مدیریت ریسک و کاهش ریسک بلایا و حوادث طبیعی در بخش آب

یکی از موضوعات کلیدی توسط سخنرانان ضرورت ارزیابی توام اقدامات مورد نیاز برای مدیریت سیل و خشکسالی بود، زیرا در حال حاضر بعد از چند دوره تواتر سیل در مناطق مختلف جهان به یکبار با خشکسالی مواجه می‌شویم؛ بنابراین توجه به مهار سیلاب نباید ما را از توجه به خشکسالی غافل کند و بالعکس. خصوصا در مدیریت مخازن.

افزایش روند پیشروی آب دریا و فرسایش حاصل از آن نیزبه عنوان یک بلای طبیعی در کشور هلند برشمرده شد.

هلند راهکار استفاده از روش‌های جدید دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای پیش‌بینی روند فرسایش در بیست سال آتی و همچنین مدیریت ریسک آن را استفاده از اطلاعات ماهواره‌های عمومی و پردازش برشمرد. در این خصوص تعیین حریم سواحل و استفاده آن در برنامه ریزی فضایی، استفاده از اطلاعات وقایع ثبت شده را موثر برشمردند.

یکی از چالش‌های مدیریت ریسک موضوع نحوه ارتباط با ریسک است.این موضوع در این نشست‌ها از این منظر مطرح شد که چگونه بعد از ارزیابی ریسک، تصمیم‌گیران برای ارائه برنامه اقدام را متناسب با میزان ریسک متقاعد کنیم.

در پاسخ به این سوال، بر اهمیت تهیه نقشه‌های خطر به عنوان ابزاری برای تصمیم گیری مدیریت ریسک تاکیدشد.

یکی از چالش‌های مدیریت ریسک موضوع نحوه ارتباط با ریسک است، اینکه این موضوع در این نشست‌ها از این منظر مطرح شد که چگونه بعد از ارزیابی ریسک، تصمیم‌گیران برای ارائه برنامه اقدام را متناسب با میزان ریسک متقاعد کنیم.

در پاسخ به این سوال، بر اهمیت تهیه نقشه‌های خطر به عنوان ابزاری برای تصمیم گیری مدیریت ریسک تاکید شد.

برای نمونه در مدیریت سیلاب در رودخانه سانتا ماریاکالیفرنیا، توجه به تغییر کاربری اراضی اطراف رودخانه‌هابه منظور کاهش ریسک سیلاب به عنوان یکی از روش‌های غیر‌سازه‌ای موثر مورد بحث قرارگرفت. تبدیل اراضی حاشیه رودخانه‌ها به پارک و فضاهایی با ریسک سیلاب کم‌تر به عنوان تجربه‌ای مفید قابل بحث است.

از دیگر روش‌های غیرسازه‌ای، پیاده‌سازی سیستم هشدار سیل، تعیین حدود فعالیت مجاز برای بخش عمومی و خصوصی در اطراف رودخانه، بازنگری و اصلاح برنامه‌های مدیریت کاربری اراضی اطراف رودخانه‌ها، اقدامات مدیریت محیط زیستی، مطالعات محیطی فضایی، تقویت کمیته‌های حوضه آبریز و توسعه برنامه‌های مدیریت یکپارچه حوضه آبریز در کالیفرنیا برشمرده شد.

در ارائه دیگر توصیه‌های یونسکو در خصوص ضرورت پیاده‌سازی رویکردهای مدیریت پایین به بالا مبتنی بر برنامه‌های بالا به پایین در مدیریت سیلاب تاکید شد.

به طور خلاصه، زمانی که دولت ها با استفاده از مدل‌های جهانی نسبت به پیش بینی سیلاب اقدام کنند برنامه‌هایی برای مدیریت سیلاب ارائه می‌شود که نباید این برنامه‌ها به طور مستقیم تبدیل به اقدام شود. بلکه لازم است ابتدا در بین کمیته‌های منطقه‌ای بررسی شود، سپس متناسب با میزان آسیب پذیری جوامع نسبت به اصلاح برنامه‌ها اقدام و با تایید دولت مرکزی به اجرا در آید. یکی از مزایای جانبی این روش به حداقل رساندن تنش های اجتماعی خواهد بود.