توسعه ایران؛ دغدغه جامعه نیم میلیونی مهندسان

در شرایط فعلی مهم‌‎‌ترین دغدغه جامعه مهندسی بحث رکود ساخت و ساز در کشور بوده که همین عامل باعث شده است میزان پروانه‌‌های صادر‌‌شده ساختمان در مقایسه با تعداد مهندسینی که به‌‌عنوان یک جامعه نیم میلیونی در کشور حضور دارند، نسبتی بسیار ضعیف باشد.

امروز پنجم اسفند است که در تقویم کشور به مناسبت زاد‌‌روز تولد خواجه‌‌نصیرالدین طوسی به نام روز مهندس نام‌گذاری شده است.

اولین سؤالی که در چنین روزی به ذهن خطور می‌‌کند، این است که چرا یک روز به نام مهندس نام‌‌گذاری شده است؟ شاید در پاسخ بتوان گفت که تاریخ به ما آموخته که بزرگ‌‌ترین مشکلات بشری توسط مهندسان قابل‌‌حل است.

همچنین با مرور تاریخ کهن کشورمان متوجه می‌‌شویم که مهندسی بیش از ۵ هزار سال در ایران قدمت داشته و مهندسین ایرانی درگذشته با کمترین امکانات و در بدترین شرایط ممکن، بهترین شرایط را برای زندگی مردم فراهم کرده‌‌اند.

مهم‌‌ترین خصوصیتی که مهندسان را از سایر اقشار جامعه متمایز می‌‌کند بحث خلاقیت این افراد بوده که نمونه بارز این خلاقیت را در دوران دفاع مقدس در بحث مدیریت و مهندسی هشت سال دفاع مقدس در برابر موانع و مشکلات ناشی از جنگ شاهد بوده‌ایم.

متأسفانه در سالیان اخیر حرفه مهندسی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست به‌‌طوری‌‌که فارغ‌‌التحصیلان‌ رشته‌‌های مهندسی نیمی از جمعیت تحصیل‌‌کرده بیکار کشور را شامل می‌‌شوند.

افزایش تعداد فارغ‌‌التحصیلان رشته‌‌های مهندسی و کاهش فزاینده روند ساخت‌‌و‌‌ساز باعث کاهش تقاضا برای خدمات مهندسی‌‌شده است بر اساس آمارهای مختلف به ازای هر ۱۰ هزار نفر ایرانی ۵۰ مهندس وجود دارد که این میزان بالاتر از میانگین جهانی است.

برای حل کردن این معضل در بلند‌‌مدت، بهبود شرایط اقتصادی، توسعه سرمایه‌‌گذاری داخلی و خارجی در زیر‌‌ساخت‌‌های کشور، افزایش بهره‌‌وری نظام فنی و اجرایی کشور و اصلاح انگاره‌‌های فرهنگی می‌‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد.

اما در کوتاه‌‌مدت، راهکاری که می‌‌تواند هم‌‌زمان باعث ارتقا کیفیت ساخت‌‌و‌‌ساز شهری و اشتغال مهندسان شود، به‌‌کارگیری ظرفیت معطل‌‌مانده قانون نظام‌‌‌مهندسی و کنترل ساختمان برای به‌‌کارگیری مجریان ذی‌صلاح است.

در کنار این، دولت باید از مهندسان کار‌‌آفرین حمایت کند زیرا تنها چیزی که بیش از همه می‌تواند آینده مهندسان کشور را نجات دهد، توجه به اصلاح ساختارهای آموزش مهندسی و تلاش برای تربیت مهندسان کار‌‌ آفرین و با‌‌مهارت است.