شهرهای تاب‌آور شهرهایی هستند که توانایی پشت‌سر گذاشتن بحران و بهبود از تأثیرات مخاطرات محیطی را دارند. سیستم‌های فیزیکی و اجتماعی در چنین شهرهایی قادر به بقا و عملکرد تحت شرایط بحرانی است.
به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، دکتر طاهره نصر عضو شورای مرکزی سازمان با اشاره به اینکه تاب‌آوری اصطلاحی است که برای اندازه‌گیری توانایی یک شهر برای بهبود یک مخاطره به کار می‌رود، گفت: شهرهای تاب‌آور شهرهایی هستند که توانایی پشت‌سر گذاشتن بحران و بهبود از تأثیرات مخاطرات محیطی را دارند. سیستم‌های فیزیکی و اجتماعی در چنین شهرهایی قادر به بقا و عملکرد تحت شرایط بحرانی است.
نصر تصریح کرد: از آنجا که الگوهای کاربری اراضی، بستری برای اجزای فیزیکی و اجتماعی تاب‌آوری به شمار می‌روند، بنابراین تناسب الگوها با مخاطرات، هم در طراحی و هم اجرا نقش مهمی در حفظ تاب‌آوری ساختمان و در نتیجه تاب‌آوری کل شهر خواهد داشت.
به گفته وی، ساختمان به عنوان یکی از عناصر تشکیل دهنده شکل شهر در تاب‌آوری شهر نقشی مؤثر دارد. همچنین، مؤلفه‌هایی از قبیل کیفیت ساخت، کیفیت مصالح ساختمانی، قدمت ساختمان، تعداد طبقات و مساحت و تراکم ساختمان، تناسب فضای پُر و خالی در شهرسازی از دیگر مولفه‌های تاب‌آوری هستند.
عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پاسخ به این پرسش که چرا در بحران‌هایی که کشور پشت سر گذاشت از جمله سیل و زلزله‌ها، بیشترین خسارت را مسکن متحمل شد، گفت: به نظر می‌رسد، عمده مشکلات ایجاد شده در شهرهای کشور در زمان بحران به ویژه در زمان سیل به ضعف‌های اساسی طرح‌های بالادستی توسعه شهر و نادیده گرفتن بحث‌هایی از قبیل هیدرولوژی و مهار سیلاب‌ها در مطالعات جامع مرتبط می باشد.
وی ادامه داد: مکان‌یابی مناسب نیز در شهرسازی و ساخت‌وساز شهری، مطلبی حائز اهمیت است که در توسعه‌های شهری به دست فراموشی سپرده شده است. همین مسأله را می‌توان در آسیب‌شناسی چرایی کاهش تاب‌آوری ساختمان در ساخت‌وسازها در زمان سیل مدنظر قرار داد. متأسفانه در بسیاری موارد در حاشیه رودخانه‌ها و در کف مسیل نیز ساخت و ساز انجام می‌شود که در زمان بحران‌های بعدی می‌تواند حادثه‌ساز شود. همچنین پوشش سبز و جنگل‌ها و مراتعی که می‌تواند به عنوان سد در برابر سیل عمل کند، فدای توسعه نابجای شهرها شده است.
عضو اصلی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، تصریح کرد: در آسیب‌شناسی تخریب‌های پس از مخاطرات طبیعی، مصالح غیراستاندارد، اجرانشدن قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، اجرای ناکافی و ناصحیح مباحث مقررات ملی ساختمان، کیفیت پایین برخی ساختمان ها به دلیل نداشتن مجری صاحب صلاحیت، توجه ناکافی به مطالعات ژئوتکنیک برای ساخت بسیاری از ساختمان‌ها به ویژه مسکونی و عدم توجه به مقاومت زمین و نوع خاک منطقه از عوامل تأثیرگذار در میزان تخریب و مخاطرات از جمله زلزله و سایر مخاطرات طبیعی هستند که موجب کاهش تاب‌آوری ساختمان‌ها شده است.
نصر توضیح داد: آشنایی شهروندان با کیفیت ساخت‌وساز و همچنین قوانین موجود می‌تواند مطالبه‌گری را افزایش داده و در کاهش مخاطرات بحران‌ها موثر عمل کند.
وی موضوعاتی چون نظام بیمه کیفیت ساختمان نوساز و نیز تدوین برنامه برای استانداردسازی در راستای توجه به کیفی‌سازی (توسعه نظام جامع تضمین کیفیت ساختمان) عنوان کرد و افزود: نظام بیمه کیفیت ساختمان نوساز و نیز تدوین برنامه برای استانداردسازی در راستای توجه به کیفی‌سازی (توسعه نظام جامع تضمین کیفیت ساختمان) بارها توسط مسئولان وزارت راه و شهرسازی مورد تأکید قرار گرفته است.
عضو شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان توضیح داد: ابزارهای اقتصادی برای دستیابی به ایمنی و توسعه پایدار در ساخت و سازهای شهری راهکاری برای ایمن سازی است که در این میان الزامی شدن «بیمه تضمین کیفیت» در تمام سازه ها و ساختمان ها به عنوان عاملی برای افزایش ارتقای کیفیت ساخت و به تبع آن کیفی سازی می تواند مورد توجه قرار بگیرد. همچنین به روز رسانی و بازنگری استانداردها، قوانین و مقررات ملی و بین المللی در حوزه ایمنی ساختمان‌ها و زیرساخت‌های شهری نیز عاملی مهم در توجه به تاب‌آوری ساختمان است.
نصر بر اجرای صحیح مباحث مقررات ملی ساختمان در افزایش تاب‌آوری تاکید کرد و گفت: صدور شناسنامه فنّی و ملکی، کنترل طرح و کنترل کیفی از نظر توجه به حقوق بهره‌بردار و حفاظت از منافع ملّی باید با برنامه ویژه مدنظر قرار گیرد. همچنین، استفاده از توان سازمان نظام مهندسی ساختمان در ارایه خدمات شایسته و مطلوب در حوزه تخصصی و فنّی می‌تواند برای ساخت و ساز مناسب ارائه شود و علاوه بر ارتقاء کیفیت ساخت از هدررفت سرمایه های ملی نیز جلوگیری به عمل آید.
