غول هوانوردی جهان چگونه بوجود آمد

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از عصر ایران، در طول سالیان متمادی، ثروت و موقعیت جغرافیایی خاورمیانه باعث شده است که این منطقه به یک بازار کلیدی برای هوانوردی تجاری تبدیل شود. هاب های اصلی این منطقه در موقعیت ایده آلی برای مدیریت ترافیک اتصالی بین اروپا و منطقه آسیا-اقیانوسیه قرار دارند، در حالی که کشورهای خاورمیانه نیز به سختی در تلاشند تا خود را به عنوان مقاصد گردشگری تثبیت کرده و ترافیک را افزایش دهند.

فرودگاه بین المللی حمد دوحه که توسط هواپیمایی قطر ایرویز خدمت رسانی می شود و فرودگاه بین المللی ابوظبی که توسط هواپیمایی اتحاد اداره می شود، از جمله مهم ترین فرودگاه های مرکزی در خاورمیانه هستند. با این حال، هر دوی این تأسیسات که به خودی خود رهبران بازار هستند، از نظر حجم ترافیک مسافری تحت الشعاع فرودگاه بین المللی دبی قرار گرفته اند. بیایید ببینیم چگونه و چرا این فرودگاه اینقدر شلوغ شده است.

سال های اولیه

مانند بسیاری از نقاط دیگر، سال های اولیه هوانوردی در دبی تحت سلطه عملیات هواپیماهای دریایی بود، نه هواپیماهایی که روی باند فرودگاه های زمینی فرود می آمدند و از آنها بر می خاستند. به گزارش پراجکت ساپلایرز (Project Suppliers)، این عملیات در سال ۱۹۳۷ آغاز شد، زمانی که شرکت هواپیمایی امپریال ایرویز یک پایگاه قایق پرنده در دبی تأسیس کرد تا به مقاصدی مانند ساوتهمپتون، کراچی و حتی سیدنی خدمت رسانی کند و تا چهار پرواز در هفته انجام دهد.

به گزارش تایم اوت دبی (Time Out Dubai)، هدف اصلی پایگاه هواپیماهای دریایی در دبی خدمت رسانی به امارات به عنوان یک مقصد مستقل نبود، بلکه صرفاً به این دلیل بود که هواپیماهای مذکور بتوانند سوخت گیری و تدارکات خود را تجدید کنند. تایم اوت دبی خاطرنشان می کند که در دیگر نقاط امارات، شارجه دارای فرودگاه بود، به این معنی که افرادی که می خواستند از دبی بازدید کنند، باید ابتدا به بحرین پرواز می کردند، سپس به شارجه می رفتند و از آنجا با ماشین به دبی می رفتند.

با در نظر گرفتن این موضوع، در دهه ۱۹۵۰، شیخ راشد بن سعید آل مکتوم که در آن زمان حاکم دبی بود، دستور داد که این شهر نیز باید فرودگاه داشته باشد. با این حال، تأسیسات حاصله بسیار متفاوت از مگا هاب بین قاره ای بود که امروزه به این شهر خدمت رسانی می کند. به گزارش دبی ایرپورتس (Dubai Airports)، کار روی این فرودگاه در سال ۱۹۵۹ آغاز شد و این تأسیسات در ۴ کیلومتری شهر واقع شده بود.

در سال ۱۹۶۰، فرودگاه جدید درهای خود را به روی تجارت گشود. در آن زمان، باند ۱۸۰۰ متری آن مانند باندهای فرود امروزی از آسفالت ساخته نشده بود، بلکه از شن و ماسه فشرده تشکیل شده بود. به همین دلیل و طول نسبتاً کوتاه آن، فرودگاه در ابتدا محدود به پذیرش هواپیماهای کوچک پیستونی مانند داگلاس دی سی-۳ بود. یک ساختمان ترمینال کوچک نیز در سپتامبر ۱۹۶۰ افتتاح شد.

ورود به عصر جت

با این حال، اگر ابرقدرت های خاورمیانه در دهه های اخیر چیزی به ما نشان داده باشند، آن توانایی رشد سریع آنها بوده است. در حالی که این موضوع به ویژه در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم صادق بوده است، در سال های اولیه فرودگاه بین المللی دبی نیز نشان داده شد. در واقع، تا سال ۱۹۶۳، تنها سه سال پس از افتتاح این تأسیسات، کار روی ساخت یک باند آسفالت طولانی تر آغاز شده بود.

این امر، همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، منجر به اولین حضور یک هواپیمای جت در این تأسیسات شد، به طوری که در سال ۱۹۶۵ یک فروند هواپیمای د هویلند کامت متعلق به خطوط هوایی خاورمیانه روی باند آسفالت جدید ۲۸۰۰ متری فرودگاه دبی فرود آمد. این امر، در کنار باند شنی موجود، ظرفیت فرودگاه را افزایش داد و آن را به روی خطوط هوایی، انواع هواپیما و مسیرهای جدید باز کرد، به طوری که تا پایان دهه ۱۹۶۰، نه شرکت هواپیمایی به ۲۰ مقصد خدمت رسانی می کردند.
با ورود به دهه ۱۹۷۰، که به طور کلی دوران تحول آفرینی برای هوانوردی تجاری با ورود هواپیماهایی مانند کنکورد و بوئینگ ۷۴۷ به خدمت بود، تایم اوت دبی خاطرنشان می کند که این دهه، دهه ای پربار از نظر بهبود در فرودگاه بین المللی دبی بود. این بهبودها شامل ساخت یک ترمینال سه طبقه و یک برج کنترل ترافیک هوایی جدید بود و باند فرودگاه و محوطه بارگیری (اپرون) نیز گسترش یافتند. افزون بر این، ابزارهای روشنایی و فرود به فرودگاه اضافه شد و تطبیق پذیری عملیاتی آن افزایش یافت. در نتیجه بهبودهای دهه ۱۹۷۰، انواع مختلفی از هواپیماها قادر به استفاده از فرودگاه دبی شدند، به طوری که به گزارش پراجکت ساپلایرز، در این زمان، طول باند اصلی آن ۳۸۱۰ متر بود. تجربه مسافران نیز بهبود یافت، زیرا ترمینال جدید دارای یک رستوران و سالن ترانزیت بود.

ورود هواپیمایی امارات

همانطور که امواج قدرتمند و توقف ناپذیر زمان، جهان را به دهه ۱۹۸۰ سوق می داد، فرودگاه بین المللی دبی به عنوان یک مکان توقف مفید برای خطوط هوایی آسیایی مانند ایر ایندیا، کاتای پاسیفیک، مالزی ایرلاینز و سنگاپور ایرلاینز عمل می کرد. در حالی که این وضعیت به زودی پس از باز شدن حریم هوایی روسیه و ظهور هواپیماهای دوربردتر تغییر می کرد، خبرهای خوبی از جای دیگر در راه بود.

در واقع، دهه ۱۹۸۰ از این نظر برای فرودگاه دبی پربار بود که شاهد شکل گیری شرکت هواپیمایی حامل پرچم امارات، یعنی هواپیمایی امارات، بود که می توانست این فرودگاه را خانه خود بنامد. در زمان تاسیس این شرکت هواپیمایی در سال ۱۹۸۵، فرودگاه باند دوم خود را نیز افتتاح کرده بود که به گفته دبی ایرپورتس، دارای جدیدترین سیستم های هواشناسی، ابزارها و سیستم های روشنایی و فرود بود.

اولین پروازهای هواپیمایی امارات از فرودگاه بین المللی دبی به مقاصد آسیایی مانند کراچی در پاکستان و بمبئی در هند انجام شد. با نگاهی به اندازه کنونی شرکت هواپیمایی حامل پرچم امارات، تصور مقیاس نسبتاً کوچکی که این شرکت با آن فعالیت خود را آغاز کرد، دشوار است. در واقع، اولین پروازهای هواپیمایی امارات با استفاده از یک فروند ایرباس ای۳۰۰ و یک فروند بوئینگ ۷۳۷ اجاره ای از هواپیمایی بین المللی پاکستان انجام شد.

حضور یک شرکت هواپیمایی بومی به نام امارات، معجزه کرد و ترافیک سالانه مسافران فرودگاه دبی تنها سه سال پس از تأسیس این شرکت، در سال ۱۹۹۸، به ۴٫۳ میلیون نفر رسید. ظرف یک دهه، این رقم بیش از دو برابر شد و تا سال ۱۹۹۸ به حدود ۹٫۷ میلیون نفر رسید. این همزمان با افتتاح ترمینال ۲ در فرودگاه بود که ظرفیت این تأسیسات را دو میلیون نفر افزایش داد.

ورود به قرن بیست و یکم

فرودگاه دبی پس از آغاز قرن جدید به رشد خود ادامه داد و دبی ایرپورتس خاطرنشان می کند که در سال ۲۰۰۲، این تأسیسات به عنوان دومین فرودگاه با سریع ترین رشد در کل جهان شناخته شد. در سال ۲۰۰۳، کل مسافران سالانه آن به ۱۸ میلیون نفر رسید، که عامل اصلی این رشد، افتتاح کنکورس ۱ بود که اکنون به عنوان کنکورس سی (C) شناخته می شود و در نتیجه ظرفیت سالانه آن به ۲۳ میلیون نفر افزایش یافت.

به رغم رکودی که در اواسط تا اواخر دهه ۲۰۰۰ رخ داد، این دوره ای بود که شاهد افتتاح چندین ترمینال جدید بزرگ فرودگاهی در سراسر جهان بودیم. یک ترمینال کاملاً جدید در سال ۲۰۰۸ در فرودگاه بین المللی دبی افتتاح شد.

این ترمینال که به نام ترمینال ۳ شناخته می شود، به طور انحصاری برای استفاده توسط هواپیمایی امارات طراحی شده بود، مشابه ترمینال ۵ در فرودگاه هیترو لندن که فقط به پروازهای شرکت بریتیش ایرویز رسیدگی می کند. افتتاح ترمینال جدید در دبی بار دیگر ظرفیت سالانه مسافران آن را به حدود ۶۰ میلیون نفر افزایش داد و به دنبال آن بازسازی گسترده ترمینال ۲ به منظور آماده سازی برای راه اندازی شرکت هواپیمایی ارزان قیمت فلای دبی انجام شد.

با ورود به دهه ۲۰۱۰، ایرپورت ساپلایرز خاطرنشان می کند که در سال ۲۰۱۱، فرودگاه دبی از پانصد میلیونمین مسافر خود استقبال کرد. با این حال، در حالی که ۵۱ سال طول کشید تا این تأسیسات به این رقم برسد، در دهه ۲۰۱۰ آنقدر رشد کرد که تنها به هفت سال زمان نیاز بود تا پذیرای پانصد میلیون مسافر دیگر باشد. در سال ۲۰۱۴، دبی با جابجایی ۷۰٫۴ میلیون مسافر، شلوغ ترین فرودگاه جهان برای ترافیک بین المللی شد.

دومین فرودگاه شلوغ جهان امروز

۱۰ سال بعد، سال ۲۰۲۴ شلوغ ترین سال در تاریخ فرودگاه بین المللی دبی بود و این تأسیسات با جابجایی ۹۲٫۴ میلیون مسافر رکورد زد. این پس از شلوغ ترین نیمه اول سال آن بود که حدود ۴۴٫۹ میلیون مسافر از درهای آن عبور کردند.

بنابر داده های منتشر شده توسط OAG، شلوغی فرودگاه بین المللی دبی در سال ۲۰۲۴، آن را از نظر تعداد صندلی های خروجی با ۶۰٫۲ میلیون صندلی موجود به دومین فرودگاه شلوغ جهان تبدیل کرد. در حالی که از فرودگاه بین المللی هارتسفیلد جکسون آتلانتا در رتبه اول عقب ماند، اما به راحتی از فرودگاه هاندا توکیو در رتبه سوم پیشی گرفت.

در حالی که فرودگاه بین المللی دبی در این زمینه در سال ۲۰۲۳ نیز در رتبه دوم قرار داشت، آخرین رقم سالانه آن یعنی ۶۰,۲۳۶,۲۲۰ صندلی خروجی در سال ۲۰۲۴ نشان دهنده افزایش حدود ۷ درصدی نسبت به سال پیش از آن است. در همین حال، در مقایسه با سال ۲۰۱۹ که این تأسیسات در رتبه چهارم جهان قرار داشت، مجموع صندلی های آن ۱۲ درصد افزایش داشته است. فرودگاه بین المللی دبی همچنین در سال ۲۰۲۴ شلوغ ترین فرودگاه جهان از نظر ترافیک بین المللی باقی ماند.

در مورد سال جاری میلادی، داده های منتشر شده توسط Cirium، یک شرکت تجزیه و تحلیل هوانوردی، نشان می دهد که ۴۳۷,۸۵۷ پرواز مسافری برای سال ۲۰۲۵ به و از فرودگاه بین المللی دبی برنامه ریزی شده است. به طور کلی، این خدمات در مجموع ۱۲۱,۶۱۹,۱۳۹ صندلی و ۳۰۷,۱۳۷,۷۰۴,۴۸۰ مایل صندلی موجود ارائه می دهند. هواپیمایی امارات با ۱۶۹,۷۹۴ پرواز، ۶۹,۶۸۶,۰۰۹ صندلی و ۲۲۴,۵۳۵,۰۲۴,۸۷۹ مایل صندلی موجود، یک شرکت هواپیمایی برتر است.