در فرهنگها و مناطق جغرافیایی متفاوت، تاسیسات مکانیکی ساختمان انواع و مدلهای متفاوتی دارند که لازم است متناسب با فضا و محیط احداث ساختمان، ضروریات ساختمانی را در نظر گرفت، برای مثال در مناطق مرتفع استفاده از سیستمها و تاسیسات پمپاژ آب و متناسب با آن استفاده از شیرآلات صنعتی مناسب یک امر ضروری محسوب میشود.
به گزارش تاسیسات نیوز، محاسبه بار سرمایشی و گرمایشی ساختمانها در اقلیمهای متفاوت آب و هوایی یکی دیگر از ویژگیهایی است که طراح و کارفرما باید در تجهیز تاسیسات مکانیکی ساختمان به آن توجه کافی داشته و متناسب با آن ابزار موردنیاز با ظرفیتهای حرارتی مشخص و مناسب را تهیه کند تا بهترین بازده را از نظر انرژی و حرارت داشته باشند. همچنین منبع آبی که لازم است در تمامی خانهها برای بهرهمندی سیستمها و تاسیسات مکانیکی منزل از جمله شوفاژ، آبگرمکنها، تاسیسات اطفای حریق و شبکه آبی ساختمان تعبیه شود، باید متناسب با حجم مصرفی ساختمان در دوره اضطراری پیشبینی شود. این موضوع زمانی مهمتر میشود که بدانیم میانگین مصرف انرژی در بخش مسکونی کشور سهبرابر میانگین جهانی است و در این بخش تاکنون نمره قبولی نگرفتهایم.
کیفیت و قیمت تاسیسات ایرانی
علی عباسزاده شهری، مدیرعامل یک شرکت حوزه تهویه می گوید: در حالحاضر در صنعت تاسیسات، تجهیزاتی که از صفر تا صد محصول تولیدکننده داخلی باشند، وجود ندارند و عمدتا شاهد مونتاژ قطعات در ایران هستیم که کیفیت آنها معمولا گریدA و B است و حدود ۳۰ درصد از دستگاههای وارداتی ارزانتر تمام میشود، در حالیکه برندهای اروپایی A+ و A++ هستند. پروژههای دولتی عمدتا از تولیدات داخلی استفاده میکنند و پروژههای خصوصی کالاهای وارداتی را میپسندند. وی میافزاید: یکی از مشکلات ما نبود استانداردهای معتبر است و متاسفانه سطح استانداردهای ما در دنیا حرفی برای گفتن ندارد در حالیکه شرکتهایی میتوانند اقدام به صادرات کنند که گواهی کیفیت خود را از یک کشور معتبر اخذ کرده باشند. به همین دلیل شرکتهای بزرگ داخلی با وجود کیفیت مطلوبی که دارند، باید از سایر کشورها گواهی کیفیت دریافت کنند. عباسزاده خاطرنشان میکند: تولیدات داخلی به مراتب کیفیت بالاتری نسبت به دستگاههای چینی دارند. به طور مشخص در بخش چیلر این برتری وجود دارد. از طرفی اجناس چینی فاقد خدمات پس از فروش هستند و صنعت تاسیسات بهعنوان صنعتی که خدمات پس از فروش در آن نقش پررنگی دارد، از اجناس چینی بسیار آسیب میبیند.
وی درخصوص عوامل مهم برای انتخاب سیستم تاسیساتی میگوید: در درجه اول باید به کاربری ساختمان توجه کنیم، بنابراین کاربری مسکونی، اداری و تجاری سیستم تاسیساتی خاص خودش را میطلبد. همچنین توانایی مالی مشتریان در انتخاب سیستم تاسیساتی تعیینکننده است؛ واقعیت این است که در کمتر مواقعی اتفاق میافتد که کسی بر اساس صرفه جویی در مصرف انرژی از ما سیستم تاسیساتی بخواهد.
نظارت مضاعف بر تاسیسات
عباس زاده در مورد نظارت بر تاسیسات میافزاید: دو نوع نظارت در صنعت تاسیسات وجود دارد. یک نظارت از طرف سازمان نظام مهندسی است که به صورت اجباری بر کارفرما اعمال میشود و در نوع دوم کارفرما ناظر را برای نظارت بر اجرا استخدام میکند و بیش از ۹۰ درصد پروژههای ما از نوع دوم هستند که کار طراحی و نظارت را انجام میدهیم. در واقع کارفرما علاوه بر پولی که به نظام مهندسی میپردازد، این تیم را استخدام میکند چون شرکتی که از طرف نظام مهندسی انتخاب میشود، در طول سال سهبار از پروژه بازدید میکند و این میزان بازدید برای نظارت کافی نیست. این اتفاق در مناطق یک تا چهار تهران میافتد و معمولا سایر مناطق توانایی مالی استخدام شرکت برای نظارت مضاعف را ندارند.
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر اتفاقات خوبی توسط سازمان نظاممهندسی در بخش تاسیسات افتاده است، تصریح میکند: قبلا نقشهای وجود نداشت و یک لولهکش کل کار را انجام میداد، اما امروز صنعت تاسیسات جدیتر مورد توجه قرار میگیرد و حتی بعد از اتمام کار باید نقشه تاسیسات برای مطابقت با نقشه و طرح اولیه تهیه شود.
راهکار حذف برگه فروشی
عباسزاده میافزاید: بسیاری از مهندسان که دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی هستند، به دلیل اشتغال دائم، برگههای سهمیه و مهر خودشان را در اختیار سایر شرکتها قرار میدهند و در ازای آن مبلغی دریافت میکنند. معتقدم این اتفاق در کیفیت کار تاثیری نمیگذارد و صرفا کسی که مسوولیت دارد و پای برگه را امضا کرده، کاری انجام نداده است و این رویه باید تغییر کند. به این معنا که سازنده باید طراح و ناظر پروژه را برخلاف رویه کنونی انتخاب کند. در این صورت همان کسی که فعالیت را انجام میدهد، مسوولیت دارد و پای برگه را امضا میکند، اما سهمیهای شدن میتواند صوریکاری، برگه فروشی و… را بههمراه داشته باشد. حتی ممکن است مهندس شاغل برگههایش را نفروشد و خودش بخواهد از آن استفاده کند که در این صورت بازهم مشکلساز خواهد بود زیرا با توجه به اشتغال کاری دائم، نمیتواند بهدرستی پروژه را نظارت کند.