یکه تازی دلالان در میدان عمل مهندسان
تاسیسات نیوز/ صدیقه بهزادپور: انگشت اتهام بازار پر التهاب مسکن به سوی بسیاری از افراد حقیقی و حقوقی نشانه رفته است اما در عین حال هیچکس هم پاسخگو نیست و گویا راه حلی نیز برای آن یافت نمی شود و در این میان تنها دلالان برنده اصلی این بازار پرنوسان هستند و هر روز فربه تر از روز گذشته مهار این بازار را به سویی می چرخانند . به نظر اکثریت فعالان اقتصادی فعالان د رصنعت ساخت و ساز قیمت مصالح ساختمانی، نیروی انسانی کارآمد، قیمت زمین، موقعیت جغرافیایی از جمله پارامترهای مهمی است که می تواند در تعیین وضعیت مسکن موثر باشد .
اما ثبات تعرفه خدمات نظام مهندسی به عنوان اصلی ترین شاخص تاثیرگذار دراین زمینه عامل تعیین کنند و برتری در تولید کمیت و کیفیت مسکن تلقی می شود. اگر ساخت و سازها بر اساس قانون و نوع مجوزها انجام شود این امر چندان تاثیری در افزایش قیمت ها ندارد ولی اگر برمبنای تخلفات و تراکم ساختمانی باشد با تفاوت هزینه ها مواجه هستیم .وجود رانت های عوارضی در برخی از ساخت و سازها بر افزایش هزینه های تولید مسکن به طور مستقیم موثر است ولی اگر این امر مسیر قانونی خود را طی کند هرگز چنین معضلاتی به وجود نمی آید. هر چند بنگاه های معاملاتی مسکن نیز در بسیاری موارد نقش غیرقابل انکاری در افزایش یا کاهش قیمت مسکن در کشور داشته، به گونه ای که ناگهان موج اقبال شگفت انگیزی در یک منطقه ایجاد می شود . البته این فرآیند را گاهی اوقات در قیمت های سایت های اینترنتی نیز شاهد بوده ایم.
سهم «مهندس» از ساخت و ساز
یکی از پارامترهای دیگری که در قیمت گذاری خانه ها درکشور موثر هستند، مهندسان ساختمانی هستند که علاوه بر بساز و بفروش ها نقش تعیین کننده ای در این حوزه دارند . افزایش تعداد فارغ التحصیلان رشته های مهندسی د رحوزه ساخت و ساز ، کاهش ساخت و ساز به دلیل مشکلات موجود در این زمینه به ویژه طی دو سال اخیر، کاهش تعرفه خدمات مهندسی از جمله موارد قابل اشاره است که به کاهش دستمزد مهندسان و تاثیرگذاری مثبت یا منفی مهندسان به ویزه مهندسان ناظر در این حوزه و در نهایت تعیین قیمت آنها دارد. کاهش تعرفه ها و در نتیجه دستمزد آنها تا حدی که گاهی دستمزد ماهانه مهندس ها برابر با یک درآمد یک روز دلالان می شود، در برخی موارد تعهد فنی و حقوقی مهندسان در حین نظارت را کاهش می دهد.
مقایسه درآمد مهندس ناظر با دلال ملکی
ناکافی بودن دستمزد مهندسان ناظر بابت تعهد فنی و مهندسی که برای ساخت هر پروژه طی ۲ سال زمان می‌برد، این در حالی است حق نظارت مهندسان ناظر در دنیا به‌طور متوسط ۱۰ درصد هزینه تمام شده یک ساختمان است که این میزان در ایران کمتر از یک درصد است.
با مقایسه درآمد مهندسان ناظر با مشاوران املاک، در می یابیم که مشاوران املاک در قبال هر معامله‌ای که روزانه انجام می‌دهند یک درصد ارزش ملک مورد معامله را دریافت می‌کنند این در حالی است که مهندسان ناظر بابت تعهد سنگین حقوقی و فنی که در طول دو سال بابت یک پروژه بر عهده دارند حداکثر یک درصد هزینه تمام شده ساختمان را دریافت می‌کنند که با مقایسه این دو می‌توان به ناکافی بودن و اجحاف موجود در حق مهندسان ناظر پی برد.
اعتراض مهندسان
با دستمزدهای فعلی نظارت همه‌جانبه‌ای که مورد نظر مراجع قانون‌گذار است امکان‌پذیر نیست و حق‌الزحمه‌ها حتی پس از افزایش اخیر نیز واقعا نمی‌تواند پاسخگوی تعهد فنی و حقوقی مهندسان ناظر باشد. ناکافی بودن حق‌الزحمه‌ای که به مهندس بابت ۲ سال نظارت و پذیرش مسوولیت در پروژه‌های ساختمانی پرداخت می‌شود نسبت به زمان و مسوولیتی که وی در صورت بروز حادثه در زمان ساخت گریبانگیرش می‌شود، قابل بررسی و نیازمند توجه بیشتر مسوولان است. علاوه برهزینه های جاری بر سر راه تولید و ساخت مسکن که سهم سی تا چهل درصدی تعیین قیمت نهایی مسکن را دارد سهم زمین در تعیین این قیمت ها حدود هفتاد درصد است از طرفی تعیین عوارض برای دریافت پروانه ساخت و سازها و هزینه های آب ، فاضلاب ، برق ، گاز و ارائه خدمات دیگر نیز در تعیین قیمت مسکن موثر است. در حقیقت برخی از سازندگان برای سود دهی بیشتر به دنبال افزایش لحظه ای قیمت مسکن و نا آرام کرن جو هستند و توجهی به وضعیت معیشتی مصرف کنندگان ندارند که این امر همچنان در بازار به وضوح دیده می شود .در حقیقت تعیین قیمت ها با مالکان و سازندگان مسکن است و مشاوران بنگاه های معاملاتی به عنوان واسطه های خرید و فروش و ثبت کنندگان معاملات املاکی ایفای نقش می کنند و سیاست آنها در معاملات بیشتر میانجی گری برای ارائه تخفیف های دوسویه است .
این معضلی است که مانند بسیاری از دیگر مشکلات در بخش های مختلف بارها و بارها به آن پرداخته شده اما گویی مسئولان فقط در صدد اتلاف وقت تا پایان مهلت در اختیار هستند تا افسار این کشتی شکسته را به نفر بعدی بسپارند و هیچکس در قبال وعده های داده شده مسئولیتی ندارد.