از شکستن حریم پامنار تا چوب حراج به خانه‌ّهای تاریخی شیراز
چوب حراج به دو خانه محتشم و نصیرالملک شیراز آن هم در آخرین روزهای دولت یکی از اخباری بود که کارشناسان و فعالان میراث‌فرهنگی را به شدت نگران کرد.
به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از معماری نیوز ، گفته می‌شود این دو خانه در ازای دریافت مبلغی اندک به مدت 25 سال قرار است به بخش خصوصی واگذار شود. شنیده‌ها حاکی از آن است که افراد متقاضی خانه‌های محتشم و نصیرالملک ارتباط نزدیکی با مسئولان ارشد سازمان میراث‌فرهنگی دارند. این اقدام میراث‌فرهنگی اما اعتراض اعضای شورای شهر شیراز را به‌همراه داشت.
شهرداری مقصر اصلی فروش خانه دایی جان ناپلئون است
چندی پیش خبری مبنی برفروخته شدن بخش‌هایی از خانه دایی جان ناپلئون در CHN منتشر شد. دوستداران میراث فرهنگی مسئولان مربوطه را در این زمینه مقصر دانسته و خواستار رسیدگی دوباره به این پرونده شدند. روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی اما در جوابیه‌ای عنوان کرد که عوامل شهرداری موجب شده است که مالکان آثار ارزشمند اقدام به تخریب پنهانی آن اثر کنند.
روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی اعلام کرده است: فروش خانه‌های تاریخی که در ید مالکان قانونی آن است، مغایرتی با ضوابط این سازمان نداشته و مالکین آثار تاریخی حتی قبل از خروج بنای تاریخی از فهرست آثار ملی نیز می‌توانند اقدام به فروش ملک خود نمایند اما موضوع خارج شدن یک بنای تاریخی از فهرست آثار ملی جدا از اینکه چه جایگاهی در قانون دارد به معنی اجازه تخریب اثر تاریخی نیست.
لذا شهرداری همانگونه که در مورد بناهای ارزشمند اعلام شده توسط میراث فرهنگی قبل از ثبت آن اثر مکلف به رعایت ضوابط و قوانین مترتب بر این آثار بوده و نمی بایست مجوز تخریب و ساخت و ساز برای آن را صادر کرد. در خصوص بنای از ثبت خارج شده نیز همین رویه را می بایست رعایت کرد که متاسفانه تا‌کنون اینچنین نبوده است.
ضمن اینکه مدیریت شهری و شهرداری طبق ضوابط طرح تفضیلی جدید دیده شده، ضابطه عدم نفع مالکان آثار تاریخی است که می‌بایست توسط مدیریت شهری رعایت شود که تا کنون مسکوت مانده است.
شهرداری اهواز تخریب طبقه فوقانی سرای شیخ را آغاز کرد!
پتک‌های شهرداری اهواز باز هم فرود آمد اما اینبار بر سر سرای شیخ اهواز. فعالان میراث‌فرهنگی استان خوزستان که این‌روزها درگیر و دار جلوگیری از تخریب خانه‌های تاریخی شهرستان اهواز هستند، به تخریب طبقه فوقانی سرای شیخ توسط شهرداری این شهرستان اشاره می‌کنند. به‌گفته آن‌ها بخشی که هم‌اکنون در حال تخریب است تا پیش از انقلاب محل فعالیت بانک صادرات بوده است.
«مجتبی گهستونی»، فعال میراث‌فرهنگی و دبیر انجمن تاریانا در اینباره به خبرگزاری CHN، میگوید: «این روزها درحالی شهرداری اهواز به درخواست مالک بنای سرای شیخ تخریب طبقه فوقانی این بنا را آغاز کرده که سرای شیخ پیش‌تر به سرای بهبهانی، کارگهی، سیاهکار و فتحی معروف بوده و تا پیش از انقلاب با نام شعبه کوروش محل فعالیت بانک صادرات بوده است».
آرد که هیچ، رنگ از رخساره آسیاب آبی زنبیل پرید
آسیاب‌های آبی و تاریخی یزد همواره نماد تلاش و سختکوشی مردمان این دیار برای تولید آرد و نان بوده؛ اما امروز به دلیل بی‌توجهی مسئولان مربوطه این نماد تاریخی در حال از بین رفتن است.
«مهدی زمانزاده»، فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری یزد درباره این آسیاب آبی به CHN میگوید: «آسیاب تاریخی زنبیل از بناهای تاریخی ارزشمندی است که هر لحظه بیم آن می‌رود در صورت توجه نکردن به حریم و ضوابط مربوطه برای همیشه از یاد و خاطره‌ها برود و با خاک یکسان شود.»
احتمال آن می‌رود که آسیاب زنبیل در دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه بنا شده باشد؛ آسیابی که زمانی مردم بسیار از آن سود برده و قوت غالبشان را با آن تامین می‌کردند. اما تصویری که این آسیاب امروز از خود به جای گذاشته، خرابه ای 500 متری در میان ساختمان‌‌های مسکونی است که نه تنها بهداشت محیطی محل را از میان برده، بلکه فضای مناسبی برای تکثیر و جولان حشرات موذی فراهم آورده است.
حریم پامنار شکسته شد
ساختمانی درست در نبش کوچه دکتر اصلانی ( رکنی) در تقاطع کوچه حشمتی با ارتفاعی بیش از 12 متر ( چهار طبقه ) ساخته شده است. قد کشیدن این بنا دوباره لرزه به جان بافت تاریخی انداخت. این خانه درست در حریم درجه یک خانه‌های سرهنگ ایرج و لشکر نویس ساخته شده است.
حالا در جای جای کوچه های قدیمی پامنار که پر از هویت و تاریخ است، میان مالکان زمزمه های ساخت و ساز با ارتفاعی بلند شنیده می شود. به نظر می‌رسد که این ساختمان نه تنها حریم پامنار را شکست، بلکه این جمله را هم میان اهالی شایع کرد که ساخت و ساز در بافت هر کی، هر کی شده است.
کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند که دادن این گونه مجوزها به منزله از دست دادن تدریجی بافت تاریخی است. آن هم بافت تاریخی کم نظیری چون محله پامنار. محله‌ای که بافت آن در فهرست آثار ملی ایران جای دارد. مرکزیت این محله مناره است. مناره پامنار که متعلق به قرن سیزدهم هجری است در سال 1334 خورشیدی با شماره 410 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال 1302 خورشیدی به عنوان نخستین محله تهران به محله پامنار خط تلفن کشیده شد. امروزه پامنار به بورس فروش فنس و ایرانیت تبدیل شده و بیشتر خانه‌های قدیمی با معماری اصیل در این محلات در دست تخریب است.آن هم محله‌ای که پر است از خانه‌های تاریخی، کوچه های پر از هویت و خاطره.
شاهان هخامنشی در انتظار پایان حکومت دکل‌ها
بیش از سی سال است که دکل‌ّ‌ّهای اداره برق در برابر چشمان شاهان هخامنشی حکومت می‌کنند. در این سالها متولیان میراث‌فرهنگی نه‌تنها تلاشی برای جمع‌آوری تیرهای انتقال برق و جانمایی آن‌ها در مکان دیگر نکرده‌اند که به‌تازگی اداره برق اقدام به نصب یک ردیف دکل در حریم نقش رستم کرده است. گفته می‌شود، دکل‌های جدید برای جمع‌آوری دکل‌های قدیم کار گذاشته شده و هیچ‌گونه آسیبی به حریم این مجموعه جهانی وارد نمی‌کند.
این درحالی است که طبق گفته کارشناسان میراث‌فرهنگی، اداره برق استان فارس برای انتقال برق و نصب دکل‌ها از 4 ماه قبل با میراث‌فرهنگی استان هماهنگ بوده است. هر چند که مدیر داخلی پارسه معتقد است هیچ استعلامی از دفتر پایگاه تخت‌جمشید گرفته نشده اما تاکید دارد که معاونت میراث‌فرهنگی استان کاملا در جریان هماهنگی و استعلام‌های اداره برق بوده است.
یکی از کارشناسان میراث‌فرهنگی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری میراث‌فرهنگی گفت: «از 4 ماه پیش، اداره میراث‌فرهنگی و اداره برق طی جلساتی که برای احیاء سیستم شبکه برق‌رسانی داشتند قرار شد دو ردیف از دکل‌هایی که سالها قبل در محوطه وجود داشت جمع‌آوری و کابل‌های انتقال برق از زیر زمین عبور داده شود.»
این کارشناس ادامه می‌دهد، در این میان کارشناسان میراث‌فرهنگی بارها به اداره برق هشدار دادند، مکان انتقال برق حریم تخت‌جمشید محسوب می‌شود و هرگونه تخطئی از ضوابط میراث‌فرهنگی واکنش یگان حفاظت ویژه و توقف عملیات اداره برق را به‌همراه دارد اما حال با گذشت 4 ماه نه‌تنها دکل‌ّهای گذشته جمع آوری نشد که تیرهای انتقال برق جدید هم به حریم نقش رستم اضافه شده‌اند.
زخم صورت ناصرالدین شاه عمیق شد!
سر و صورت بزرگان و امرای همراه با ناصرالدین شاه در نقش برجسته ”شکل شاه” درحالی سال گذشته به صورت کاملا عامدانه تخریب شد که پس از گذشت یک‌سال هنوز هیچ مرمت و حفاظتی از این سنگ‌نگاره قاجاری نشده است. هم‌اکنون فعالان میراث‌فرهنگی وضعیت حفاظتی این اثر تاریخی را در مرحله اضطرار می‌دانند.
نقشبرجسته قاجاری در 60 کیلومتری جنوب شهر آمل در جانب غربی رود و جاده هراز و تونل وانا در کنار محور ارتباطی تهران به آمل در زمان ناصرالدین شاه و بدستور وی نقش برجسته سنگی زیبایی بر سینه کوه و مشرف به رود هراز کنده شده است. این نقشبرجسته در کنار راه ساسانی-اسلامی ساخته شده و پهنای نقشبرجسته 8 متر و درازای آن 4 متر است. در این حجاری ناصرالدین شاه سوار بر اسب در وسط بهمراه ده تن از امرای کشوری و لشکری در طرفین راست و چپ نشان داده شده است.
با این حال، سال گذشته صورت و ریش دو تن از درباریان سمت چپ نقش ـ برجسته، مورد تعرض قرار گرفت و به صورت عمدی شکسته شد.
«علیرضا صادقی امیری» دبیر انجمن جوانان سپید پارس در اینباره به خبرگزاری میراث‌فرهنگی میگوید: سال گذشته درحالی صورت سنگ‌نگاره شکل‌شاه توسط برخی افراد ناآگاه تخریب شد که هنوز هیچ مرمت و حفاظتی از این اثر تاریخی نشده است. این درحالی است که بارها فعالان میراث‌فرهنگی از وضعیت نامناسب این سنگ‌برجسته به اداره میراث‌فرهنگی استان گلایه و شکایت کرده‌اند.
این فعال میراث‌فرهنگی می‌افزاید: هم‌اکنون وضعیت حاد سنگ‌نگاره سبب شده که نگرانی دوستداران میراث‌فرهنگی و طبیعی استان مازندران نسبت به این اثر تاریخی شدت پیدا کند. چراکه بارها شاهد آن بوده‌ایم که صورت شاه و همراهان او با سنگ تخریب شده است.
پایان پیام/.