۷ اصل مهم در مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله
یکی از حوادث طبیعی که در صورت وقوع، خسارات مالی و جانی جبرانناپذیری بر جا میگذارد زلزله است. پیش بینی زلزله تا حدی امکانپذیر است اما به هیچ وجه نمیتوان از وقوع آن جلوگیری کرد. در کشورهای زلزلهخیز تدابیر ویژهای جهت به حداقل رساندن میزان صدمات و خسارات اندیشیده میشود که مقاومسازی ساختمان یکی از آنها است.
به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، ساختمانها مهمترین و اصلیترین المانهایی هستند که هنگام وقوع زلزله صدمه میبینند، از این رو اگر در برابر این حادثه طبیعی از مقاومت لازم برخوردار بوده و یا با آن سازگار باشند کمتر آسیب خواهند دید. قرارگرفتن شهرها بر روی گسل یا حتی نزدیک بودن به آن، احتمال ویرانی را چند برابر بیشتر میکند، بنابراین باید با رعایت اصول مهندسی و استانداردهای لازم، ایمنی سازهها را در چنین مناطقی افزایش داد و جان و مال مردم را حفظ کرد.
جلوگیری از وقوع زلزله امری محال و دور از تصور است و تاکنون بشر نتوانسته چارهای برای آن بیندیشد اما چند سالی است که کشورهای زلزلهخیز مانند ژاپن سیستم شهرسازی خود را تغییر داده و با ساخت بناهای مقاوم در برابر زمینلرزه به میزان قابل توجه میزان مرگ و میرها و خسارات مالی را کم کردهاند. خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژی در سایر کشورها نیز مهندسان و سازندگان سعی میکنند تا با استفاده از فناوریهای هوشمندانه ساختمانها و برجها را در برابر لرزشهای ناشی از زمینلرزه مقاوم کنند و ساکنین را از هر نوع آسیب محافظت نمایند.
اگر در ساخت یک بنا از استانداردهای مهندسی و اصول مقاومسازی پیروی شود، به میزان قابل توجه میتوان ساختمان را در برابر زلزله مقاوم کرد هر چند مقاومترین و مستحکمترین ساختمانها در برابر زلزلههای چند ریشتری شدید دچار آسیب میشوند اما تا جای ممکن باید از وقوع حوادث احتمالی جلوگیری کرد یا آنها را به حداقل رساند. در این نوشته به فاکتورهای بسیار مهم جهت افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله پرداختهایم. آگاهی از آنها به شما کمک میکند خانه خود را با رعایت اصول و استانداردهای لازم ساخته و هنگام وقوع زلزله با آسیب کمتری مواجهه شوید. با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید
استحکام و مقاومت اجزای ساختمان
تجهیزات مکانیکی، الکتریکی و سایر اجزای سازه باید از مقاومت لازم در برابر تکانهای ناشی از زلزله برخوردار باشند و عملکرد آنها پس از وقوع زمینلرزه دچار اختلال نگردد. این تجهیزات از این توانایی برخوردارند که حتی بعد از تکانهای شدید همچنان کار خود را ادامه میدهند.
شکلپذیری عناصر سازهای
شکلپذیری از جمله ویژگیهای المانهای سازه است که نقش مهمی در مقاومسازی بنا ایفا میکند. اگر این المانها از انعطافپذیری لازم برخوردار باشند، هنگامی که به آنها بار اضافی وارد میشود دچار آسیب و شکست ناگهانی نخواهند شد. به همین دلیل به منظور افزایش مقاومت سازه در برابر لرزشهای شدید توجه به سختی و استحکام اجزای آن امری ضروری است زیرا آنها باید تحمل بارهای غیرمنتظره را داشته و دچار تغییر شکل یا شکستگی نشوند.
منظم بودن سازه
زمانی میتوان یک سازه را منظم دانست که در اطراف آن، المانهای باربر جانبی به تعداد مساوی قرارگرفته باشند، در این صورت هنگام وقوع زمینلرزه حرکت سازه از هر طرف و در هر طبقه هم اندازه خواهد بود. سازههای منظم نیروی ناشی از زمینلرزه را به طور یکنواخت در سازه پخش میکنند، به همین دلیل ساختمان دچار آسیب کمتری خواهد شد.
پایداری پی ساختمان
پی ساختمان یا فونداسیون باید از مقاومت لازم در برابر نیروی زلزله برخوردار بوده و سازههایی که به آن متصل هستند دچار تکانهای شدید نشوند. اگر پی ریزی ساختمان بر اساس استانداردهای لازم صورت گیرد، به خوبی میتواند نیروهای واژگونی زلزله را تحمل نموده و نیروهای جانبی بین زمین و سازه را انتقال دهد. علاوه بر آن باید به اندازهای مستحکم باشد که بدون نشست غیرمجاز بتواند وزن سازه را تحمل کند.
افزونگی پیوستگی و پشتیبانی پیوسته
اگر تنها یک یا چند جزء از سازه دارای استحکام و مقاومت باشند وقتی به آنها آسیب جدی وارد شود کل سازه فرو میریزد زیرا مقاومت لازم برای کل سازه تامین نشده است. اما اگر سازه از درجه نامعینی لازم برخوردار باشد، المانهای بسیاری در مقاومسازی آن نقش داشته و حتی اگر آسیب ببینند، اجزای باقی مانده مانع از فرو ریختن ساختمان خواهند شد.
سختی و دوام سازه
زلزله نیروهای قائم و جانبی بسیاری به ساختمان وارد میکند. از این رو اگر یک سازه از مقاومت لازم برخوردار نباشد، نیروهای جانبی که ساختمان را به صورت افقی حرکت میدهند میتوانند صدمات بسیاری به آن وارد کنند و منجر به فرو ریختن آن شوند.
وجود مسیرهای پیوسته انتقال بار
اگر قسمتهای مختلف سازه به گونهای بهم بسته شده باشند که نیروهای حاصل از زمینلرزه در یک مسیر پیوسته به زمین منتقل شوند، ساختمان آسیب کمتری خواهد دید، در غیر اینصورت هر جزء از سازه در اثر تکانهای شدید جداگانه حرکت کرده و در نهایت منجر به ریزش ساختمان میگردد.
منبع
ساختمانچی