز ترکمنستان در روز یکشنبه شد.

در پی همین اتفاق روز گذشته مجمع نمایندگان استان مازندران و گلستان به‌همراه برخی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس جلسه‌ای مشترک با بیژن زنگنه و حمیدرضا عراقی در محل کار وزیر نفت برگزار کردند تا به همفکری در رابطه با مسائل اخیر بپردازند.

آن‌طور که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در حالی‌که قطع گاز ترکمنستان در سال 86 در حال پاک شدن از حافظه تاریخی مردم ایران بود، این کشور بار دیگر اقدام خلاف قانون خود را همزمان با شروع فصل سرما و افت فشار گاز همزمان با کاهش دمای هوا تکرار کرد.

اسدالله قره‌خانی در ادامه در‌باره چرایی اقدام اخیر ترکمنستان می‌گوید: آن‌طور که در جلسه روز گذشته ادعا شد، ترکمن‌ها بابت سال‌های 89 تا 92 مبلغی را به‌عنوان طلب مطرح کرده و بر دریافت نقدی و یکباره آن تاکید داشته‌اند در حالی‌که ایران نیز با اشاره به کمیت و کیفیت گاز ترکمن‌ها و همچنین زمان ارسال آن به ایران، با مبلغ اعلام شده از سوی ترکمن‌ها موافقت نکرده‌اند.

نماینده علی‌آباد کتول در ادامه با اشاره به اینکه در مذاکرات دو‌جانبه ایران و ترکمنستان قرار بر این بوده که مساله طلب ترکمن‌ها طی 2ماه در کمیته‌ای مشترک بررسی‌ و در صورت تایید آن ایران طی یک سال آن را پرداخت کند، گفت: با این حال دولت ترکمنستان با رد کردن تمام توافق‌ها باعث قطعی گاز ارسالی به سمت ایران شد.

صرفه‌جویی و مدیریت، دو راه‌حل نهایی

به گفته قره‌خانی، در جلسه روز گذشته با توجه به اینکه ادامه مذاکرات با ترکمنستان صلاح دیده نشده است، قرار بر این شد تا با تکیه بر دو راهکار صرفه‌جویی عمومی و مدیریت توزیع، مشکل افت فشار 5 تا 10 میلیون متر‌مکعبی در روزهای سرد که در نتیجه قطع گاز در مناطق میانی مازندران ایجاد خواهد شد، برطرف شود.

این نماینده مجلس در توضیح بیشتر گفت: با توجه به زیرپا گذاشته شدن تفاهم‌ها از سوی ترکمنستان آنها دیگر برای ادامه مذاکرات قابل اعتماد نیستند، از دیگر سو در شأن ما نیست که بعد از اقدام خلاف قانون و اخلاق ترکمن‌ها برای شروع مذاکره با آنها وارد گفت‌وگو شویم، به همین علت ما دو راهکار کوتاه‌مدت و بلندمدت را برای جلوگیری از افت فشار در مناطق میانی مازندران در نظر گرفته‌ایم؛ صرفه‌جویی و کاهش سوخت کارخانه‌های انرژی‌بر یا نیروگاه‌هایی که می‌توانند سوخت مایع را جایگزین کنند به‌عنوان راهکار کوتاه‌مدت درنظر گرفته شد و اقدام بلندمدت نیز تسریع روند تکمیل خط لوله دامغان-نکا-کیاسر است.

بر اساس برنامه‌‌ریزی‌های انجام شده این خط لوله که تا کنون پیشرفتی 70 درصدی داشته است، تا تیرماه سال آینده تکمیل شده و استان‌های شمالی به خط لوله سراسری انتقال گاز متصل خواهند شد.

تاکید قره‌خانی بر صرفه‌جویی عموم مردم برای کمک به تامین گاز استان‌های شمالی در حالی است که به گزارش «ایرنا» مدیرکل دفتر پشتیبانی فنی و نظارت بر تولید شرکت برق حرارتی گفت: گاز چهار نیروگاه از پنج نیروگاه مناطق شمالی کشور با هدف پاسخگویی به مصارف خانگی قطع شد اما با هماهنگی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و تامین سوخت دوم، مشکلی در تامین برق این مناطق وجود ندارد. غلامرضا مهرداد با اشاره به قطعی گاز از سوی ترکمنستان و تاثیر آن بر تولید برق نیروگاه‌های شمال کشور، افزود: حجم گاز ورودی از سمت ترکمنستان به ایران در مقایسه با کل گاز تولیدی کشور ناچیز است و اندازه‌ای نیست که بتواند بر شبکه گاز تاثیر بگذارد.

به گفته این مسوول، روز دوشنبه 111 میلیون مترمکعب گاز در نیروگاه‌ها مصرف شده است؛ در حالی که بیشترین میزان تحویل گاز از شرکت ترکمنستانی فقط 15 میلیون مترمکعب در روز بوده است. مهرداد با تاکید بر «اولویت بخش خانگی برای مصرف گاز و ارسال مازاد آن به صنایع و نیروگاه‌ها» گفت: کاهش تحویل گاز از سوی شرکت ترکمنستانی به کاهش مصرف آن در نیروگاه‌های شمالی منجر شده است اما مجموع ظرفیت اسمی نیروگاه‌های «شهید سلیمی» نکا، «لوشان»، گلستان، «پره سر» و گیلان افزون بر پنج هزار و 400 مگاوات است که حتی در صورت قطعی کامل تولید برق آنها، از طریق 10 هزار مگاوات برق ذخیره کشور، برق مناطق شمالی تامین می‌شود.

از نگاه ترکمن‌ها

اما 2 روز بعد از قطع صادرات گاز طبیعی ترکمنستان به ایران، وزارت امور خارجه این کشور بیانیه‌ای مطبوعاتی منتشر کرد که بر پرداخت نشدن بدهی‌های شرکت ملی گاز ایران از سال 2013 میلادی بابت گازهایی که پیشتر به جمهوری اسلامی ایران صادر شده است، تاکید دارد.

در این اطلاعیه آمده است: این موضوع مشکلاتی را در زمینه تامین مالی برای اجرای کارهای فنی و عملکرد خط لوله گاز ترکمنستان که برای صادرات بلند مدت گاز به ایران تمرکز یافته است، ایجاد کرده است. وزارت امور خارجه ترکمنستان با توجه به موارد یاد شده اعلام کرده است که «هرگونه تکاپو و تلاش جهت سیاسی کردن این موضوع که از سوی هر فرد و یا سازمانی بروز کند، به‌عنوان اقدام غیر‌دوستانه نسبت به ترکمنستان تلقی شده و چنین اقداماتی بلافاصله از سوی طرف ترکمن رد و تکذیب خواهد شد.»

اما ترکمنستان در حالی بدون اشاره به چرایی ایجاد بدهی یاد شده تلاش دارد تبعات سیاسی اقدام خود را از بین ببرد که به نظر می‌رسد بهتر است در تعریف «اقدام غیردوستانه» تجدید نظر کرده و آن را در رابطه با قطع گاز در سرمای زمستان نیز در نظر بگیرد. از دیگر سو، ترکمن‌ها در اطلاعیه خود به چرایی عدم مراجعه به مراجع بین‌المللی برای دریافت طلب خود و همچنین تبعات زیر پا گذاشتن قرارداد بلند‌مدت خود برای انتقال گاز به ایران نیز اشاره‌ای نکرده‌اند.

با این وجود آنطور که سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه اعلام کرده بود؛ هدف ایران سیاسی کردن مساله گازی بین ایران و ترکمنستان که موضوعی فنی بشمار می‌رود، نبوده است. با این حال آنطور که قره‌خانی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: شکایت از ترکمنستان به مراجع بین‌المللی بحثی است که بعدا حتما از سوی ایران با توجه به مفاد قرارداد 25 ساله با این کشور پیگیری خواهد شد.

منبع: دنیای اقتصاد

انتهای خبر