جايگاه ايران در معادلات گازي اروپا كجاست؟

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، اروپا خاطره تهدید قطع گاز توسط روسيه را كه بارها اتفاق افتاد هنوز به ياد دارد و اين در حالي است كه در خلال سال‌هاي اخير، تلاش براي هدايت گاز از كشورهايي همچون تركمنستان، ارمنستان و ايران آغاز شده و به اين ترتيب تدوين راهبردهايي براي حركت به سمت توسعه صادرات گاز به اروپا ضروري است.در اين ميان كاهش محدوديت‌هاي ناشي از تحريم اقتصادي در سال 93 مي‌تواند زمينه‌هاي لازم را براي اين امر فراهم سازد، اين در حالي است كه حضور كاترين اشتون در ايران و تاكيد وي بر ضرورت توسعه روابط با ايران حكايت از آغاز دوره‌اي جديد در حوزه تجارت به‌خصوص تجارت گاز دارد. متاسفانه كشور ما توان صادراتي بالايي ندارد اما قادر است نسبت به انتقال خطوط لوله گاز از كشورهاي ديگر، عملكرد مناسبي از خود نشان دهد كه اين مساله جايگاه ايران و توان چانه زني آن را نيز در مناسبات سياسي با غرب افزايش مي‌دهد.در حال حاضر نگراني ديگر آن است كه در جريان مناقشات كنوني در منطقه كريمه، روسيه انتقال گاز به اروپا را متوقف كند. البته روز دوشنبه، عضو كميسيون انرژي اتحاديه اروپا گفت: انتظار ندارد روسيه به دليل بحران اوكراين عرضه گاز به اروپا را قطع كند.به گزارش رويترز، گونتر اوتينگر، كميسر انرژي اتحاديه اروپا در گفت‌وگو با نشريه آلماني ويرشافتووخه گفت: فكر نمي‌كنم اين كار به نفع روسيه باشد. شركت گازپروم روسيه چند روز پيش هشدار داد كه ممكن است عرضه‌ گاز به اوكراين را به دليل صورتحساب‌هاي پرداخت نشده، متوقف كند.اوكراين يك مسير ترانزيتي مهم براي عرضه گاز از روسيه به اتحاديه اروپا است كه حدود يك چهارم گاز مصرفي خود را از روسيه وارد مي‌كند. اين در حالي است كه اوتينگر اظهار كرد: قطع عرضه گاز به نفع گازپروم نخواهد بود. گازپروم از فروش روزانه گاز نفع مي‌برد. اوتينگر افزود: اگر ديگر گازي از طريق اوكراين عرضه نشود، روي 14 درصد مصرف گاز اروپا تاثير مي‌گذارد.شركت گازپروم اوايل سال 2009 عرضه گاز به اوكراين را به دليل صورتحساب‌هاي پرداخت نشده قطع كرد كه به كاهش عرضه گاز به اروپا در فصل زمستان انجاميد. اين در حالي است كه اوتينگر گفت: اروپا براي مقابله با چنين سناريويي آمادگي بيشتري دارد، زيرا زمستان امسال متعادل‌تر بود و ذخاير گازي اروپا نسبت به سال قبل پرتر هستند، و كشور‌هاي عضو اتحاديه هم‌اكنون به اندازه 30 روز ذخيره گاز دارند. اوتينگر گفت: ما نسبت به پنج سال قبل وضعيت بهتري داريم. در اين ميان اخيرا وال استريت ژورنال با انتشار گزارشي بر ضرورت تقويت ارتباط ايران و ارمنستان به‌منظور انتقال گاز اين كشور از طريق ايران به اروپا تاكيد كرده است.  بر اساس اين گزارش ارمنستان مي‌تواند پلي براي انتقال گاز طبيعي ايران از طريق گرجستان و درياي سياه به بازارهاي اروپايي باشد و اجراي پروژه مشترك انتقال گاز از اين طريق به 90 تا 100 ميليون دلار سرمايه در ارمنستان و 120 ميليون دلار در ايران هزينه دارد. بر اساس اين گزارش در مرحله اول ايران سالانه 400‌ ميليون متر مكعب گاز به ارمنستان صادر مي‌كند و پس از تكميل اين خط لوله 141 كيلومتري حجم صادرات گاز ايران به 2/3‌ ميليارد متر مكعب در سال مي‌رسد. «ايسنا» روز گذشته در گزارشي با اشاره به استقرار نيروهاي روسي در اوكراين و انتشار بيانيه كاخ سفيد مبني بر آنكه روسيه با اين كار موجب افزايش انزواي سياسي و اقتصادي خود مي‌شود راهكار اصلي را كه آمريكا از آن عليه روسيه استفاده مي‌كند تحريم تمام بخش‌هاي مهم انرژي این کشور دانست.  براساس اين گزارش مشكل موجود براي اعمال اين راهكار، وابستگي متحدان اروپايي آمريكا به گاز روسيه است و اين امر احتمالا با عدم استقبال اين كشور‌ها روبه‌رو خواهد شد. براي مثال 40 درصد گاز آلمان از روسيه تامين مي‌شود. اين موضوع موجب بازگشت ايران به صحنه مي‌شود، در واقع ايران با دارا‌ بودن 18 درصد ذخایر گازي جهان، در رتبه‌ نخست اين ذخایر در جهان قرار دارد. در حال حاضر عمده‌ صادرات گاز ايران به بازار‌هاي تركيه است، علاوه‌بر اين تركيه در نظر دارد واردات سالانه گاز خود از ايران را دو برابر كند. اين ميزان از 10 ميليارد مترمكعب به 20 ميليارد مترمكعب خواهد رسيد. يكي از دلايل احتمالي اين افزايش، صادرات گاز ايران به اروپا از طريق خط لوله‌ تركيه است. در هر صورت تركيه با استفاده از موقعيت كاهش تحريم‌ها عليه ايران به دنبال كسب سود و كمك به اقتصاد در حال رشد اين كشور به صورت مستقيم يا از طريق درآمد صادرات گاز به اروپا است. در كنار وابستگي اروپا به گاز روسيه، تركيه نيز به دنبال افزايش تنوع واردات انرژي از همسايه‌ جنوب شرقي خود یعنی ايران است. در صورتي كه ايران و اروپا روابط بهتري با هم برقرار كنند، هرگونه فشار از سوي آمريكا در ارتباط با واردات گاز از روسيه كاهش يافته و مي‌تواند واردات گاز اروپا از ايران را به عنوان گزينه‌ جايگزين روسيه افزايش دهد. با تمام اين احوال، اين فرآيند به زودي رخ نخواهد داد. صنعت گاز ايران به اصلاحات و سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده‌اي نياز دارد. ايران هم‌اكنون مجبور به واردات سالانه‌ هفت ميليارد مترمكعب گاز از تركمنستان به‌منظور انجام تعهدات صادراتي خود است كه با توجه به حجم عظيم ذخاير گازي در ايران، اين امر غيرقابل باور است. در صورتي‌كه در توافق جامع ايران و غرب در زمينه برنامه هسته‌اي تحريم‌هاي غرب عليه ايران برداشته شود و اروپا بتواند در صنعت گاز ايران سرمايه‌گذاري كند، نه تنها ايران با گذشت زمان مي‌تواند سود اقتصادي کلانی از درآمد‌هاي صنعت انرژي خود به دست آورد، بلكه شركت‌هاي اروپايي نيز مي‌توانند به سرمايه‌گذاري در صنعت انرژي ايران بپردازند.  در واقع ايران به فناوري شركت‌هاي اروپايي و اروپا نيز به يافتن راهي براي رهايي از وابستگي به انرژي روسيه نياز دارد. با اين شرايط و بحران‌هاي كنوني اوكراين، اكنون زمان آن رسيده تا به صنعت گاز ايران توجه ويژه‌اي شود.

انتهای پیام