بر اساس قوانین حاکم در حوزه ساخت و ساز شهری ، وظیفه مهندس ناظر ، گزارش دادنِ انطباق یا عدم انطباق عملیات اجرایی ساختمان با نقشه های مصوب و نیز پروانه ساخت می باشد . شاید فکرکنید انجام این وظیفه ، کاری ساده و آسان بوده و مهندس ناظر ، عملاً کاری را انجام نمی دهد . اما بر خلاف این باور اشتباه ، مهندسین ناظر بسیاری را می بینم که بدلیل عدم رعایت اصول گزارش نویسی ، گرفتار زندان و یا مجبور به پرداخت مبالغ زیادی به عنوان دیه و یا جریمه نقدی شده اند .
در همین راستا ۱۰ نکته حیاتی در خصوص نحوه گزارش نویسی مهندسی ناظران را مینویسم ، که توصیه میشود حتماً رعایت شوند :
برخی مهندسان ناظر ، گزارش خود را خطاب به سازمان استان می نویسند ، در حالی که مطابق با تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها و نیز قانون نظام مهندسی ، مهندس ناظر باید گزارش خود را خطاب به شهرداری منطقه بنویسد . یعنی حتماً جمله خود را با : ” به اطلاع شهرداری محترم منطقه . . . . می رساند “شروع کند .
۲: حتماً گزارش خود را در موعد ثبت نمایید!
مهندس ناظر نمی تواند گزارش تخلف فنداسیون را در سقف سوم به مرجع صدور پروانه تحویل دهد . چون مالک می تواند مدعی گردد که ناظر به وظیفه خود ، که نظارت مستمر می باشد عمل نکرده و اگر در موعد مقرر به این تخلفات اشاره می کرد حتماً در جهت رفع آن بر می آمدم و در صورت شکایت کردن مالک ، ناظر نیز درصدی از تقصیر را به خود اختصاص خواهد داد .
لازم به ذکر است اگر مهندس ناظر گزارش تخلف را خارج از موعد ، ثبت نماید ، قدرت این گزارش در جای خود باقی بوده و مالک باید نظر ناظر را جلب نماید . اما در هر صورت ناظر دچار تخلف انتظامی شده و در شورای انتظامی و دادگاه ، یکی از مقصرین پرونده خواهد بود .
۳: حتماً مستندات موجود ( دستورکار ، نامه و … ) را پیوست گزارش کنید!
مهندس ناظر باید در روند اجرای صفر تا صد ساختمان به جمع آوری مستندات لازم مانند عکس ، فیلم ، مکاتبات بین ناظر و محاسب ، دستورکار و . . . اقدام نموده و در زمان لازم از آنها به نفع خود استفاده نماید . ناظر می تواند این مستندات را به پیوست گزارش خلاف دار به مرجع صدور پروانه و سازمان استان تحویل دهد .
این اقدام ناظر می تواند موجب گردد که در هر محکمه قضایی تبرئه گردد .
۴: به هیچ عنوان در تخلفات فنی ، دستور توقف عملیات را صادر نکنید!
در صورتی که مهندس ناظر به دلایلی غیر از ایمنی و مخاطرات جانی ، کار را تعطیل نماید باز هم مالک می تواند با مطرح کردن این موضوع که با تعطیل شدن کارگاه باید سود بانکی و یا جریمه دیرکرد بپردازد و این تعطیلی به مالک ضرر مالی وارد کرده ، از ناظر حقوقی مطرح نماید .
۵ : به هیچ عنوان در گودبرداری ها دستور توقف صادر نکنید!
در صورت تعطیلی کارگاه و ریزش دیواره ها و خسارات جانی یا مالی ، مهندس ناظر یکی از اصلی ترین سبب ها می باشد . در این مواقع فقط ناظر باید با آرام کردن جو کارگاه ، در جهت ایمن سازی دیواره و اجرای سازه نگهبان برآید .
۶) گزارشات ایمنی را به بازرسی اداره کار نیز تحویل دهید!
در بسیاری از موارد دیده شده که شهرداری در خصوص گزارشات تخلف دار ایمنی ، هیچ عکس العملی نشان نداده یا خیلی دیر وارد عمل شده است . اما وقتی گزارش خلافدار ایمنی به بازرسی اداره کار تخویل گردد ، ایشان سریعاً وارد عمل می شوند .
۷: بهتر است قبل از صدور گزارش خلافدار ، با مالک جهت اصلاح تخلفات فنی مکاتبه کرده و مهلت اصلاح قرار دهید !
از آنجا که ناظر باید مد نظر داشته باشد که قرار است حداقل یک سال با مالک در تماس باشد و بهتر است در جوی آرام و دوستانه این ارتباط برقرار گردد ، توصیه می شود در مواردی که می توان تخلف را اصلاح کرد ، به مالک دستورکار کتبی داده و در یک مدت معین کار را از مالک تحویل بگیرد . اگر مالک اقدامی نکرده بود آنگاه می توان این مورد را گزارش کتبی کرده و دستور کار را نیز پیوست نمود .
۸: از کلی گویی در گزارشات خودداری نمایید!
مثال : لازم است مالک محل نصب تابلو برق را تغییر دهد زیرا ممکن است موجب آسیب دیدن افراد گردد .
در جمله فوق ، ناظر کلی گویی کرده و اشاره ای به آسیب احتمالی نکرده و اگر از این ناحیه مشکلی ایجاد شود ، پرونده ناظر به تعبیر و تفسیر کارشناسان و قضات خواهد افتاد که در اغلاب موارد ناظر محکوم می شود . پس بهتر است به نوع آسیب ممکن اشاره دقیق شود .
۹: سعی کنید به بندهای قانون در گزارشات خلافدار ، استناد نمایید!
در صورتی که خلاف فنی یا ایمنی که در کارگاه رخ داده ، با بندی از قانون همخوانی دارد ، بهتر است مهندس ناظر با اشاره به این بند قانونی ، گزارش خود را مستندتر نماید .
۱۰: به یاد داشته باشید نوشتن جمله خاص در گزارش ( مانند : کلیه موارد ایمنی باید توسط سازنده رعایت گردد ) ، به هیچ عنوان رافع مسئولیت ناظر نمی باشد!
هیچ جمله ای نمی تواند بار حقوقی مهندس ناظر را از دوش ایشان برداشته و به کس دیگری منتقل نماید . پس در انجام وظایف قانونی خود کوشا بوده و دقت نمایید .مهندس علی بهرامیان بذل
