استمرار استقلال و توسعه کشور با ارتقای مهارت مهندسان

الهه رحیمی داوود کلایی، عضو سازمان نظام مهندسی ایران، نقش مهندسان را در جامعه سازنده و موثر دانست و گفت: تعامل سازنده در درون یک سیستم و نظام های مرتبط با آن می تواند سبب بهبود و اصلاح ساختارها و در نهایت ساماندهی وضعیت سازمان نظام مهندسی شود. باید دانست استقلال، توسعه و پیشرفت کشور در پرتو افزایش توانایی و انطباق پذیری مهندسان با شرایط استمرار خواهد یافت.

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، مهندس از فناوری، ریاضی و دانش برای حل کردن مسایل کاربردی استفاده می کند و با بهره گیری از یک مفهوم، ساختاری عملیاتی و علمی ایجاد می کند. از این رو فردی که می خواهد مهندس شود باید آموزش های علمی لازم در زمینه فعالیت خویش را دریافت کند یا به طور حرفه ای در آن رشته فعالیت داشته باشد.

بنابراین این حرفه نقش مهمی در توسعه و پیشرفت کشور دارد و دستیابی به توسعه پایدار و مطرح شدن به عنوان قطب علمی- اقتصادی بدون پیشرفت فناوری و علم مهندسی دشوار و حتی غیرممکن خواهد بود.

ایران در دوره های مختلف در رشته های گوناگون افراد شایسته ای به خود دیده است که از جمله آنها می توان به خواجه نصیرالدین طوسی اشاره کرد که علاوه بر تخصص در علوم مختلف انسانی در علم مهندسی و فنی نیز صاحب نظر بود.

خدمت های ارزشمند این اندیشمند بزرگ سبب شد تا روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان «روز مهندسی» نامگذاری شود.

در زیر گفتگویی با الهه رحیمی داوود کلایی، عضو سازمان نظام مهندسی ایران را می‌خوانید:

مهندسی چگونه تقسیم بندی می شود و به طور کلی آن را به چه شکل می توان تعریف کرد؟

مهندسی را می توان حرفه ای دانست که دانش ریاضیات و علوم طبیعی از طریق مطالعه، تجربه و عمل کسب می شود و با ارزیابی و تحلیل جنبه های کاربردی و اقتصادی در جهت مصالح طبیعت و منافع بشر به حل مشکلات پرداخت.

مهندسی همانند پزشکی، قانون و حرفه ای به شمار می رود که به استانداردهای بالایی نیاز دارند و مسوولیت آن به لحاظ اینکه به مردم مربوط می شود، بالا است.

در واقع مهندس، فردی است که با به کار بردن علم و فن به صورت همزمان به طراحی و توسعه ساختارها، فرایندها و دستگاه‌ها به منظور ارایه راه حل برای مشکلات موجود یا مشکلات پیش بینی شده آتی اقدام می کند.

گرایش های مختلف مهندسی شامل شیمی، برق، فیزیک، زمین شناسی، معدن، مکانیک، نرم افزار، معدن، زیست پزشکی، محیط زیست و … می شود که در هر گرایش برای بشر تحول و ترقی روی داده و با تعقیب آن تحول و نوآوری به مهندسی که آن را طراحی یا ابداع کرده است، بر می خوریم.

وضعیت و جایگاه ایران را از نظر علم مهندسی چگونه ارزیابی می کنید؟

اگر جایگاه مهندسی در ایران و جهان را به میزان انتشار مقاله ها، کتاب ها و امتیازآوری دانشگاه های صنعتی معطوف کنیم رتبه قابل قبولی را در جهان کسب کرده ایم اما مهندسی در ایران به لحاظ نوآوری و به روز رسانی دانشِ فنی، همچنان مغفول مانده است و تعداد مهندسان کارآمد و خبره در گرایش های مختلف رقم چشمگیری نیست.

ماهیت و محتوای آموزش ارایه شده در دانشگاه ها به دلیل همراه نبودن با تجربه عملی، تضمین کننده ورود فارغ التحصیلان رشته های مهندسی به عرصه های شغلی نیست و فاصله سه ساله تعریف شده میان دوره فارغ التحصیلی و دریافت پروانه اشتغال از نظام مهندسی تاییدی بر این مطلب است.

بنابراین بازنگری در سیاست‌های آموزش عالی و آموزش فرایندهای عملیاتی خدمات مهندسی به منظور بهبود کیفیت خدمات مهندسان به گونه ای که در مسیر حرفه‌ای قرار گیرد تا با تکیه بر حرفه‌ای‌گری، جامعه و همگان منتفع شوند، ضرورتی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.

ارتقای جایگاه نظام مهندسی و استفاده از آن در مسیر دستیابی به توسعه و پیشرفت چگونه عملی می شود؟

نبود یک نهاد مقتدر در سازماندهی مهندسان و فعالیت های آنان و همچنین ناهماهنگی در تعرفه ها و به نوعی سلیقه ای رفتار کردن در امور، خلا قانونی در امور مهندسی را به وضوح نشان می دهد.

به همین دلیل سازمان نظام مهندسی به منظور ساماندهی به فعالیت های مهندسی و نظم بخشیدن به عملکرد این حرفه از طریق وضع قوانین و مقررات جامع و سازگار، حمایت از تشکل‌های صنفی و تولیدی مربوط به آن بخش و با حمایت های وزارتخانه مربوط به آن، تشکیل شد.

با عنایت به مشکلات گریبان گیر جامعه در بخش اقتصاد و اشتغال و همچنین سیاست ها و راهبردهای کلان کشور، توجه و تمرکز بر توانمندسازی نیروی انسانی به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاه ها از طریق آموزش مهارت های شغلی و تخصصی در راستای ترغیب و توسعه کارآفرینی به صورت تعامل با اشخاص، نهادها و شرکت های خصوصی فعال، تحت نظر نظام مهندسی راهکاری است که می تواند به عرضه نیروی انسانی توانمند و کارآفرین و در نهایت با ارجاع کار به این نیروها، کاهش مشکلات اقتصادی، اشتغال و افزایش بهره وری و کارایی شاغلان بخش های مختلف منجر شود.

عملکرد سازمان نظام مهندسی را به صورت یک تلاش نسبتاً حرفه ای می توان مثبت ارزیابی کرد اما در صورت بررسی و رفع نواقص آن، این پتانسیل با متحول کردن هر چه بیشتر جامعه مهندسی به فعلیت خواهد رسید.

نقش پژوهش را در پیشرفت علم مهندسی و شاخه های مختلف آن چگونه ارزیابی می کنید؟

پژوهش های خلاق، نظام یافته و برنامه ریزی شده‌ در جهت گسترش مرزهای علمی و کاربرد این دانش برای بهبود زندگی و به طور خلاصه در جهت نوآوری و ایجاد فرایند‌ها، وسایل و ابزار، نظام‌ها، خدمات و روش‌های جدید که در پایان به رشد و توسعه منجر می‌شود، صورت می پذیرد.

هر سازمانی که به مزیت های رقابت در جهان امروز می اندیشد، لازم است برای کاربردی کردن دانش تولید شده، برنامه ریزی مناسبی داشته باشد و با در دسترس قرار دادن و اشتراک دانش، فرصت الگوسازی و یادگیری مداوم را به وجود آورد.

مهمترین اولویت ها و مشکلات جامعه مهندسی کشور چیست؟

سازمان نظام مهندسی با مشکلات زیادی مواجه است، البته این مشکلات دلیل های مختلفی دارد.

برخی از این مشکلات به ساختار و تشکیلات سازمان باز می‌گردد و بعضی دیگر به قوانین و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط است. بیشتر مشکلات ایجاد شده از طرف سازمان نظام مهندسی به نادرست بودن قوانین و آیین‌نامه‌های اجرایی این سازمان ارتباط دارد.

قوانین و آیین‌نامه‌های نظام مهندسی نیاز به بازنگری و بررسی دارد زیرا در زمان حاضر، بیشتر فعالان بخش های مختلف قوانین فعلی نظام مهندسی را یک عامل بازدارنده می‌دانند چراکه در تدوین آن اشکالات زیادی وجود دارد.

ارایه طرح ها و لوایح پیشنهادی به دولت و مجلس و پیگیری در دستگاه های اجرایی ذیربط برای بهبود شرایط فعالیت، کارساز است. همچنین بحث پیگیری تصویب اصلاحیه آیین نامه اجرایی و متعاقب آن ایجاد ساختار جدید نظام مهندسی نیز باید جدی دنبال شود.

موضوع دیگر تعامل میان سازمان های مرتبط با نظام مهندسی است که تعاملی سازنده و باثبات نیست و بایستی بیشتر و کاربردی تر شود. با وجود همه کاستی ها و نواقص موجود باید یادآور شد، سازمان های نظام مهندسی جایگاه شایسته‏ خود را در دفاع از حقوق بهره برداران و اعضا کسب کرده و در انجام دادن اصولی امور پیشگام و با بالا بردن کیفیت خدمات مهندسی و نظارت بر حسن اجرای خدمات همواره فعال بوده و در جلب اعتماد مردم امتیاز بالایی کسب کرده اند.

در شرایط حساس کنونی مهمترین وظیفه مهندسان را چه می دانید؟

مهندسان در جامعه نقشی سازنده و موثر دارند و باید با عملکرد درست و مسوولانه از دستاوردهای جامعه و نظام مهندسی که بزرگترین و قوی ترین سازمان غیردولتی است، حمایت کنند.

تعامل سازنده در درون یک سیستم و نظام های مرتبط با آن می تواند سبب بهبود و اصلاح ساختارها شود که در مجموع موجب ساماندهی وضعیت سازمان نظام مهندسی خواهد شد.

باید گفت استقلال، توسعه و پیشرفت کشور با افزایش سطح مهارت، توانایی و انطباق پذیری مهندسان با شرایط امروز ممکن می شود.