سیستم‌های تهویه متبوع که به آن‌ها کولر گازی می‌گوییم، با کاستن از سرعت این جنبش‌ها هوا را خنک می‌کنند. شوربختانه این جادوی کولرهای گازی جنبه تاریکی در خود نهفته دارد.
به گزارش تاسیسات نیوز، در یک روز داغ تابستان وقتی وارد ساختمانی مجهز به تهویه مطبوع (Air Conditioner) می‌شوید، بسیار حس خوبی به آدم دست می‌دهد. دلیل این احساس خوب اختلاف ۲۰ تا ۳۰ درجه‌ای دماست.
اما این سیستم‌های تهویه متبوع که در کشورمان آن‌ها را با نام کولرهای گازی می‌شناسند، چگونه این کار را انجام می‌دهند؟
در یکی از مقاله‌های مؤسسات تحقیقاتی دانشگاه کالیفرنیا عنوان شده که هوای اطراف ما متشکل از مولکول‌های مختلف است که دمای هوا به معنی جنبش این مولکول‌هاست. هرچه این جنبش‌ها سریع‌تر باشد دمای هوا بیشتر احساس می‌شود.
سیستم‌های تهویه متبوع که از این به بعد به آن‌ها کولر گازی می‌گوییم، با کاستن از سرعت این جنبش‌ها هوا را خنک می‌کنند. شوربختانه این جادوی کولرهای گازی جنبه تاریکی در خود نهفته دارد.
کولرهای گازی هوای داخل را خنک می‌کنند اما هوای بیرون را داغ‌تر! بر طبق ادعای مقاله مؤسسه تحقیقاتی دانشگاه کالیفرنیا، کولرهای گازی در حقیقت می‌توانند وضعیت موج‌های گرمایی را بدتر کنند.
کولرهای گازی با استفاده از مکانیک و مواد شیمیایی موجود در واحد داخلی‌اش انرژی جنبشی مولکول‌ها را گرفته و این انرژی را به خارج و واحد خارجی خود منتقل می‌کند تا به هوای خارج به صورت گرما تحویل دهد.
به عبارت دیگر مولکول‌های داخل را آرام و هوا را خنک و مولکول‌های خارج از محیط را ناآرام‌تر و هوا را گرم‌تر می‌کند.
وقتی کولر گازی را روشن می‌کنید در حقیقت هوای بیرون را گرم‌تر می‌کنید؛ چرا که انرژی جنبشی هوای داخل را به هوای بیرون منتقل کرده‌اید. این همان کاری است که کولر گازی برایش ساخته شده است.
در شهرها کولرهای گازی بسیاری هم در خانه‌ها و هم در خودروها روشن هستند. این کولرهای گازی پرشمار به طور دائم در حال گرم‌تر‌کردن هوای شهرها هستند.
به نقل از همین مقاله در یک کار تحقیقاتی نشان داده شد که در یک شب داغ اگر اکثر مردم کولر گازی خود را روشن بگذارند، دما در آن شب نسبت به موقعی که مردم کولر گازی خود را خاموش کرده باشند، ۱ درجه سیلسیوس گرم‌تر است.
همین گرمای اضافه باعث می‌شود تا مردم همان شهر تصمیم بگیرند بیشتر از کولر گازی استفاده کنند که در نتیجه اوضاع بدتر هم می‌شود.
خنک کنید و گرم‌تر شوید
ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. کولرهای گازی برای انتقال گرمای هوای درون به هوای بیرون باید کار انجام دهند؛ درنتیجه انرژی مصرف می‌کنند به زبان ساده‌تر همان برق. تولید برق اگر از طریق نیروگاه‌های سوخت فسیلی صورت گیرد، اوضاع بازهم بدتر می‌شود.
تولید برق در این روش باعث تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود. تولید گاز گلخانه‌ای زمین را گرم‌تر می‌کند و انسان‌ها باز هم برای خنک‌ترشدن، بیشتر کولرهای گازی را روشن می‌کنند. زنجیره این اتفاقات قطعا به نفع انسان‌ها نیست.
پدیده گلخانه‌ای چرا هوا را گرم می‌کند؟
یک روز تابستانی را تصور کنید که در یک خودرو نشسته‌اید. اگر پنجره خودرو را بالا بکشید درحالی‌که آفتاب می‌تابد، به طور قطع نمی‌توانید حتی برای زمان کوتاهی این وضعیت را تحمل کنید. چرا؟
دلیل مشخص است. نور خورشید از پنجره به داخل خودرو می‌تابد و وسایل داخل خودرو را گرم می‌کند اما گرما به دلیل بسته بودن محیط نمی‌تواند از داخل خودرو خارج شود. این همان پدیده گلخانه‌ای است. حبس دمای (انرژی) ایجاد شده توسط نور خورشید عامل گرم‌تر شدن هواست.
چه کنیم تا خنک‌تر شویم؟
در شرایط حاضر اصلاح رفتار در بلندمدت، نتیجه خواهد داد؛ اما قطعا نمی‌توان به همه انسان‌ها گفت که چگونه رفتار کنند.
به‌طور قطع هم تنها دلیل گرمای این روزها کولرهای گازی نیست؛ اما بهتر است در استفاده از این وسایل سرمایشی و گرمایشی که بدون وقفه برای خریدشان تبلیغ می‌شود و افراد هم تمایل زیادی به انجام این کار دارند، تجدید نظرصورت گیرد.
