بندی از تفاهمنامه توانیر و سازمان نظام مهندسی ساختمان در مورد الزام استفاده از پنلهای خورشیدی در ساختمانهای نوسازی که بیش از ۴ طبقه دارند یا مجموع مساحت طبقات آنها بیش از هزار مترمربع است، نهایی شده است. واقعیت این است که تصمیمات هیجانی و غیرکارشناسی معمولا نتیجهبخش نیستند. اگر این موضوع بهطور دقیقتری مطالعه میشد و چارچوبدار بود، میتوانستیم نتایج بهتری به دست آوریم. برای مثال، اگر از تشکلهای بخش خصوصی درباره آن نظرسنجی میشد، نتایج بسیار بهتری حاصل میشد. در سالهای اخیر در حوزه برق و گاز مسیرهایی را طی کردهایم که به نتیجه فعلی منجر شدهاند، اما حقیقت این است که ما بیشتر از تولید برق پایدار، دچار اتلاف انرژی بهویژه در ساختمانها هستیم.
اگر هزینهای که برای تولید برق پایدار صرف میکنیم، به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان اختصاص مییافت، قطعا هم در کاهش مصرف گاز و هم برق نتایج بهتری به دست میآوردیم. به عنوان مثال، آمارها نشان میدهند که در زمستان گذشته ۶۷درصد گاز کشور در ساختمانهای مسکونی مصرف شد، درحالی که تنها ۷درصد از گاز به نیروگاهها اختصاص یافت. این نشان میدهد که صرفهجویی و جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمانها نسبت به تولید انرژی پایدار سرمایهگذاری کمتری نیاز دارد و بهینهتر است. یکی از مشکلات جدی ما این است که در برخی حوزهها هزینههایمان بالاتر از قیمت جهانی است. به عنوان مثال، قیمت پنلهای خورشیدی باید جهانی باشد و اینورترهایی که بخشی از آنها تولید داخل است، ممکن است حتی گرانتر از قیمت جهانی تمام شوند. اگر بخواهیم برق تولید شده از پنلها را به شبکه منتقل کنیم و در ساعات دیگر از شبکه بازگردانیم، نرخ آن باید مطابق نرخ مصوب خرید و فروش باشد.
این موضوع باعث میشود بازگشت سرمایه کمتر از ۱۰ سال امکانپذیر نباشد. ترجیح من این بود که پیش از ابلاغ این موضوع، در مجامع تخصصی و تشکلهای مرتبط با حوزه صنعت ساختمان بررسیهای بیشتری صورت میگرفت. این موضوع باید پیش از رسانهای شدن بهصورت کامل و شفاف بررسی میشد. این طرح باتوجه به رکود بازار مسکن و قیمت بالای تمام شده ملک نسبت به توان خریدار چشمانداز روشنی ندارد. از این رو به نظر میرسد که تصمیمات عقلانی که بتوان در آن تمام جوانب و واقعیتها را در نظر گرفت و چالشها را به شکل دقیق رصد کرد، میتواند برای ما کارگشا باشد در غیر این صورت این خطر وجود دارد که جدای از مشکلات جاری با چالشهایی جدید نیز در این حوزه مواجه شویم.