بحرانی به نام «شبکه پوسیده آبرسانی»

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، «سیلاب فاضلاب در اهواز این روزها عکس داغ شبکه‌های اجتماعی است. بارش‌ها در خوزستان شبکه آبرسانی پوسیده اهواز را به طغیان آورده و حالا فاضلاب به خانه و زندگی مردم سرازیر شده است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که بخش زیادی از تأسیسات آبرسانی اهواز در زمان جنگ نابود شده و هنوز که هنوز است این شبکه نوسازی و بهینه‌سازی نشده است. رضا اردکانیان، وزیر نیرو دست‌ خالی این وزارتخانه و بودجه‌های ناچیز را عامل این اتفاق دانسته است اما این ماجرا فقط به اهواز خلاصه نمی‌شود و حدود یک‌سوم شبکه آبرسانی در ایران فرسوده است که برای نوسازی آن حداقل ٣٠٠هزار‌میلیارد تومان پول مورد نیاز است اما بودجه کل وزارت نیرو در‌ سال ٩٩ تنها حدود ٩هزار‌میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که با این حساب اگر حدود ٣٣‌سال تمام بودجه وزارت نیرو را برای شبکه آب و فاضلاب هزینه کنیم، می‌توانیم شبکه آبرسانی در ایران را نوسازی کنیم که البته در آن زمان هم معادل همین رقم از شبکه آبرسانی ایران به سن فرسودگی رسیده است.

تأسیسات پوسیده آبرسانی نزدیک به ٣٠‌درصد آب تصفیه‌شده را هدر می‌دهد و در واقع حدود ۵,۵‌هزار‌میلیارد تومان از سرمایه‌ای که برای تصفیه آب آشامیدنی هزینه شده است، با این شبکه فرسوده هدر می‌رود.

هدایت فهمی، معاون سابق منابع آب وزارت نیرو می‌گوید: «در تمام سال‌های گذشته مدیران کلان بیشتر از آن که دغدغه نوسازی و نگهداری زیرساخت‌ها را داشته باشند، به فکر روبان قیچی‌کردن برای سازه‌های بزرگی مانند سدها بوده‌اند که به چشم مردم بیاید.»

نیمی از شبکه فاضلاب اهواز پوسیده است

سیلاب فاضلاب خوزستان را به حالت بحرانی درآورد. بارش‌هایی که بخش زیادی از مناطق کوت عبدالله و شهر اهواز همچون علوی، ملاشیه، عین دو و حصیرآباد را درگیر کرد و آب به همراه فاضلاب وارد خانه‌ها و مراکز تجاری و بیمارستان‌ها و… شد.

این موضوع در حالی رخ می‌دهد که رضا اردکانیان، وزیر نیرو دیروز به صراحت اعلام کرد که برای جمع‌آوری آب‌های سطحی اهواز هیچ کاری انجام نشده است. اردکانیان با اشاره به دست‌ خالی این وزارتخانه گفته است که ٢۵‌سال تأخیر برای تأمین مالی شبکه فاضلاب اهواز وجود دارد. او در این‌ باره به صداوسیما توضیح داد: «زیرِ تهران ۵۰۰کیلومتر تونل و لوله‌گذاری برای جمع‌آوری آب‌های سطحی انجام شده اما در اهواز اقدامی انجام نشده است.»

اردکانیان تأکید کرده است که به علت مسطح‌ بودن شهر اهواز، در این شهر مشکل جمع‌آوری آب‌های سطحی وجود دارد و شبکه آبرسانی آن فرسوده است. او همچنین توضیح داده است که شبکه آبرسانی اهواز ۲‌هزار و ۴۰۰ کیلومتر طول دارد که ‌هزار و ۱۵۰ کیلومتر آن لوله بتنی و مربوط به ۵۰‌سال پیش است که قابل استفاده نیست.

با این حساب چیزی حدود نیمی از شبکه فاضلاب اهواز پوسیده و منسوخ است. غلامرضا شریعتی، استاندار اهواز هم به دست‌ خالی این استان و کمبود اعتبار برای بازسازی شبکه فاضلاب اهواز تأکید کرده و گفته است که اگر اعتبارات تأمین شود، در دو سه‌ سال آینده مسأله فاضلاب اهواز حل خواهد شد، زیرا اکنون حدود ۲۲ پیمانکار روی خطوط فاضلاب کار می‌کنند. اگر اعتبارات تخصیص نیابد، کارها به تعویق خواهد افتاد.

معضل کشوری پوسیدگی شبکه آبرسانی

مشکل پوسیدگی شبکه‌های آبرسانی به اهواز محدود نمی‌شود و تقریبا تمام شهرهای ایران از این اتفاق جان سالم به در نمی‌برند.

طول شبکه توزیع آب در ایران حدود ١٨٠‌هزار کیلومتر تخمین زده شده که بنا به اعلام شرکت آب و فاضلاب کشور حدود ٣٠‌درصد این شبکه یعنی چیزی به اندازه ۵۴‌هزار کیلومتر فرسوده است. شرکت آب و فاضلاب هزینه بازسازی هر کیلومتر شبکه آب و فاضلاب را نزدیک به ٣٠٠ تا ۵٠٠‌میلیون تومان برآورد کرده است. البته هدایت فهمی، معاون سابق منابع وزارت نیرو  می‌گوید که هزینه کاهش هر یک‌ درصد اتلاف آب در شبکه آبرسانی پوسیده حدود ١٠هزار‌میلیارد تومان است که با احتساب ٣٠درصد پوسیدگی این رقم حدود ٣٠٠هزار‌میلیارد تومان تمام می‌شود.

این شبکه فرسوده آبرسانی در ایران بنا به اعلام وزارت نیرو موجب اتلاف ٣٠‌درصدی آب آشامیدنی درکشور می‌شود. مصرف آب شرب در ایران حدود ٧,۵‌میلیارد مترمکعب برآورد شده است. در واقع عددی حدود ٢.٢‌میلیارد مترمکعب آب در ایران به دلیل پوسیدگی شبکه آبرسانی از بین می‌رود.

صرف‌ نظر از ارزش غیر قابل شمارش منابع آب در ایران، شرکت آب و فاضلاب برای تولید هر متر مکعب آب بهداشتی و تصفیه‌شده ٢۵٠٠ تومان هزینه می‌کند. با احتساب هدررفت ٢,٢‌میلیارد مترمکعب آب آشامیدنی در شبکه آبرسانی پوسیده می‌توان گفت که رقمی حدود ۵.۵‌هزار‌میلیارد تومان سرمایه با نشت آب در شبکه آبرسانی پوسیده هدر می‌رود.

مدیران فقط به فکر روبان قیچی‌کردن هستند

هدایت فهمی، معاون سابق منابع آب وزارت نیرو به می‌گوید که تعمیر و نگهداری و بازسازی شبکه آبرسانی باید به صورت مداوم باشد اما نبود اعتبارات باعث می‌شود که این روند به تعویق بیفتد و در حال حاضر در تهران لوله‌هایی در شبکه آبرسانی وجود دارد که قدمت‌شان به ٨٠ تا ٩٠‌سال هم می‌رسد.

او ادامه می‌دهد: «به جز کمبود اعتبارات مدیران ایرانی در سال‌های گذشته ترجیح داده‌اند به جای انجام پروژه‌های زیرساختی سرمایه‌ها و اعتبارات را برای پروژه‌هایی هزینه کنند که بتوانند برای آن روبان قیچی کنند و بگویند که سازه‌ای بزرگ مثل سد را افتتاح کرده‌اند. بودجه وزارت نیرو در ‌سال٩٩ تنها ٩‌هزار‌میلیارد تومان است و بودجه این وزارتخانه امسال حدود ٧,٨‌هزار‌میلیارد تومان بوده است. طبیعی است که با این اعداد و ارقام آن هم برای وزارتخانه‌ای عریض و طویل به‌راحتی نمی‌توان هزینه نوسازی شبکه آبرسانی کشور را تأمین کرد.»