یک مطالبه جدی از خانم وزیر

هفته گذشته، فرزانه صادق مالواجرد، خانم وزیر راه و شهرسازی، همزمان دو معاون اصلی خویش را که بیشترین اثر را بر عملکرد این وزارتخانه در حوزه مسکن داشتند عزل کرد. معاون مسکن و ساختمان و مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید. حتما معنای این تغییر سریع و همزمان می تواند این باشد که فرزانه صادق تصمیم دارد سیاست و روند موجود را اصلاح کند. اما هنوز این نگرانی وجود دارد که پارادایم جایگزین چیست و آیا افراد جایگزین خود دارای ایده و طرح اصلاحی هستند؟ خصوصاً در حوزه معاونت مسکن و ساختمان که هادی عباسی در آن مشغول حکمرانی بود ، تفکر و رویکردهای اشتباهش حاکم خواهد بود و عباسیسم تداوم خواهد یافت؟ ضمن اینکه معاون مسکن و ساختمان فعلی یکی از مدیران زیر مجموعه عباسی است که این سالها مشغول اجرای سیاست های عباسی بوده است. در این نوشتار، وجوه مختلف رویکرد هادی عباسی در بخش مسکن را بررسی می‌کند و در پایان از خانم وزیر یک مطالبه مهم و جدی را مطرح می‌سازد.
 عباسیسم و توسعه افقی شهرها
به گزارش تاسیسات نیوز، هادی عباسی که به دنبال شعار ساخت ۴ میلیون مسکن ابراهیم رئیسی به وزارت راه و شهرسازی پا گذاشت، برای اجرای این شعار، به توسعه افقی شهرها روی آورد. او بر این باور بود که دولت با افزودن زمین به محدوده شهرها می تواند مهمترین قدم را در ساخت ۴ میلیون مسکن بردارد.  غافل از اینکه بر اساس تصاویر ماهواره ای سال ۱۳۸۴، مساحت شهرها و آبادی‌های کشور ۸۴۱ هزار هکتار بوده وسال ۱۴۰۰ این رقم به یک و نیم میلیون هکتار رسیده است، یعنی حدود ۸۰ درصد به مساحت شهرهای کشور اضافه شده که این زمین های جدید یا در مناطق زراعی ، باغی یا محدوده منابع طبیعی ایجاد شده و شهرها توسعه یافته اند. بنابراین حبس زمین دلیلی بر افزایش قیمت یا کاهش تولید مسکن نمی‌تواند باشد و یا دلیل اصلی نیست.  با این وجود در دولت سیزدهم تا پایان سال ۱۴۰۲ ، در قالب نهضت ملی مسکن  ۴۰ هکتار به محدوده شهرها اضافه  شد که به ادعای معاون بذرپاش و رییس سازمان ملی زمین و مسکن ، ۸ برابر دولت‌های پیشین (در مسکن مهر) بوده است. آمار نشان می‌دهد که این میزان الحاق زمین به شهرها تا کنون اثر معنادار بر قیمت زمین و مسکن و حتی افزایش ساخت و ساز( در این زمین‌ها)   در شهرها نداشته است به معنای دیگر واگذاری زمین به مردم الزاما آمار ساخت مسکن را افزایش نداده است.

عباسیسم ، اتلاف وقت و سیاستگذاری اشتباه
سال‌هاست که اقتصاددانان فریاد می زنند یکی از دلایل رشد بی وقفه قیمت مسکن و افزایش تقاضای مسکن در ایران این است که مسکن نه  فقط به عنوان یک نیاز در سبد خانوار بلکه به عنوان یک کالای سرمایه ای در بازار تلقی می شود.
تاکید عباسی بر ویلایی سازی و صرف زمان برای زمین یابی و الحاق آن به شهرها ، زمان زیادی تلف کرد . همراه شدن این اتلاف زمان با تورم روز افزون مصالح و نیروی کار ، برای متقاضیان هزینه ساز بود .
از این گذشته ، آیا واقعا ویلایی سازی ارزانتر از بلندمرتبه سازی است و سرعت ساخت و ساز را در شرایط تورمی کشور افزایش می‌دهد؟  گذشته از هزینه هایی که ویلایی سازی از نظر بهره برداری، نگهداری و اجرای تأسیسات و … دارد  آیا هزینه هایی که در آینده به بخش حمل و نقل، تأسیسات ، خدمات شهری و … تحمیل می کند در نظر گرفته می شود؟ و آیا ویلایی سازی و حذف سازندگان حرفه ای و با تجربه،  بر عمر بنا و کیفیت ساخت اثر نمی گذارد؟ سهم آیندگان ما از زمین های قابل ساخت شهرها چقدر است؟ آیا توسعه شهرها می تواند بی وقفه ادامه یابد ؟
از نگاه سرمایه ای نیز همه کسانی که به دنبال سرمایه گذاری اند ، بدون شک مسکن ویلایی را ترجیح می دهند. چرا که این تصور وجود دارد که فارغ از مزیت مکانی، مسکن ویلایی در آینده ارزش افزوده بیشتری خواهد داشت و این نگاه سرمایه ای به مسکن، هیچگاه نخواهد گذاشت قیمت مسکن تحت کنترل دربیاید.

عباسیسم و توهم بانکی
اگرچه بعید است عباسی و همفکرانش نگاه کارشناسانه‌ای به ضرورت‌ها و راه‌های عقلانی و شدنی تأمین مالی برای ساخت زمین‌هایی که بی مهابا به محدوده شهرها اضافه کرده اند ، داشته باشند، در این مدت نگاهشان تماماً به منابع بانک ها بود.
با اینکه بذرپاش هر بار با لحنی غرورآفرین و  افتخار آمیز از تصویب افزایش وام مسکن از ۳۵۰ به ۵۵۰ میلیون و بعد به ۸۰۰ میلیون در شوریعالی مسکن خبر داد ، اما هیچوقت از منابع و امکان تأمین مالی این تسهیلات سخن نگفت .
رویکرد غیرکارشناسانه «راه بینداز، جابینداز»، نتیجه ای جز بلاتکلیفی و سرگردانی مردم و البته رفع تکلیف سیاستگذاران نداشته است. بگذریم که در نگاه مردم وقتی رییس دولت در هر جلسه هیأت دولت ، بانک های دولتی! را تهدید کند که چرا وام مسکن به مردم نمی‌دهند و اگر ندهند چه می کنیم و چه می شود ، تقریبا به یک کمدی تلخ شبیه تر است تا یک سیاستگذاری منطقی.
تا به حال فکر کرده اید که آمار دو میلیون و ششصد هزار واحدی مسکن در حال ساخت بذرپاش ، نیاز به چقدر منابع بانکی دارد؟ همینقدر بدانید که از سه سال پیش (پس از تصویب قانون جهش تولید مسکن) تا تیرماه امسال فقط ۲/۲۸ درصد از تسهیلات تکلیفی مسکن به مرحله قرارداد پرداخت رسیده و توسط بانک‌ها امضا شده است. حالا اینکه چند متقاضی پس از عقد قرارداد اولین قسط را دریافت کرده اند و برای دریافت مابقی وام خود معطلند،  بماند.

عباسیسم و تله برنامه ریزی متمرکز
چقدر و چند سال دیگر مردم ما باید به خاطر برنامه ریزی های متمرکز مرکز نشینان، دچار زیان شوند ؟
این واقعیت همواره مغفول است که هر استان ، شهرستان ، شهر و روستا اقتضائات جغرافیایی، دسترسی به منابع ، و حتی مختصات فرهنگی خودش را دارد و نمی‌شود برای همه نقاط کشور یک نسخه واحد پیچید.
نمی توان در تلویزیون از یک سیاست نابالغ حرف زد، مردم را در همه نقاط متوقع نمود و بعد آنها را در پیگیری حقوقشان تنها گذاشت. این واقعیت چیزی بود که عباسی آن را در نظر نگرفت.

عباسیسم و آمار سازی
به دنبال سیاست توسعه افقی و الحاق بی‌مهابای زمین به شهرها ، عباسی تمرکز را بر روی آماده سازی زمین ها گذاشت.
بی توجهی عباسی و همکارانش به امکان و هزینه ایجاد و اتصال زمین های الحاق شده شهری به زیرساخت ها و پیش بینی نکردن تأمین مالی برای زیرساخت ها و نیز محدویت منابع برق و آب و گاز در برخی نقاط، موضوعی است که از دلش فقط آمار الحاق و تفکیک و تحویل زمین بیرون می‌آید ، آمار تولید واقعی مسکن. آماری که حتی رییس جمهور شهید را هم دچار توهم ساخت ۲ میلیون و ششصدهزار واحد مسکن کرد. غافل از اینکه عقلای وزارت راه و شهرسازی، مبدا شروع پروژه ساخت مسکن را «مرحله آماده سازی زمین» قرار داده اند و آماری که از میزان پیشرفت نهضت ملی مسکن  می دهند مربوط به پروژه های ساخت مسکن! در این مرحله (آماده سازی زمین) و نیز سایر انواع ساخت مسکن در کشور نیز می باشد.

و در آخر مطالبه ای مهم  از خانم وزیر
اکنون که وزارت راه و شهرسازی متعهد به انجام تعهدات ایجاد شده از دولت های قبل است، از خانم فرزانه صادق می خواهیم که صادقانه آمار واقعی مسکن در حال ساخت ( نه از مبدأ مرحله آماده سازی زمین) به تفکیک رسیدن هر پروژه به مراحل مختلف ساخت  و نیز میزان دقیق منابع بانکی برای اتمام پروژه ها را برآورد نموده و اعلام کند .
همچنین معاونین ایشان لازم است سیاست‌های جدید و یا اصلاحات ضروری در سیاست‌های قبلی را مشخص نموده و به مردم اعلام کنند. اینکه بدون هیچ پاردایم مشخص و سیاستگذاری دقیق، فقط به ادامه و اتمام پروژه های به ارث رسیده بیاندیشید، شما را در باتلاق عباسیسم گرفتار خواهد کرد و به زودی کشور را با انبوهی از مطالبات و تعهدات بر جای مانده مواجه می کند که نه فقط گریبان وزارت راه و شهرسازی را خواهد گرفت، بلکه به چالشی بزرگ برای نظام تبدیل خواهد شد.
وزیر و معاونانش نباید از صادق بودن با مردم و احتمال ضرورت تغییر برخی سیاست‌ها  و حتی پالایش برخی تعهدات هراس داشته باشند.
اگر چه برگرداندن قطاری که از ریل خارج شده و با سرعت در حال حرکت است کاری دشوار است، اما به هیچ قیمیتی نباید اجازه داد این قطار به حرکت خارج از ریل ادامه دهد؛ جان همه سرنشینان در خطر است.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

;