تخلفات عمدی و سهواً مهندسان چیست؟
رئیس شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی طی مصاحبه‌ای تفصیلی به بیشترین تخلفاتی که مهندسان اکثرا به علت ناآگاهی به آن مرتکب می‌شوند پرداخت و گفت: بیشتر اعضای نهمین دوره شورای انتظامی در تیر ماه ۱۴۰۱ شروع به کار کردند و در بدو شروع حدود ۶۰۰ پرونده از سال‌های قبل در صف رسیدگی بودند که سابقه برخی از آنها به سال‌های ۹۵ و ۹۶ می‌رسید.
به گزارش تاسیسات نیوز، ریاضی در این گفت‌وگو اظهار کرد: شیوع پاندمی کرونا در سال‌های گذشته موجب شده بود تا تعداد پرونده زیادی در صف رسیدگی باقی بماند. اما در حال حاضر نوبت پرونده‌های در دست بررسی شورای انتظامی استان، به اوایل سال جاری رسیده است. صرفا تعداد انگشت‌شماری از پرونده‌های سال گذشته به علت نیازهای کارشناسی و بررسی‌های فنی در نوبت صدور رای هستند.
وی با اشاره به اینکه برای رسیدگی به تخلفات مهندسان مرجعی به نام قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان وجود دارد، گفت: مهندسان در رشته‌های تخصصی خود ملزم به رعایت یک سری قوانین هستند که اگر از آنها تخطی کنند، شورای انتظامی بعد از رسیدگی که گاهی با اخذ نظرات کارشناسی توام است، در آن خصوص ناچار است رای محکومیت صادر کند.
وی در این باره توضیح داد: مسائل کلی در کتاب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان درج شده و بر مبنای آن مهندسان رصد و در صورت تخلف جریمه می‌شوند. ماده ۹۱ آئین نامه اجرایی این قانون به صورت خلاصه تمام تخلفاتی را که ممکن است یک مهندس مرتکب شود، ذکر کرده است. به همین دلیل برای هر مهندسی ضرورت دارد قبل از هرچیز این ماده را به صورت دقیق مطالعه کرده و سعی کند فعالیت‌هایش در قالب این تخلفات قرار نگیرد
رئیس شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی با بیان اینکه در مجموع تخلفاتی که مهندسان در آن دسته بندی می‌شوند، ۳۷ مورد تخلف است، یادآور شد: این تخلفات به دو حالت حرفه‌ای و انضباطی تقسیم می‌شود که ۱۳ بند شامل تخلفات حرفه‌ای و ۲۴ بند شامل تخلفات انضباطی ذکر شده است.
وی با تاکید بر اینکه در این مصاحبه بیشتر به تخلفاتی اشاره می‌شود که ناشی از عدم آگاهی است، گفت: بعضی از تخلفات از قبیل تقلب و ارتشاء واضح است که اگر اتفاق بیفتد، حکم به محکومیت مهندس داده می‌شود اما در حال حاضربیشتر مهندسان درگیر تخلفاتی می‌شوند که قصدی برای انجام آنها ندارند و ناشی از عدم آگاهی هست که متاسفانه حکم می‌گیرند و محروم هم می‌شوند.
ریاضی با بیان اینکه مهندس بر اساس قانون و تخلفی که مرتکب شده، از درجه یک تا ۶ محکوم می‌شود، ادامه داد: درجه یک فقط اخطار کتبی، درجه دو توبیخ کتبی، درجه سه محرومیت از استفاده پروانه تا یک سال، درجه چهار محرومیت یک تا سه سال، درجه پنج محرومیت سه تا پنج سال و درجه ۶ نیز محرومیت دائم از عضویت نظام مهندسی است که البته این رای قابل تجدیدنظر در شورای انتظامی کشور نیز هست.
کدام بندهای قانونی بیشترین تخلفات حرفه‌ای را دارند؟
او با اشاره به اینکه در موضوع تخلفات حرفه‌ای از ۱۳ بند، پنج بند آن پرتکرارترین است و مهندس باید دقت مضاعفی در آن خصوص به عمل آورد، این پنج بند را تشریح کرد:
-
مهم ترین تخلفات در این زمینه، تخلفات فنی است و اگر مهندس اصول فنی را به درستی رعایت نکرده باشد، مثل عدم انطباق اجرا با نقشه، وجود نقیصه در نقشه یا دیگر مسائل فنی، به بند یک این نوع تخلفات محکوم می‌شود که این بند از درجه یک تا پنج جریمه خواهد داشت.
-
بند دوم تخلفات حرفه‌ای ماده ۹۱ مربوط به قصور در انجام وظیفه است به نوعی که خسارت به صاحبکار وارد شده و او متضرر شود. این مورد نیز از درجه دو تا پنج محروم می‌شود.
-
مطابق بند سه تخلفات حرفه‌ای ماده ۹۱ اگر تحمیل هزینه‌های غیر ضروری و فاحش به کارفرما صورت بگیرد نیز دو تا چهار درجه محرومیت خواهد داشت.
-
در بند هفت نیز برای تایید غیرواقعی میزان عملیات انجام شده محکومیت سه تا پنج در نظر گرفته شده است. متاسفانه مشاهده می‌کنیم برخی از مهندسان توجه لازم به این بند ندارند و محکومیت سنگین می‌گیرند.
-
در واقع پرتکرارترین تخلف مهندسان مربوط به بند ۹ تخلفات حرفه‌ای یعنی تعلل در تنظیم و تسلیم به موقع گزارش به مراجع است. متاسفانه بسیاری از پرونده‌ها ناشی از این تخلف هستند و برخی از مهندسانی که به وظایفشان عمل می‌کنند، ناخواسته درگیر تبعات این بی‌توجهی می‌شوند. به این صورت که مهندس در ساختمان خلافی را مشاهده کرده اما بعد از تذکر به مالک و مجری و عدم رفع آن، از سر ناآگاهی گزارش به شهرداری و نظام مهندسی را ارسال نمی‌کند. بعدا در صورتی که این پروژه دچار اشکال شود ولی گزارشی ثبت نشده باشد، مهندس طبق این بند، از یک تا سه درجه جریمه می‌شود.
کدام بندهای قانونی بیشترین تخلفات انضباطی را دارند؟
ریاضی با بیان اینکه از میان ۲۴ بند تخلفات انضباطی چند مورد بیشترین تکرار را دارد، اهم این تخلفات را نیز تشریح کرد:
-
بند دو تخلفات انضباطی ماده ۹۱ شامل درج یا نشر موارد مغایر با اصول اخلاقی و شئون حرفه‌ای در شبکه‌های اجتماعی است که بین دو تا پنج درجه می‌تواند برای مهندس محرومیت داشته باشد.
-
بند پنجم همان ماخذ مربوط به اخلال در وظایف جاری سازمان و نامه‌پراکنی‌های بی مورد شامل اقدام به شکایات و سخنرانی‌های بی مورد که در هیچ محکمه‌ای اثبات نمی‌شود است در صورتی که این اقدامات موجب اخلال در امور و وظایف جاری سازمان شود، می‌تواند قابل شکایت باشد. این موضوع نیز دارای دو تا چهار درجه محکومیت است.
-
بند ششم همان ماخذ در خصوص بی توجهی به مفاد شیوه نامه‌ها، بخشنامه‌ها و ابلاغیه‌ها است. مهندس باید دائم به بخشنامه‌ها و مقررات اعلامی اشراف داشته باشد و پیگیری کند. رعایت این مورد نیاز به به‌روز رسانی اطلاعات دارد و اگر شکایتی در این زمینه برسد، محکومیت بین یک تا چهار درجه اعمال می‌شود.
-
یکی از تخلفات رایج و متاسفانه پرتکرار مهندسان عدم مراقبت از مُهر است. گاهی اوقات مهندس ادعا می‌کند که بدون اطلاع ایشان از مهر وی استفاده شده است . این دفاع عمدتا مسموع نیست بنا به بند۱۲ بخش (ب) ماده ۹۱، مهندس مکلف است از مُهرش محافظت کند در غیر این صورت بین یک تا سه درجه محرومیت خواهد داشت. البته ریاضی این را هم گفت که در صورت اعلام موضوع جعل، شورای انتظامی رای خود را منوط به رای دادگاه صالحه خواهد کرد.
-
یکی از انواع شکایات رایج ادعای مالک مبنی بر درخواست وجه مازاد از طرف مهندس است که در صورت اثبات، جرایم سنگینی اعمال می‌شود، ادامه داد: در صورتی که مهندس توضیحی برای دریافت این پول داشته باشد، اما قراردادی نداشته باشد، بنا بر بند۱۶ بخش (ب) ماده ۹۱ که انجام کار حرفه‌ای بدون قرارداد تخلف محسوب می‌شود، باز هم متاسفانه به درجه یک تا دو محکوم می‌شود.