افزایش ساخت ساختمانهای کمارتفاع به جای ساختمانهای بلندمرتبه از سیاستهای اصلی دولت ترکیه برای فراهمکردن مسکن برای خانوارهای کمدرآمد است.
به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، رئیسجمهور این کشور طرح ساخت ۵۰ هزار خانه با تاکید بر “شهرسازی افقی به جای عمودی” را کلید زده است.
“رجب طیب اردوغان” بارها نگرانی خود را از رشد قارچگونه آسمانخراشها در ترکیه اعلام و سعی کرده طرحهای ساخت خانههای ارزانقیمت برای اقشار کمدرآمد را گسترش بدهد. درنتیجه، اداره توسعه مسکن ترکیه (توکی) طرحی را آغاز کرده که بر این اساس ۵۰ هزار واحد مسکونی کمارتفاع در ۶۷ شهر این کشور ساخته میشود. از این تعداد ۶۳۰۰ واحد در استانبول، پایتخت این کشور ساخته خواهد شد.
شهرسازی افقی به ایده رهبران این کشور برای تشویق ساخت ساختمانهای کمارتفاع برمیگردد. این روزها شهرهای بزرگ ترکیه از استانبول تا ازمیر درنتیجه رشد اقتصادی و افزایش مهاجرت مردم به شهرها با برجها و ساختمانهای بلندمرتبه احاطه شدهاند. آسمانخراشها با آن که امکان استفاده از فضا و زمین کمتر و در نتیجه هزینه پایینتر را برای تولید مسکن برای انبوهسازان فراهم میکند، چهره نازیبایی را به شهرها بخشیده است.
اردوغان بارها مخالفتش با “ساختمانهایی که چهره شهرها را خراب و زشت کردهاند” اعلام کرده است. این موضوع حتی به بیانیه انتخاباتی حزب توسعه و عدالت ترکیه هم راه پیدا کرد.
برنامه اصلاح شهرها
اداره توسعه مسکن ترکیه که بیشتر طرحهای مسکن برای اقشار کمدرآمد میسازد، تاکنون چند پروژه آپارتمانهای چهارطبقه را واگذار کرده درحالیکه تا یک دهه قبل فقط مجتمعهای بلندمرتبه میساخت. شهرسازی افقی در شهرهایی که به صورت پایلوت انتخاب شدهاند، اجرا میشود و دولت برنامه دارد در آینده آن را در شهرهای بیشتری اجرا کند. ناگفته نماند که این برنامه در شهرهایی که با محدودیت فضا و زمین برای ساخت مواجه هستند، چالشبرانگیز است. اما دولت قصد دارد با اجرای این طرح در مناطقی که برای برنامه “اصلاح شهری” درنظرگرفتهشدهاند از سد این مشکل عبور کند. برنامه اصلاح شهری یک طرح دولتی دیگر است که شامل تخریب ساختمانهای فرسوده بهویژه ساختمانهای در معرض خطر ریزش و ساخت خانههای جدید به جای آنها میشود.
رئیسجمهوری که خود قبلا شهردار استانبول، آلودهترین شهر ترکیه بوده، بارها از وضعیت فعلی شهرها که توسعه آنها بیشتر مبتنی بر منافع شخصی است تا نیازهای مردم، ابراز نگرانی کرده است.
احیای فرهنگ همسایگی
اردوغان گفت: ۵۰ هزار خانهای که قرار است ساخته شود به منظور احیای فرهنگ همسایگی براساس اصول معماری سنتی و ملی و نهایتا در چهارطبقه ساخته خواهند شد. شهرهای ما به مکانهایی تبدیل خواهند شد که مردم به خاک و فضای سبز نزدیکتر خواهند بود. با توجه به جنبه فرهنگی و اینکه جمعیت سالمند ترکیه از کمرنگ شدن فرهنگ همسایگی گلایه دارند، ساخت ساختمانهای حداکثر چهارطبقه مسلما به تعامل بیشتر و بهتر مردم با یکدیگر کمک خواهد کرد.
وی افزود: مساحت خانهها از ۷۵ تا ۱۲۸ متر مربع متغیر خواهد بود. طرح ساخت ۵۰ هزار مسکن جدید میتواند با طرح اصلاح شهری ادغام شود.
در ترکیه نیز مانند خیلی از کشورها رشد جمعیت شهرها بیشتر از روستاهاست و مهاجرت به مناطق شهری عامل اصلی بدتر شدن وضعیت مسکن است. افزایش ساختوساز در کنار این رشد جمعیت دولت ترکیه را بر آن داشته تا به حفظ فضای سبز متناسب با نیاز جمعیت رو بیاورد.
شرایط دریافت مسکن اجتماعی
همه طرحهای مسکنی که اداره توسعه مسکن ترکیه اجرا میکند، برای خانهدار کردن اقشار ضعیف و متوسط جامعه است. افراد باید در آغاز ساخت خانهها، پیشپرداخت و در ادامه ماهانه مبلغی را که از قبل تعیین میشود بپردازند. زمان بازپرداخت اقساط که بین ۸ تا ۲۰ سال است، برای اقشار ضعیفتر بیشتر است. وزارت خانواده، کار و خدمات اجتماعی نیز در ساخت خانههایی که برای اقشار ضعیف ساخته میشود، مشارکت میکند.
متقاضیان و اعضای خانواده آنها نباید هیچ خانهای به نامشان ثبت شده باشد و درآمد ماهانه خانوار هم نباید بیشتر از ۵۵۰۰ لیر ترکیه باشد (این میزان برای ساکنان استانبول ۶ هزار لیر است).
پیش از اجرای طرحهای مسکن اجتماعی دولت ابتدا میزان متقاضیان را برآورد میکند و وقتی تعداد به حد نصاب رسید، پروژه کلید میخورد.
اداره توسعه مسکن ترکیه، طرحهای مذکور را نهایتا دو سال بعد از آغاز اجرا، تحویل متقاضیان میدهد. سند خانهها بعد از پایان پرداخت اقساط به نام خریداران زده میشود. هزینه خانهها فقط شامل بنا و زیرساختهاست و قیمت زمین از متقاضیان کمدرآمد گرفته نمیشود.
متراژ خانهها برای اقشار کمدرآمد بین ۶۵ تا ۸۷ مترمربع با پیشپرداخت ۱۲ درصد و بازپرداخت ۱۵ ساله است. متراژ خانهها برای اقشار متوسط ۸۷ تا ۱۴۶ مترمربع با پیشپرداخت ۱۰ تا ۲۵ درصد و بازپرداخت ۸ تا ۱۰ ساله است.
خانوادههای کشتهشدگان در راه خدمت به کشور، افراد معلول و بازنشستگان در دریافت مسکن اجتماعی از اولویت برخوردار هستند.
محلههای زاغهنشین
هدف اداره توسعه مسکن ترکیه، نهتنها احیای محلههای زاغهنشین، بافت فرسوده (با خطر بالای آسیبپذیری از بلایای طبیعی) و مناطق تاریخی است، بلکه تلاش دارد از ایجاد محلههای زاغهنشین جدید در محل اجرای پروژههای جدید ساختمانسازی جلوگیری کند.
در این طرحها سعیشده نیاز ساکنان به مراکز تفریحی، فضای سبز و مراکز تجاری هم دیده شود. طبق آمارها فقط تا تابستان امسال ۱۵۸ طرح مسکن به صورت فعال در حال اجرا بوده و ساخت ۱۴۶ هزار واحد مسکونی تحت عنوان برنامه اصلاح مناطق زاغهنشین آغاز شده است؛ ساخت ۸۳ هزار خانه نیز به پایان رسیده است.
ارزشهای فرهنگی، عادتهای اجتماعی، سبک زندگی و ویژگیهای آبوهوایی هر منطقه در معماری ساختمانها درنظر گرفته شده است. ساختمانها مقاوم در برابر زلزله هستند و در محدوده آنها مدرسه، مسجد، بیمارستان، ایستگاه پلیس، ورزشگاه و غیره هم ساخته میشود.