بورس کالا به سیمان جان می دهد یا می گیرد؟

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: گروهی بر این باور هستند که وجود سیمان دربورس کالا به شفاف سازی میزان عرضه و تقاضا و ثبات قیمت این محصول کمک می کند و بر این باور هستند که وجود سیمان در بورس کالا به مراتب بهتر از خروج آن است و از سوی دیگر می توان قیمت این محصول را همزمان با میزان تولید مدیریت کرد و از افزایش قیمت این محصول که در ساخت و ساز نیز در کنار سایر مصالح ساختمانی در ساخت و ساز و بازار مسکن موثر هستند جلوگیری کرد.

مزایای سیمان در بورس کالا

علی محمد بد کارشناس صنعت سیمان در این باره گفت: سیمان به تنهایی تاثیر آنچنانی در قیمت تمام شده ساخت و ساز و ساختمان های ساخته شده ندارد، اما آنچه که می تواند قیمت سیمان را بلند مدت کاهش دهد یا حداقل ثابت نگه دارد تولید و عرضه بیشتر سیمان است و قطعاً نظارت دولت در این زمینه می تواند مانع از ایجاد لابی و فسادهایی که پیش از این نیز این بازار تجربه کرده است، شود، در حقیقت همواره دستانی در بازار سیمان و برخی از مصالح ساختمانی دیگر وجود داشته و دارد که گاهی باعث عرضه سیمان بیش از نیاز بازار شده تا حدی که حتی تولیدکنندگان با فروش اقساطی و یا با تخفیف های بسیار در صدد فروش محصول خود را داشته اند و گاهی نیز سیمان حکمِ طلا را پیدا می کرده  و در بازار نایاب و با قیمت های گزاف به فروش می رسید.

این کارشناس راهکار اصلاح این بازار را تولید بیشتر دانست و افزود: اگر شرایط برای تولید بیشتر بهبود یابد و دولت نیز بدون حضور مستقیم و قیمت گذاری در این بازار در صدد کمک به شرایط تولید برای فعالان در این عرصه باشد، هیچ اثری از چالش در این بازار باقی نخواهد ماند. هر چند در حال حاضر مشکلات فراوانی در این زمینه وجود دارد که نشات گرفته از فقدان مدیریت کارآمد و ایجاد کارخانه های تولید سیمان در مناطقی است که هیچ تراکم جمعیت یا تقاضایی برای این محصول وجود ندارد و به ناچار سیمان باید با هزینه های گزاف حمل و نقل به مناطقی که تقاضای بیشتری وجود دارد انتقال یابد که این امر خود به عنوان یکی از عواملی است بر قیمت پایه سیمان اضافه می شود و به گرانی این محصول منتهی می شود.

ضربه کیفیت نامطلوب سیمان در عرصه بین المللی

بُد همچنین نظارت بر کیفیت تولید سیمان را در توزیع و قیمت عادلانه موثر بیان کرد و گفت: فقدان نظارت برای تولید سیمان به تولید این محصول با کیفیت نامطلوب در برخی از مناطق می انجامد که در نهایت به نابسامانی در این بازار می انجامد و حتی گاهی برخی از متقاضایان ترجیح می دهند از سیمان بی کیفیت در ساخت و سازها استفاده کنند و در نتیجه بازار ساخت و ساز نیز در سایه این بی توجهی ها اثرات سوئی را خواهند دید. از این رو قیمت سیمان باید با نظارت دولت با توجه به محل تولید، کیفیت محصول و قیمت پایه تعیین شود تا نه خریدار و نه فروشنده دچار ضرر و زیان در این بین نشوند.

او در باره فروش سیمان در بورس نیز گفت: فروش سیمان در خارج از بورس پیش از باعث ایجاد رانت ها و فساد و فروش حواله و … می شد، علاوه بر این با فروش سیمان در بورس عوامل تاثیرگذار بر قیمت این محصول مانند راه دور و سیستم اشتباه مکان یابی کارخانه های تولیدکننده این محصول و … از بین می رود و تاحدی می توان به فروش و عرضه به بازار این محصول امیدوار بود. با فروش سیمان در بورس کالا فاصله‌ زیادی که بین نرخ سیمان در کارخانه با قیمت نهایی مصرف‌کننده وجود داشت از بین رفت و بدین ترتیب رانت چند هزار میلیارد تومانی که نصیب چند نفر محدود در حوزه سیمان می‌شد نیز حذف شد.  بورس کالا فضایی را فراهم می‌کند که به‌دوراز نرخ‌گذاری‌های دستوری، قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود به‌این‌ترتیب، از ایجاد بازار سیاهی که پیش‌تر به وجود آمده بود جلوگیری می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری سیمان، آن‌هم در شرایطی که صادرات این کالا توجیه بیشتری دارد، سبب می‌شد به‌جای تأمین نیاز مناطقی که کسری داشتند، کالاها به خارج از کشور صادر شود و به‌ موازات این اتفاق در مناطقی که کسری سیمان وجود داشت، بازار سیاه با قیمت‌های نامتعارف شکل بگیرد. بنابراین، هرچند هدف دولت از قیمت گذاری، ایجاد تعادل در بازار سیمان و جلوگیری از افزایش قیمت بود، اما عملاً نتیجه معکوس حاصل و بازاری کاملاً نابسامان ایجاد ‌شد.

ضرورت افزایش تولید سیمان

این کارشناس توضیح داد: در حال حاضر کشور با ظرفیتی حدود ۷۰ درصد از توان موجود به تولید سیمان مشغول است در حالی که این ظرفیت قابل ارتقاء به بیش از ۸۵ درصد می باشد و به این ترتیب توان صادراتی ما نیز افزایش می یابد و می تواند درآمدهای ارزی نیز دراین میان داشته باشیم.

بُد اضافه کرد: بازسازی و نوسازی کارخانجات سیمان و استفاده از تکنولوژی های نوین و همچنین سرمایه گذاری در این زمینه از جمله ضروریاتی است که می تواند بازار سیمان در کشور را متعادل سازد و با تعادل در این بخش می توان امیداور بود به عنوان الگوی موفق برای بخش های دیگر مصالح ساختمانی اجرا و در نهایت بازار مسکن نیز ثبات پیدا کند.ضابطه‌های مالیاتی را چندین بار تغییر دهیم که موجب نارضایتی و ناهنجاری خواهد شد.