با احساس مسئولیت خودمان را اصلاح کنیم

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از سازمان نظام مهندسی ساختمان شورای مرکزی، بر فعالیت های بیست ساله ی این سازمان و دستاورد ها و کاستی های آن می پردازیم:

در سال 1981 با فروریختن هتل هایت ریجنسی در کانزاس سیتی آمریکا، 114 نفر جان خود را از دست دادند و بیش از 200نفر مجروح شدند. قاضی ایالتی اعلام کرد که مهندس طراح این راه رو به دلیل بی¬ اعتنایی عمدی به وظایف حرفه ای اش مقصرشناخته می¬شود. قاضی در جلسه دادگاه به وظایف حرفه¬ای مهندسان اشاره می کند . یعنی مهندسان به دلیل حرفه-ای بودن خود، مسئولیت های اخلاقی خاصی دارند.هر حرفه تامین کننده خدمات مهمی برای جامعه است. جامعه برای دریافت مطمئن خدمات به کاربرد مسئولانه این تجارب و معلومات نیازمند است. برخورداری از دانش خاصی که برای رفاه و آسایش دیگران اهمیت دارد، قدرت و اختیار بسیار زیادی به صاحب حرفه میبخشد.اگر این دانش بدون شایستگی یا بدون رعایت جنبه های اخلاقی به کار برده شود، می تواند برای جامعه خطرساز شود. با توجه به اهمیت حرفه گرایی در جامعه مهندسی وقانون سازمان نظام مهندسی ساختمان گفتگویی را آقای دکترغفرانی رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران است که چندین سال است این مقام را به‌عهده دارد انجام دادیم و نظرایشان را در این رابطه جویا شدیم.

-برای آغاز گفت وگو به نظر شما سازمان نظام مهندسی ساختمان از زمان تاسیس تا کنون توانسته است مروج حرفه گرایی باشد؟
برای پاسخ به سوال شما اگر بخواهیم آنچه را که در متن قانون نظام مهندسی ساختمان و آیین نامه و مقررات ملی ساختمان آمده است را مدنظر قرار دهیم و به آن استناد کنیم، نه خیر ما در این زمینه موفق نبوده ایم و واقعیت آن است که در ترویج حرفه ی مهندسی تاکنون موفقیتی بدست نیاورده ایم که از دلایل آن می توان به عدم اجراء کامل قانون نظام مهندسی ساختمان پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. شما درنظر بگیرد اکنون قریب به حدود بیست سال از زمان تصویب قانون می گذرد وبنده در این مدت به جرأت می توانم بگویم که این قانون در هیچ کجای کشور ما به شکل کامل اجراء نشده و طبیعی است ما در این بخش همواره با خلاء مواجه بوده و هستیم و همین امر نارضایتی های فراوانی را به همراه داشته است. لذا در اینجا نیز متاسفانه قانون مانند سایر بخش ها نتوانسته است به طور کامل عملیاتی شود.
– براساس آنچه که فرمودید می توانیم از فرمایشات شما این گونه نتیجه بگیریم که از نظرشما سازمان نظام مهندسی ساختمان نتوانسته است به تماماهدافی که در قانون نظام مهندسی ساختمان آمده برسد؟
بله ، متأسفانه ما به تمام اهداف قانون نظام مهندسی ساختمان دست پیدا نکرده ایم هرچند که در این خصوص تلاش داشته و داریم. مثلاً در حال حاضر در نظام مهندسی ساختمان استان تهران در زمینه ی ترویج حرفه گرایی وآشناکردن اعضاء و کارشناس ها با مسائل حرفه ای خودشان آموزش هایی را می دهیم که بعضی از آنها اجباری و برخی از این کلاس ها اختیاری است. به طور کلی در تمام بخشها تلاش خودمان را می کنیم اما متأسفانه هنوز به شکل کامل و جامع، آنچه را که قانون گذار از اجراء قانون نظام مهندسی ساختمان مدنظرش بوده است به آن دست پیدا نکرده ایم، البته نه تنها ما در استان تهران بلکه در سطح ملی هم به اهداف نرسیده اند و باید بررسی کنیم که واقعا اشکال کار در کجاست؟ البته توجه داشته باشید که کار ترویجی و حرفه ای نمی تواند یک وجهی باشد،ما هر اندازه که مهندسین و کارشناس ها را با کار حرفه ای خودشان مطلع کنیم، اما مردم و کارفرمایان که یک وجهی در مقابل ماهستند که اگر با مهندسین همراه وهماهنگ نباشند و فرهنگ سازی نیزدر سطح جامعه در این خصوص نشده باشد، خوب مسلماً طبیعی است که موفقیتی برایمان حاصل نخواهد شد. بنابراین به نظر بنده نباید به ترویج مهندسی نگاه یک وجهی داشت بلکه این امری است دوسویه، درواقع ما باید روی مردم و درسطح جامعه کار فرهنگی انجام دهیم. بایدمردم را نیز با کارهای ترویجی و مسائل فنی مرتبط با خودشان آشنا کنیم تا کل جامعه به این باور برسد که حضور مهندسین بر سر ملک و ساختمانی که در حال ساخت آن هستند، تأثیر مثبتی دارد و بسیار لازم و ضروری است.
– در راستای فرمایش قبلی شما مبنی بر لزوم ارتباط دوسویه میان مردم و مالکین با مهندسین وجامعه مهندسان ، به نظر شما در حال حاضر این ارتباط وجود دارد و رابطه مردم با سازمان نظام مهندسی ساختمان ومهندسان چگونه است؟
باید اعتماد مردم به نظام مهندسی ساختمان را افزایش دهیم و در اینجا لازم میدانم در این خصوص توضیح بیشتری داده شود و در ابتدا یادآور می شوم که اعتماد همیشه در یک پروسه و فرآیند تاریخی بدست می آید، مثلاً شما وقتی مسئولیت هایی را به سازمان نظام مهندسی ساختمان سپرده ایدو اگر این سازمان مسئولیت ها و وظایف محول شده را در همان چارچوب قانون به درستی عمل کند می تواند با همین حرفه ای عمل کردن اعتماد مردم را نیز بدست آورد.در واقع ما یک زمانی کار مهندسی انجام می دهیم برای کسب درآمد و پول که مسلماً تجربه ثابت کرده است که درسطح جامعه این نمی تواند جوابگو باشد اما یک زمان دیگری است که ما کار مهندسی انجام می دهیم برای خدمت به جامعه و مردم و به صورت کلی کمک به سرمایه های ملی کشورمان. بنده به این باور هستم ، مهندسین ما باید قبل از اینکه به کسب درآمد خودشان فکر کنند به این باور رسیده باشند که در ابتداکارشان را درمسیر خدمت به مردم و جامعه بدانند. مهندسین ما زمانیکه ساختمانی را احداث می کنند به خود بگویند که در این ساختمان قرار است، مردم زندگی کنند واین همان ساختمانی است که در آینده افراد ساکنش را دربرابر حوادث طبیعی و غیرمترقبه محافظت کند واین ساختمان احداثی بنا است در برابر حوادث طبیعی مقاومت کند. اگر مهندس به این موارد فکرکند و به صورت حرفه ای نیز به آن بپردازد، مسلماً مردم به مرور زمان به او و جامعه مهندسین اعتماد بیشتری خواهند کرد، متأسفانه مروری بر تاریخ بیست ساله سازمان نظام مهندسی ساختمان بیانگر آن است که ما مهندسین نتوانسته ایم اعتماد مردمو کارفرمایان را به شایستگی بدست آوریم حالمن این پرسش را مطرح می کنم که چرا با وجود این سرمایه های عظیم تخصصی از آن استفاده نمی شود؟ چرا ما نتوانسته ایم این اعتماد را بهتر بدست آوریم؟ مهندسین ما هم جزء سرمایه های انسانی هستند که از تجربه و دانش شان استفاده نمی‏شود، متأسفانه این باور، واعتماد هنوز در حد انتظار به وجودنیامده است در حالی که ما برای ایجاد این باور و اعتماد دائماً در حال تلاش هستیم،به طورکلی به نظر بنده ساختار کلی سازمان نظام مهندسی ساختمان نیازمند بازنگری مجدد است. زیرا متأسفانه بعد از 20 سال هنوز این ساختار نتوانسته به نیازهای ماجوابگو باشد و باید یادآوری کنم که اگراین ساختار و قانون نظام مهندسی کنونی مناسب و پاسخگوی نیازهای ما بود مسلماً تاکنون باید حداقل حدود هفتاد تاهشتاد درصد آن اجرایی می شد، اما حال ما شاهد آن هستیم که بعد از سپری شدن اینهمه سال از تأسیس سازمان نظام مهندسی ساختمان، هنوز مردم به ما اعتماد ندارند وسازمان هم نمی تواند به خیلی از وظایف خود عمل کند. بنابراین مشخص است که یک جا این قانون اشکال دارد لذا بنده معتقدم که این قانون باید بازنگری و اصلاح و آسیب شناسی نسبت به رفع آسیب‏هایش در مجلس شورای اسلامی اقدام شود تا تبدیل به یک قانون ساده، شفاف، واقع‏بین و با یک ابزار اجرایی محکم تر شود. مثلاً در قانون ما آمدهاست که شهرداری‏ها مکلف هستند فلان کار را انجام دهند در حالی که ما می بینیم شهرداری آن کار را انجام نداده و ما ابزاری هم نداریم تا شهرداری ها را مکلف به انجام آن کار کنیم. در حال حاضر حتی وزارت راه و شهرسازی نیز به نوع حضور مهندسین منتقد است. به طور کلی این چرخه ای که نظام مهندسی ساختمان در بخش ساختمان‏سازی ورود پیدا کرده است، باید اصلاح شود.
– به صورت کلی شما نقاط قوت و ضعف سازمان نظام مهندسی ساختمان را در چه مواردی می دانید؟
به نظر بنده نقاط قوتش همان بندهای قانونی اش است البته به جزء بندهایی که اشکال دارد، آن زمان که این قانون را قانون گذار ما می نوشت یکسری از بندها رابسیار محکم و خوب نوشته است و ما را هدایت می کند تا از مهندسین برای ساخت ساختمانهای پایدار و مستحکم استفاده کنیم. مثلاً ماده 33 قانون که می گوید در طراحی بایداز چهار رشته استفاده شود، یعنی هر ساختمانی در سطح شهر از ده متر تا صد هزار مترکه بخواهد ساخته شود این چهار رشته (برق، مکانیک، عمران، معماری) باید با هم طراحی انجام دهند، مسلماً این نقطه ی قوت قانون نظام مهندسی ساختمان است. پس این بخش ازقانون کامل است و به شرطی که واقعاً اجرایی شود. در جای دیگر ماده 33 آمده است که حتماً این ساختمان را باید افراد حرفه ای وحرفه مند بسازند، در واقع آدم هایی که رفته اند صلاحیت حرفه ای کسب کرده اند و صلاحیت قبول این مسئولیت را دارند ، اما متأسفانه در حال حاضر اینگونه نیست. یا قانون می گوید همه ی ساختمان ها باید چهار ناظره باشد اما متأسفانه هنوز این بند ازقانون در خیلی از شهرهای ما اجرایی نشده و شهردارها نیز تمکین نمی کنند و به بندهای نقاط قوت قانون نظام مهندسی ساختمان عمل نمی شود.درخصوص نقاط ضعف نیز نکاتی است که قبلاً اشاره کردم مخصوصاً در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان باید بازنگری جدی صورت بگیرد و اشکالات جدی در آن رفع شود و به دلیل همین اشکالات نتوانسته تاکنون عملیاتی شودکه خوشبختانه وزارت راه و شهرسازی در حال بازنگری مبحث دوم است تا بتواند مبحث دوم واقع بینانه ‏تر شده و پاسخگوی کارفرما وهمچنین مهندسین باشد. از دیگر نقاط ضعف که باز به آن تاکید می کنم عدم باور و اعتماد شایسته و بایسته میان مالکین و مهندسین ما است که می تواند جز اشکالات جدی در این زمینه باشد.

دنیا عباسی کسبی

پایان خبر/