نگاهی به تاریخچه سیستم‌های تهویه مطبوع
امروزه انواع سیستم‌های تهویه مطبوع دیگر نه به‌عنوان یک وسیله لوکس و اشرافی، بلکه به‌عنوان یکی از تجهیزات استاندارد و ضروری ساختمان در اکثر خانه‌ها وجود دارند. دستگاه‌های تهویه مطبوع از جوانب مختلفی تاثیر زیادی در زندگی ما داشته است؛ اغلب ما آنقدر خوش شانس بوده‌ایم که در خانه‌ای با یک سیستم خنک کننده زندگی کنیم. سیستم‌های سرمایش از گذشته تا امروز، تاثیر بسزایی در سلامت و آسایش ما داشته‌اند. اکنون در نظر داریم نگاهی گذرا به تاریخچه این سیستم داشته باشیم.
قبل از وجود سیستم‌های تهویه مطبوع، منازل مسکونی بسیار گرم بودند. در گرمای تابستان، خانه‌ها به اندازه حالا خنک و راحت نبودند. اهالی خانه معمولاً در محیط بیرون می‌خوابیدند تا با وزش باد، اندکی خنک شوند؛ علی رغم اینکه پنجره‌ها تا حد ممکن باز می‌ماند تا هوا در خانه جریان پیدا کند، فضای بسته خانه‌ها، گرم و خفه بود. عرق کردن نیز امری متداول و حتمی بود.
بادبزن دستی، سرآغاز سیستم تهویه هوا
در گذشته مردم راه‌های محدودی برای خنک شدن داشتند. از مشهورترین آنها در تاریخ، بادبزن‌های دستی بودند. اولین پنکه‌های برقی در اوایل سال ۱٩۰۰ در منازل آمریکایی‌ها استفاده شد.
بیشتر بخوانید
۱۹۰۲؛ اختراع دستگاه تهویه مطبوع
دستگاه تهویه مطبوع مدرن توسط ویلیام کریر (Willis Carrier) در سال ۱٩۰٢ اختراع شد و یک مهندس صنعت نساجی، استوارت کرامر اولین کسی بود که اصطلاح و عبارت «تهویه مطبوع» را در سال ۱٩۰۶ عنوان کرد. نخستین دستگاه تهویه در سال ۱٩۱۴ در منازل مسکونی نصب شد. این دستگاه‌ها در حدود ۲ متر ارتفاع، ۱.۸ متر عرض و ۶ متر عمق داشتند. به همین دلیل این سیستم‌ها فقط در خانه‌های بزرگ که محدودیت فضا نداشتند نصب می‌شد. همچنین به دلیل قیمت بسیار بالای آن، تنها افراد بسیار پول‌دار قادر به تهیه آنها بودند. این سیستم‌ها در آن زمان مبلغی بین ۱۰ هزار دلار تا ۵۰ هزار دلار قیمت داشتند، که تقریباً معادل با ۱٢۰ هزار دلار تا ۶۰۰ هزار دلار امروزی است!
۱٩٧۰؛ مرسوم شدن سیستم تهویه مطبوع در منازل آمریکایی‌ها
بعد از جنگ جهانی دوم، داشتن یک سیستم تهویه مطبوع خانگی نوعی پرستیژ و کلاس اجتماعی به حساب می‌آمد. نوع پنجره‌ای این دستگاه‌ها جزء کالاهای پرسودی بود که تا سال ۱۹۵۳ حدود یک میلیون از آنها به فروش رسید. از سال ۱۹۷۰ به بعد دستگاه‌های مرکزی تهویه مطبوع که با گاز فرئون (R12) کار می‌کرد، وارد اکثر خانه‌های آمریکایی‌ها شد.
توسعه تدریجی دستگاه‌های تهویه مطبوع
دستگاه‌های تهویه مطبوع که در منازل مسکونی استفاده می‌شوند، طی ۱۰۰ سال گذشته راهی طولانی پیموده‌اند. سیستم‌های اولیه بسیار پر سر و صدا، فاقد بهره‌وری لازم و در اجرا پر هزینه بودند. امروزه تولید‌کنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع گام‌های بزرگی در راستای توسعه این تکنولوژی برداشته‌اند. همچنین دستگاه‌های تهویه مطبوع امروزی سازگار با محیط زیست نیز شده‌اند؛ نکته‌ای که در گذشته کلا مورد توجه نبود. در گذشته گاز فرئون مورد استفاده قرار می‌گرفت که یکی از عوامل تخریب لایه اوزن بود. گاز R-22 نیز پس از مدتی منسوخ شد و امروزه گاز R401A گاز استاندارد و دوست‌دار محیط زیست به شمار می‌آید.
نقش سیستم‌های تهویه مطبوع در کاهش مرگ و میر
شاید تعجب کنید، ولی دستگاه‌های تهویه مطبوع فقط باعث ایجاد آسایش و راحتی مردم نشده‌اند، بلکه تعداد مرگ و میرهای ناشی از گرما، نیز کاهش قابل توجه‌ای داشته است. تعداد مرگ‌های بر اثر گرما در بین سال‌های ۱٩۶۰ تا ٢۰۰۴ تقریبا ٨۰% کمتر از سال‌های ۱٩۰۰ تا ۱٩۵٩ بوده است.
دستگاه های تهویه مطبوع تاپ تهویه که در بالای سقف قرار می گیرند، از چه زمانی اختراع شدند؟