بافت‌های فرسوده شهری دارای شرایط بحرانی هستند
رئیس گروه معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان گفت: بافت‌های فرسوده شهری که ساکنان بسیاری را نیز در خود جای داده است، دارای شرایط بحرانی هستند.
به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، طاهره نصر با بیان اینکه فرسودگی ساختمان‌ها و محله‌ها در نابرابری میان «خدمات عرضه شده توسط بافت و نیاز امروز» نمود می‌یابد، ادامه داد: بافت‌های فرسوده شهری در فرایند زمانی شکل گرفته و امروزه در محاصره فناوری عصر حاضر و توسعه شهری جدید گرفتار شده‌اند و از لحاظ ساختاری و عملکردی دچار کمبودهایی هستند که نمی‌توانند جوابگوی نیاز ساکنان خود باشند.
وی با بیان اینکه آســیب‌پذیری خانه‌های بافت‌های فرسوده در برابر زلزله کاملاً جدی است، ادامه داد: زیرســاخت‌های بافت فرسوده از متوسط شهر بســیار کمتر است و وجود فقر اقتصادی در بافت‌های فرســوده شهری، توان مشارکت و نظارت مردم را سلب کرده است.
نصر با بیان اینکه در توســعه پایدار شهرها، توجه به بافت های فرسوده و نوسازی و بهسازی آنها بسیار قابل توجه است، افزود: هنگامی که حیات هر محدوده از شهر به هر دلیلی رو به رکود می رود، بافت شــهری آن محدوده در روند فرســودگی قرار می‌گیرد و فرسودگی شهری بــه زدودن خاطرات جمعی، افول حیات شــهری واقعه‌ای و شــکل گرفتن حیات شهری روزمره ای کمک می‌کند.
به گفته وی، موضوع قابل توجه این است که فضاهای شهری فرسوده می‌توانند موجب بسترسازی ناهنجاری‌های اجتماعی شوند کــه ناامنی نیــز در آنها وجود دارد. این موارد متذکــر اهمیت موضوع در جوامع امروز بوده و بهسازی و نوسازی
بافت‌های فرسوده شهری، بیانگر نیاز به تغییر در نقش ظاهری و درونی آن اســت و در راستای رسیدن به اهداف توسعه پایدار حرکت می کند.
نصر ادامه داد: بنابراین می توان به مفهوم فرسودگی بافت های شهری و به تبع آن ساختمان‌هایی که مردم در آن سکنا گزیده‌اند، نگریست. فرســودگی به کالبد منحصر نمی شود؛ بلکه معرف وجود شرایطی است که زندگی انسان ها را از ابعاد مختلف تهدید می کند.
رئیس گروه معماری سازمان نظام مهندسی همچنین عنوان کرد: از ســوی دیگر وقایــع غیرمترقبه طبیعــی و تخریب بخش گســترده ای از ســاختمان‌ها در نقاط کشــور، ضرورت ترمیم بافت فرســوده شهرها را دو چندان می کند؛ اما متأســفانه باید اذعان داشــت که آمار دقیق و رسمی از ســاختمان‌ها و بافت‌های فرسوده در کشور وجود ندارد.
وی یادآور شد: با این حال براساس شــواهد موجود گمان می رود حدود ۷۶ هزار هکتار بافت فرسوده در کشور وجود داشته باشد که البته هر سال به این رقم اضافه می شود. شــاید بتوان گفت مهمترین عامل در وجــود آمارهای متفاوت در خصوص ســاختمان های ناایمن در وهله نخســت عدم ارائه آمار دقیق و رســمی از ســوی مراجع قانونی است.
نصر پیشنهاد کرد: بر همین اساس بنده پیشنهاد تشکیل یک بانک اطلاعاتی داده‌ام تا شــاید بخش قابل توجهی از مشــکلات این حوزه حل و فصل شود. البته باید پذیرفت انجام چنین کاری به راحتی ممکن نیست چون در این صورت بسیاری از تخلفات آشکار می شود.
به گفته وی بر اســاس قانون، وزارت راه و شهرســازی و شــهرداری‌ها متولی نوسازی و مقاوم‌ســازی بافت‌های فرسوده هستند و براســاس اظهارات مسئولان این وزارتخانه ظاهراً صدور شناســه برای تک تک پلاک‌های فرســوده از سال۹۶ در دســتور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است؛ اما واقعیت این اســت که انجام چنین کاری نیز براحتی امکان‌پذیر نیست، اما اگر این گونه شــود، اتفاق خیلی خوبی رخ خواهد داد.
نصر افزود: یعنی گام نخســت، تشکیل بانک اطلاعاتی است که تاکنون این مهم انجام نپذیرفته اســت. چون اگر غیر از این بود حداقل باید تاکنون شاهد بهسازی چند محله از محالت شــهرها می‌بودیم یا حداقل مالکان این ساختمان‌ها با دستگاه‌های متولی به توافقاتی می‌رسیدند.
وی همچنین با اشاره به سایر چالش های نوسازی بیان کرد: مشکل دیگری که در این خصوص می توان به آن اشاره کرد، وجود مشکلات بسیار در تملک‌ها است. برای مثال برای بازسازی یک پلاک ساختمانی حدود ۵۰میلیــون تومــان وام به مالکان هر یک از واحدهای مســکونی پرداخت می شــود تا آنها با اجاره یک واحد دیگر، از ساختمان فرسوده خارج شوند و زمینه برای نوســازی فراهم شــود.
نصر گفت: اما بحث اینجاست که پس از نوسازی ســاختمان موردنظر، معلوم نیســت چه اندازه از متراژ ساختمان به خاطر تعریض خیابان کم می شود یا مالک پس از بازگشت باید در کدام طبقه، در کدام یک از واحدها و یا در چه متراژی ساکن شود.
به گفته این کارشناس معماری و شهرسازی، براســاس سند برنامه توسعه کشور هر ساله باید بخشی از بافت‌های فرسوده نوســازی شود؛ اما گستره بســیار زیاد بافت‌های فرسوده و نبود راهبردهای روشن و شــفاف در خصوص برنامه‌ریزی و مدیریت طرح و اجرا در نوسازی این گونه بافت‌ها، ســبب شده تا زمینه‌های تحقق قوانین و مصوبات موجود نیز فراهم نشــود و بافت‌های فرسوده شهری با روندی افزایشی به مهمترین چالش شهرها و از جمله تهران تبدیل شوند.
وی در پایان یادآور شد: واقعیت آن اســت که ما در بسیاری از زیرســاخت‌ها دچار مشکل هستیم و به همین دلیل تاکنون نتوانســته‌ایم چالش احیای بافت‌های فرســوده را حــل و فصل کنیــم. بنابراین به نظر می‌رســد دولت باید نســبت به ارائه برنامه‌های شــفاف درخصوص بافت های فرســوده، رویکرد و راهبرد خود را بیش از گذشته تبیین کند.
منبع
صما