در حال حاضر نور به منظور افزایش کیفیت فضا‌های مختلف و زیباسازی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و فاکتوری بسیار مهم در طراحی نمای ساختمان، محوطه سازی و دکوراسیون داخلی محسوب می‌شود. در گذشته تنها از نور برای دیدن اشیاء و روشن نمون فضا‌های کاربردی استفاده می‌شد، اما امروزه طرح‌های زیبا و خلاقانه معماری تنها با نورپردازی معنا پیدا می‌کنند و نورپردازی بیشتر جنبه تزئینی داشته و برای برجسته نشان دادن المان‌های شاخص به کار می‌رود.
به گزارش تاسیسات نیوز، دیدن اشیاء موجود در اطراف ما تنها با وجود نور امکان پذیر است. سازماندهی نورپردازی در یک پروژه یکی از فاکتور‌های بسیار مهم و ضروری برای زندگی و لمس فضاست و از گذشته تا امروز همواره مورد توجه قرار گرفته است. نحوه اجرای نورپردازی طبیعی یا مصنوعی یک هنر است و اجازه می‌دهد کیفیت‌های متفاوتی از نور در قسمت‌های مختلف ساختمان دیده شوند. واقعیت این است که در دنیای مدرن امروز بدون نور و سایه روشن‌های آن، درک پروژه‌های معماری تقریباً غیر ممکن است. در حال حاضر نور به منظور افزایش کیفیت فضا‌های مختلف و زیباسازی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و فاکتوری بسیار مهم در طراحی نمای ساختمان، محوطه سازی و دکوراسیون داخلی محسوب می‌شود. در گذشته تنها از نور برای دیدن اشیاء و روشن نمون فضا‌های کاربردی استفاده می‌شد، اما امروزه طرح‌های زیبا و خلاقانه معماری تنها با نورپردازی معنا پیدا می‌کنند و نورپردازی بیشتر جنبه تزئینی داشته و برای برجسته نشان دادن المان‌های شاخص به کار می‌رود.
درک اینکه نور چگونه کار می‌کند و به سطوح و متریال‌های مختلف چه واکنشی نشان می‌دهد امری بسیار ضروری است. یک طراح نورپردازی با توجه به خصوصیات تکنیکی که با نور طبیعی و نور مصنوعی همراه می‌شوند به خوبی از این حقیقت آگاه است. دانش و درک این موضوع به ایجاد بهترین طرح نورپردازی کمک خواهد کرد. همانطور که شاهد هستید، نورپردازی مصنوعی در طول دهه گذشته به پیشرفت خوبی دست یافته است، خصوصاً با تولید انبوه و رشد تکنولوژی لامپ‌های LED. هر چند لامپ‌های ال‌ای دی این روز‌ها به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش بسزایی در نورپردازی فضا‌های مختلف دارند، اما انواع لامپ‌های روشنایی که در نوشته‌های پیشین ساختمانچی به آن‌ها اشاره شد نیز می‌توانند فضا را بسیار زیبا و باشکوه جلوه دهند. همگام بودن با تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه نورپردازی به یک طراح نورپردازی اجازه می‌دهد تا با استفاده از راهکار‌های موثر و کم هزینه بتواند تاثیر مطلوب را در زیباسازی فضا بگذارد. اینکه پروژه شما چه نوع پروژه‌ای است اهمیت چندانی ندارد بلکه آنچه که مهم است ترکیب هنر، دانش و تکنولوژی با یکدیگر است که تاثیر شگرفتی بر فضا خواهد گذاشت. ایده‌های خلاقانه باید پروسه طراحی را به سمتی هدایت کنند که یک ساختمان، فضا یا محیط خاص‌تر از چیزی که هست به نظر برسد. حتی فضا‌های معمولی با یک الگوی نورپردازی خاص برجسته خواهند شد، بنابراین نمی‌توان اهمیت این فاکتور مهم را در طراحی بنا نادیده گرفت. همانطور که می‌دانید نورپردازی به دو دسته نورپردازی طبیعی و نورپردازی مصنوعی دسته بندی می‌شود که هر کدام تاثیر خاص خود را بر محیط مورد نظر می‌گذارند. نورپردازی طبیعی به استفاده از نور طبیعی در فضا اشاره دارد، اما نور مصنوعی عناصر مختلف روشنایی مانند لامپ‌ها و چراغ‌ها را در بر می‌گیرد. در حال حاضر با توجه به اهمیتی که معماران و طراحان برای زیبایی یک ساختمان قائل هستند استفاده از نورپردازی مصنوعی رایج شده و استفاده از لامپ‌های روشنایی مختلف خصوصاً لامپ‌های دکوراتیو LED رواج یافته است.
نورپردازی طبیعی
کیفیت نور طبیعی در برابر نور مصنوعی بسیار بالاست، اما با توجه به ساعات مختلف روز متغیر می‌باشد. نوری که از پنجره‌ها وارد فضای ساختمان می‌شود با استفاده از انواع مدل پرده تعدیل می‌شود و به میزان مورد نیاز فضا را روشن می‌کند. ساخت بنا‌های مختلف باید به نحوی صورت گیرد که نور طبیعی از طریق پنجره و یا نورگیر وارد فضای داخلی شود. تا حد ممکن بهتر است در ساختمان پنجره‌های زیاد تعبیه شود، اما اگر انجام این کار امکان پذیر نیست می‌توان نورگیر‌های سقفی تعبیه کرد. نورگیر‌هایی که در سقف ساختمان‌های چند طبقه قرار دارند به میزان مورد نیاز نور کافی را برای محیط داخلی فراهم می‌کنند، حتی در روز‌های ابری نیز می‌توان از وجود نور بهره برد. در بحث ساخت و ساز بیشتر تمرکز ساخت باید بر روی اندازه جهات شمالی و جنوبی باشد تا حداکثر استفاده از نور برده شود. فضا‌های جنوبی به میزان قابل توجه از تابش مستقیم نور خورشید و گرمای آن بهره می‌برند، هر چند در طول روز کیفیت نور در ساعات مختلف متفاوت است، اما در مقایسه با فضا‌های شمالی همواره روشن‌تر و گرم‌تر هستند.
نورپردازی مصنوعی
در شب به علت نبود نور طبیعی باید از المان‌های روشنایی برای انجام فعالیت‌های مختلف استفاده نمود. در واقع نورپردازی مصنوعی به استفاده از نوری غیر از نور طبیعی خورشید اشاره می‌کند. نورپردازی مصنوعی به سه روش متمرکز، عمومی و موضعی صورت می‌گیرد که در ذیل به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
نورپردازی متمرکز
این نورپردازی که نورپردازی نقطه‌ای نیز نامیده می‌شود تنها نقطه‌ای از فضا را روشن می‌کند. نورپردازی متمرکز در طراحی داخلی یا نمای خارجی ساختمان برای برجسته نشان دادن برخی المان‌ها مانند مجسمه تاریخی و یا یک اثر هنری کاربرد دارد. با استفاده از این نور یک فضای بیهوده و فاقد اهمیت به فضایی جذاب و زیبا تبدیل خواهد شد.
نورپردازی عمومی
نورپردازی عمومی همانطور که از نامش پیداست نور را به طور یکسان در فضا پراکنده می‌کند و روشنایی لازم برای انجام فعالیت‌های مختلف را فراهم می‌نماید.
نورپردازی موضعی
برخلاف نور عمومی، نور موضعی برای روشن کردن یک فضای مشخص مانند میز نهارخوری و یا میز مطالعه اجرا می‌گردد. در واقع این نور یک فضای مشخص را از سایر قسمت‌های ساختمان مجزا می‌کند.
نورپردازی هوشمند
در دنیای مدرن امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی نورپردازی ساختمان به صورت هوشمند اجرا می‌شود. سیستم روشنایی هوشمند این امکان را برای ساکنین فراهم می‌کند تا با استفاده از نرم افزار نصب شده بر روی گوشی موبایل یا لب تاپ بتوانند روشنایی ساختمان را کنترل کنند. این نرم افزار‌ها شدت نور لامپ و یا حتی رنگ آن را تغییر می‌دهند و حتی از راه دور و خارج از ساختمان می‌توانند کنترل نورپردازی را بعهده گیرند. نورپردازی هوشمند به میزان قابل توجه منجر به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان می‌شود و از نظر اقتصادی بسیار مقرون بصرفه است و هزینه‌های قبوض برق را کاهش می‌دهند. با اجرای این روش نورپردازی از روشن بودن لامپ‌های اضافی پرهیز می‌شود و میزان نور طبق نیاز تنظیم می‌گردد. در سیستم هوشمند به منظور کنترل نور لامپ‌های مختلف از جمله لامپ هالوژن، لامپ ال‌ای دی، لامپ فلورسنت و لامپ رشته‌ای از دیمر استفاده می‌شود. اگر بخواهیم مزایای سیستم نورپردازی هوشمند را بیان کنیم می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
اجرای نورپردازی به روش هوشمند آسان است.
با استفاده از تلفن همراه زمانی که خارج از منزل هستید می‌توانید شدت و زمان روشنایی را از راه دور تنظیم کنید.
این نوع نورپردازی به دلیل امکان تغییر رنگ نور می‌تواند کمک شایانی به زیباسازی فضا کند.
هزینه‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات روشنایی با اجرای این روش نورپردازی به میزان قابل توجه کاهش می‌یابد، زیرا نورپردازی ساختمان به طور دائم مانیتورینگ می‌شود و در صورت بروز مشکل می‌توان به سرعت در جهت رفع آن اقدام نمود.
با استفاده از این سیستم می‌توان از کلید‌های تاچ یا لمسی به جای کلید‌های دستی استفاده نمود.
نصب سیستم نورپردازی هوشمند، هزینه‌های مصرف برق را به میزان قابل توجه کاهش می‌دهد.
نورپردازی هوشمند با تکیه بر آخرین تکنولوژی روز دنیا اجرا می‌شود و تلفیقی از هنر و فناوری است. از این رو ساختمانی که به این نوع سیستم نورپردازی مجهز شده جزء مدرن‌ترین ساختمان‌ها محسوب می‌شود.
نورپردازی اتاق غذاخوری
در نورپردازی اتاق غذاخوری تمرکز اصلی بر روی میز نهارخوری است. شما می‌توانید در این اتاق نورپردازی عمومی انجام دهید و برای بهبود نور و افزایش زیبایی میز غذاخوری از نورپردازی متمرکز استفاده کنید. نور عمومی برای تامین نور لازم برای کل اتاق و نورپردازی متمرکز برای تاکید بر میز غذاخوری اجرا می‌شود.
نورپردازی آشپزخانه
آشپزخانه مکانی است که در آن فعالیت‌های مختلف صورت می‌گیرد، از این رو باید دارای نور کافی باشد. نورپردازی آشپزخانه نقش مهمی در زیبایی و کارآمد بودن فضا ایفا می‌کند. در گذشته تنها از یک لامپ در سقف آشپزخانه استفاده می‌شد، اما امروزه در بحث نورپردازی، قسمت‌های مختلف آشپزخانه مانند کابینت ها، فضای اجاق گاز، سینک ظرفشویی و کانتر نیز باید از نور لازم برخوردار باشند. کاببینت آشپزخانه‌های مدرن اصولاً دارای شیشه هستند و از نورپردازی نقطه‌ای برای زیباتر نشان دادن اشیاء درون آن‌ها استفاده می‌شود. هود نیز که این روز‌ها از جمله ملزومات آشپزخانه است خود مجهز به لامپ‌های LED می‌باشد و روشنایی مورد نیاز برای پخت و پز بر روی اجاق گاز را فراهم می‌کند. همچنین لامپ‌هایی که زیر کابینت نصب می‌شوند فضای کانتر را روشن کرده و به راحتی می‌توان کار‌های مربوط به آماده سازی غذا را روی آن‌ها انجام داد.
نورپردازی حمام و سرویس بهداشتی
حمام و سرویس بهداشتی‌های مدرن با نورپردازی مزین شده اند. اصولاً برای زیباتر نشان دادن کانتر و آینه‌هایی که در این مکان‌ها قرار گرفته اند از لامپ‌های تزئینی استفاده می‌شود. نورپردازی در اطراف آینه باعث می‌شود افراد تصویر خود را به وضوح در آن ببینند، همچنین آینه با انعکاس نور، فضای حمام و سرویس بهداشتی را زیباتر نشان خواهد داد.
نورپردازی اتاق نشیمن
اتاق نشیمن از جمله مکان‌هایی است که در آن کار‌های مختلف صورت می‌گیرد، بنابراین باید از روشنایی لازم برخوردار باشد. این مکان برای دورهمی‌های دوستانه، مطالعه کتاب، صرف غذا، تماشای تلویزیون و … مورد استفاده قرار می‌گیرد، به همین منظور نورپردازی آن علاوه بر زیباتر کردن فضا باید کاربردی باشد. در اتاق نشیمن علاوه بر کاربرد نور عمومی از نورپردازی متمرکز و یا نقطه‌ای نیز استفاده می‌شود. برای مثال برای تامین روشنایی و برجسته نمودن فضای نشیمن از نورپردازی متمرکز و برای دکوراتیو نمودن آثار هنری بر روی دیوار و برجسته نشان دادن آن‌ها از نورپردازی نقطه‌ای استفاده می‌شود.
نورپردازی اتاق خواب
اتاق خواب نه تنها مکانی برای استراحت و رفع دغدغه‌های روزانه است بلکه در آن کار‌های دیگر نظیر عوض نمودن لباس ها، مطالعه کتاب، کار با لب تاپ و …. نیز انجام می‌شود. از این رو علاوه بر نورپردازی عمومی باید از نورپردازی متمرکز نیز در این مکان استفاده شود. برای مثال چراغ‌هایی که در کنار تخت خواب قرار داده می‌شوند نور لازم برای مطالعه را فراهم می‌نمایند. اگر در اتاق خواب المان‌های دکوراتیو مانند آینه، مجسمه، تابلو نقاشی و … وجود دارد می‌توانید از نورپردازی نقطه‌ای برای زیباتر نشان دادن آن‌ها استفاده کنید. نورپردازی اتاق خواب کمک شایانی به زیباتر شدن دکوراسیون آن خواهد کرد.
نورپردازی نمای ساختمان
نورپردازی نمای ساختمان باید متناسب با اهداف آن صورت گیرد. اصولاً برای برجسته نشان دادن خطوط عمودی یا افقی نما از تجهیزات روشنایی نما استفاده می‌شود. نورپردازی نمای ساختمان باید به گونه‌ای باشد که برای ساختمان‌های مجاور مزاحمتی ایجاد نکند. در واقع زیباسازی نما با نور‌های رنگی متمرکز یا نقطه‌ای باید انسجام را در نما به تصویر بکشد و نباید هیچ گونه افراط در این کار صورت گیرد، زیرا نورپردازی افراطی نه تنها ساختمان را زیبا و ممتاز نشان نخوهد داد بلکه نور آن برای بنا‌های مجاور و افراد بیننده آزار دهنده است.
نورپردازی محوطه
محوطه‌ها و فضا‌های سبز با نورپردازی زیباتر و جذاب‌تر به نظر می‌آیند و حس امنیت و تسلط به محیط را به فرد منتقل می‌کنند. تجهیزات نورپردازی این فضا‌ها با تجهیزاتی که برای نمای ساختمان و دکوراسیون داخلی استفاده می‌شوند متفاوت هستند. چراغ‌هایی که در کف زمین نصب می‌شوند و چراغ‌های دیواری و پارکی از جمله المان‌های روشنایی مخصوص محوطه‌ها و پارک‌ها می‌باشند. نورپردازی محوطه‌ها بیشتر به دلیل روشن کردن مسیر عبور افراد و ایجاد امنیت برای آن هاست، اما از نظر زیبایی میز نمی‌توان اهمیت آن را ندیده گرفت.
