با نظام مهندسی ساختمان در سالی که گذشت

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان بزرگترین NGO در کشور سهمی به سزاء در رشد و ارتقاء کمی و کیفی در بازار مسکن و ساخت و ساز دارد، کارشناسان معتقدند؛ نظام مهندسی ایفای نقش حیاتی در رشد و ارتقا کمی و کیفی ساختمان‌ها در ایران دارد. این نظام با ارتقاء استانداردها، نظارت دقیقتر، و به‌روزسازی فناوری‌ها، می‌تواند به بهبود فرآیندها و کیفیت ساختمان‌ها کمک کند. مشکلاتی همچون فساد، نقض قوانین ساخت و ساز، و عدم رعایت استانداردها از چالش‌های اساسی در این زمینه هستند که نیازمند توجه جدی مسئولان به منظور بهبود وضعیت می‌باشد. از سوی دیگر نظام مهندسی ساختمان در کشور با  آموزش مهندسان در زمینه اخلاق حرفه‌ای، و تشویق به استفاده از فناوری‌های نوین، می تواند از ایجاد بحران ها در حوزه ساخت و ساز جلوگیری کند. با این حال، کوتاهی‌های نظام مهندسی ممکن است به دلیل فساد، عدم اجرای قوانین با دقت، و کاستی در تدوین و اجرای استراتژی‌ها باشد. اصلاح این نواقص به تلاش هماهنگ مسئولان و مشارکت فعّال مهندسان نیاز دارد.

تعرفه های چالش همیشگی مهندسان در آغاز سال

واقعی سازی تعرفه خدمات مهندسی همواره یکی از مشکلاتی است که این گروه همچون دیگر سال ها، با آن مواجه بودند و در راستای بی توجهی مسئولان  و سازمان های تصمیم گیرنده در این خصوص، همواره تامین و امنیت شغلی و معاش مهندسان با چالش مواجه بوده است. عدم انطباق نرخ تورم با تعرفه خدمات مهندسی اعلام شده قطعاً تبعات نامطلوبی را به همراه خواهد داشت که کمترین آن کاهش انگیزه در انجام کیفی کار در حوزه های مختلف و در نهایت کاهش امنیت در سازه های مختلف در سطح کشور خواهد بود. واقعی سازی تعرفه های ساختمانی مطالبه مهم مهندسان در آغاز سال جاری بود که با اشاره به اینکه شیوه نامه ساختار شکست قبلی مربوط به اسفند سال ۱۳۷۹ بوده که متناسب با شرایط آن زمان تدوین شده بود، تاکید بر این داشتند که  با گذشت حدود ۲۲ سال، این مصوبه کارایی خود را از دست داده بود اما همگان ملزم به رعایت آن بودند، هر چند در عمل به جز استان تهران، هیچ استان دیگری اجرای این مصوبه در بخش ساختار شکست را رعایت نمی کرد و این اعضای هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان ها بودند که با ایجاد تغییراتی شیوه جدیدی را در این زمینه اجرا می کردند، اما در نهایت با قول و وعده وعیدها و تلاش برخی از اعضای هیات مدیره تعرفه جدید خدمات مهندسی اعلام شد. اما با توجه به پیش بینی کارشناسان مبنی بر در پیش داشتن سال سخت اقتصادی در سال ۱۴۰۳، مهندسین امیدوارند تا با تعیین تعرفه های معقول در آغاز سال آینده، وضعیت اقتصادی – معیشتی مهندسان اندکی بهبود یابد تا شاید موجباتی برای کاهش انگیزه برای مهاجرت به خارج از کشور فراهم شود.

مشکلات حوزه ارجاع کار در نظام مهندسی ساختمان تهران

مشکلات حوزه ارجاع کار در نظام مهندسی ساختمان تهران شامل تداخل نقش‌ها و مسئولیت‌ها بین اراضی مختلف، تأخیر در ارائه مجوزها و مشکلات مربوط به فرآیند ارجاع می‌شوند، که از عادات مرسوم در این سازمان محسوب می شود که البته با توجه به راه اندازی سامانه یکپارچه مهندسین، امید به کاهش آن در جامعه مهندسی ایجاد شده است،  اما از سوی دیگر فرآیند ارجاع کار ممکن است به دلیل بی‌کفایتی در نظام اجرایی و نقص در ارتباط بین نهادهای مختلف در نهایت  دچار مشکلاتی شود که نیاز  اصلاح این مسائل نیازمند هماهنگی بیشتر بین مراجع ذیربط به منظور شناسایی خلاءهای موجود و بهبود فرآیندهاست.

اهمیت وجود مهندس ناظر در پروژه های مهندسی چیست؟

وجود مهندس ناظر در پروژه‌های مهندسی اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که به گفته صاحبنظران؛ این مهندس با نظارت دقیق بر اجرای پروژه، اطمینان از اجرای صحیح استانداردها و مشخصات فنی را فراهم می‌کند. او مسئول بررسی پیشرفت کار، کنترل کیفیت، و حل مسائل فنی است، که به بهبود کارایی و کاهش ریسک اشکالات کمک می‌کند. عدم حضور مهندس ناظر ممکن است منجر به نقص‌ها، تاخیرها و هزینه‌های اضافی شود. در این راستا رایزنی ها و مصوباتی جهت حضور الزامی مهندسان ناظر در پروژه های مهندسی صورت گرفته است که می تواند نتایج برد – برد برای مردم و مهندسان را به دنبال داشته باشد.

انتخابات پرچالش ۱۴۰۲

انتخابات نظام مهندسی و همچنین تعیین اعضای هیات مدیره امسال یکی از پرچالش ترین و پرسر و صداترین دوره های خود را پشت سرگذاشت و تهران، استان البرز، آذربایجان و برخی از شهرهای دیگر با درگیری های فیزیکی حرف و حدیث ها و واکنش های مسئولان در سطوح بالاتر را به دنبال داشت، اما در نهایت ثابت شد که دراین حوزه خلاءهایی وجود دارد که نیاز به نظارت پیش، درحین و بعد از انتخابات وجود دارد تا در فضایی به دور از رانت های احتمالی و … شاهد برگزاری انتخاباتی آرام و سالم باشیم .

صاحنبظران بر این باور هستند؛ رانت‌ها در انتخابات نظام مهندسی می‌توانند عبارتند از فساد، تبعیض و تلاش برای تحریف رقابت. این رانت‌ها ممکن است به تبادل نفوذ و اختلافات ناشی از منافع شخصی منجر شوند، که در نهایت به کاستی از کیفیت و کارایی نظام مهندسی منجر می‌شوند. اصلاح فرآیند انتخابات و ایجاد شفافیت می‌تواند به کاهش این رانت‌ها و تضمین انتخاب بهترین افراد در نظام مهندسی کمک کند تا در سال های آینده شاهد چنین مشکلاتی نباشیم .

 امضاء فروشی و فساد در نظام مهندسی

فساد در نظام مهندسی ایران یک چالش جدی است که ممکن است به مشکلات اقتصادی، کاهش کیفیت پروژه‌ها، و افت اعتماد عمومی منجر شود. این فساد ممکن است در اختیارگیری منابع، تضییع موارد عمومی، و تبانی در اعطای پروژه‌ها به چشم آبی رنگ از آن خود نشان دهد. تلاش برای افشای فساد، تقویت نظام نظارتی، ارتقاء شفافیت در فرآیندها و ترویج اخلاق حرفه‌ای مهندسان می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک کند. هر چند مسئولین در سطوح مختلف مهندسی معتقدند که امضاء فروشی و فساد حضور آقازاده های در این حوزه کمتر یا حتی حذف شده است اما هنوز هم در لایه های مختلف در دایره نظام مهندسی می توان به معضلاتی چون؛ تبانی در مناقصات، ارائه یا درخواست ودیعه به منظور تسهیل دریافت مجوزها یا اجرای پروژه‌ها، استفاده غیرمجاز از منابع عمومی در پروژه‌ها، نقض استانداردها و مقررات توسط مهندسان ناظر، اختلاس مواد ساختمانی و … اشاره کرد.

مطالبات برجای مانده و ناموفق و موفق نظام مهندسی در ۱۴۰۳

مطالبه  اِعمال تغییرات در آزمون نظام مهندسی ساختمان، ناظر ذیصلاح، برگزاری پرحاشیه مجمع نظام مهندسی ساختمان تهران و … از جمله مسائلی است که ۱۴۰۲ را سالی پرچالش برای نظام مهندسی ساخت. هر چند تغییر قانون نظام مهندسی گویا امسال نیز سهمِ نمایندگان مجلس در سالی پرآشوب نبود. اما در سال جاری این سازمان همانند سال‌های قبل اقدامات متعددی را برای حرکت در راستای وظایف تعریف‌شده خود انجام داد و بسیاری از سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان در استان‌های مختلف با انتخاب هیئت‌مدیره‌های متخصص و صاحب صلاحیت به دنبال آن بوده‌اند که جایگاه حرفه‌ای این سازمان را ارتقا دهند. پی گیری بیمه مهندسان در امسال یکی از اقداماتی به شمار می آید که پس از پی گیری های فراوان در مجلس، در انتظار رفع ابهامات آن در شورای نگهبان است. بدیهی است، همکاری و پشتیبانی همه اعضاء و جامعه مهندسی درکشور می تواند اجرای سیاست برد – برد را برای همگان به دنبال داشته باشد که در نهایت برنده نهایی همه مردم ایران اعم از مهندسان و غیر مهندسین خواهند بود که باعث افتخار هر ایرانی در داخل و خارج از کشور خواهد بود.