بهبود كارايی انرژی

ساقي صالحي

كارشناس اندازه‌گيری و صحّه‌گذاری شركت بهينه‌سازی مصرف سوخت

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت، انرژی، يك نياز اساسي در استمرار توسعه اقتصادي و تأمين رفاه زندگي بشری است.

این در حالی است که امروزه با توجه به مسایلی نظیر ازدحام جمعیت، رشد اقتصادی و ضریب مصرف، و در مقابل محدودیت دوام ذخایر فسیلی و نگرانی های زیست‏‌محیطی دیگر نمی‌توان به الگوهای متداول مصرف انرژی متکی بود (British Petroleum, June 2012). با توجه به وابستگی قابل توجه امور اقتصادی و سیاسی کشورها به میزان بهره‌وری آنان از منابع فسیلی، محدوديت و در عين حال مرغوبيت منابع فسيلي مؤکد اهمیت کاربرد منابع مذکور در مصارفی بهتر از احتراق می باشد.‎‏

ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

این در حالی است که سياست انرژي ايران عمدتاً بر رشد تأمین انرژي مورد نیاز از طریق نفت و در سالیان اخیر بر توسعه گاز طبيعي متمركز شده است، و روند موجود در کشور می تواند ایران را با وجود منابع غنی نفت و گاز تا قبل از افق 1400 از یک کشور صادرکننده انرژی به یک کشور واردکننده تبدیل کند (Ghorashi and Rahimi, 2011).

لذا، با توجه به نقش حیاتی انرژی برای جوامع بشری و به منظور تضمین حضور بلندمدت ایران در بازارهای بین‌المللی انرژی، اصلاح الگوی مصرف و اجرای راهکارهای بهینه‌سازی مصرف و ارتقاء کارایی انرژی امری ضروری است. 

در شناسایی مناسب‌ترین کانون‌های بهبود کارایی انرژی، عمده توجه به صنایع بزرگ و انرژ‌ی‌بر معطوف است و کسب‌ و کارهای کوچک و متوسط کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.

این در حالی است که برآوردها ح کی از 40 30 درصد پتانسیل بالقوه در بخش‌های صنعتی کوچک تا متوسط ضمن حفظ فناوری‌های موجود می‌باشد (ISO, 2015). بر اساس تعريف سازمان همكاري و توسعه اقتصادي ، SMEها شركت‌هاي مستقلي هستند كه شمار كاركنان در آن از حد استاندارد كمتر است و در برخي از كشورها به تناسب ابعاد، فروش سالانه، هزينه، دارايي يا ميزان سرمايه‌شان به سه دسته ميكرو، كوچك و متوسط تقسيم مي‌شوند.

اگرچه هر SME مصرف انرژی نسبتاً کوچکی را در مقایسه با صنایع پرمصرف به خود اختصاص می‌دهد، ولی مصرف تجمعی آن‌ها با کسب و کارهای بزرگ قابل رقابت است.

در توضيح بيشتر، SMEها بخش مركزي اقتصاد جهاني هستند كه 99% از كسب و كارها و 60% از مجموع كاركنان را در سطح بين‌المللي تشكيل مي‌دهند.

اين مراكز در حدود 50% از ارزش افزوده ناخالص، و نيز 16% تا 80% توليد ناخالص ملي را بسته به ساختار اقتصادي كشور، به خود اختصاص مي‌دهند. بر اساس برآورد آژانس بين‌المللي انرژي (IEA) اين مراكز بيش از 13% از مجموع تقاضاي نهايي انرژي، بالغ بر 74 اگزاژول را شامل مي‌شوند (IEA,2015).

 

 

با توجه به توضيحات مذكور، اقدامات بهبود کارایی در مجموعه SMEها می‌تواند به کاهش قابل ملاحظه مصارف انرژي، در حدود 22 اگزاژول بيش از مجموع مصرف سالانه انرژي در كشورهاي ژاپن و كره، بيانجامد و نیز مزایای زیست‌محیطی زیادی را به همراه خواهد داشت.

از سوی دیگر، هزینه‌های انرژی در این بخش عمدتاً سهم قابل توجهی از بودجه را به خود اختصاص می‌دهد و لذا مدیریت و ارتقاء کارایی انرژی مناسب در آن می‌تواند دستاوردهای اساسی را در طول زمان براي هر شركت سبب شود. با وجود فرصت‌هاي قابل توجه برای صرفه‌جویی انرژی و بهبود کارایی با هزينه‌هاي كم تا متوسط در SMEها، سرمايه‌گذاري در اين حوزه براي كسب و كارهاي مذكور به كندي پيش‌ مي‌رود و این مراکز بر خلاف صنایع بزرگ در پیاده‌سازی اقدامات و بهره‌برداری از مزایای مربوطه، از قبیل کاهش هزینه‌های عملیاتی، پیشرو نیستند؛ چرا که عمدتاً فاقد سطح دانش، صلاحیت، متدولوژی و منابع لازم می‌باشند. در راستای ارتقاء سطح آگاهی و گرایش SMEها به مبحث کارایی انرژی، مي‌توان به دو منبع علمي مناسب اشاره كرد:

 

 

1- در پایان سال میلادی 2015، سازمان جهانی استانداردسازی (ISO) و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO) با همکاری یکدیگر راهنمایی با عنوان “استاندارد ایزو 50001: سیستم‌های مدیریت انرژی راهنمای کاربردی برای صنایع کوچک تا متوسط (SMEs)” تهیه کردند. هدف از تهيه اين مستند، ارائه مثال‌ها و راهنمايي جامع براي SMEها به منظور آشنايي با اجزاي اصلي سيستم‌هاي مشابه و كسب مهارت لازم به منظور شناسايي و پياده‌سازي اقدامات كارايي انرژي بدون نياز به سرمايه‌گذاري در سيستم‌ها و فناوري جديد است. براي كسب اطلاعات بيشتر به لينك زير مراجعه شود.

http://www.iso.org/iso/home/store/publication_item.htm?pid=PUB100360

2- آژانس بين‌المللي انرژي نيز در سال 2015 ميلادي اقدام به تهيه نقشه‌راه نموده است كه چگونگي اثرگذاري برنامه‌هاي صحيح كارايي انرژي بر رفع موانع موجود و تحقق گستره وسيعي از مزاياي مالي و غيرمالي، را شرح مي‌دهد. براي كسب اطلاعات بيشتر به لينك زير مراجعه شود.

https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/accelerating/energy efficiency in small and medium sized enterprises.html

 

 

 

 

 

انتهای خبر