باز هم روزی برای شنیدن صدای خاموش مهندسان

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور:  پنجم اسفندماه، روز مهندس، فرصتی است برای گرامیداشت تلاش‌های مهندسان و بررسی چالش‌هایی که این قشر متخصص با آن مواجه هستند.

مهندسان همواره نقش کلیدی در توسعه و پیشرفت کشور داشته‌اند، اما در سال‌های اخیر با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که نیازمند توجه جدی و سیاست‌گذاری‌های کارآمد است. مشکلات معیشتی و کاهش تعرفه‌ها یکی از اساسی‌ترین مشکلات مهندسان در ایران، کاهش تعرفه‌های خدمات مهندسی و عدم تناسب آن با تورم و افزایش هزینه‌های زندگی است.

تعرفه‌های پایین موجب کاهش درآمد مهندسان و در نتیجه، کاهش انگیزه آنان برای فعالیت در این حوزه می‌شود. این مسئله همچنین سبب شده که بسیاری از مهندسان به مشاغل دیگر روی آورند یا به مهاجرت فکر کنند، که این امر به کمبود نیروی متخصص در کشور منجر خواهد شد. چالش‌های بیمه و عدم حمایت‌های اجتماعی یکی دیگر از دغدغه‌های مهم مهندسان، مسئله بیمه است.

بسیاری از مهندسان، به‌ویژه آن‌هایی که به‌صورت آزاد فعالیت می‌کنند، از پوشش بیمه‌ای مناسبی برخوردار نیستند. این در حالی است که مشاغل مهندسی ازجمله مشاغل پرریسک محسوب می‌شوند و نیاز به بیمه‌های تخصصی و حمایتی بیشتری دارند. عدم پوشش بیمه‌ای مناسب موجب عدم امنیت شغلی و نگرانی از آینده برای این افراد می‌شود.

عدم به‌کارگیری تخصصی مهندسان و بیکاری پنهان با وجود آنکه ایران یکی از کشورهایی است که سالانه تعداد زیادی فارغ‌التحصیل مهندسی دارد، اما بازار کار توانایی جذب این افراد را ندارد. بسیاری از مهندسان یا در مشاغل غیرمرتبط با تخصص خود مشغول به کار هستند یا به‌طور کامل بیکار می‌مانند. این بیکاری پنهان، ناشی از نبود سیاست‌های صحیح در اشتغال‌زایی و عدم سرمایه‌گذاری کافی در پروژه‌های زیربنایی و توسعه‌ای کشور است.

خطر افت کیفیت ساخت‌وساز و بحران ایمنی سازه‌ها یکی از پیامدهای مستقیم کاهش تعرفه‌ها و مشکلات معیشتی مهندسان، افت کیفیت در ساخت‌وسازها و کاهش نظارت تخصصی است. وقتی مهندسان از نظر مالی تأمین نباشند، انگیزه و توان کافی برای اجرای استانداردهای مهندسی و رعایت اصول فنی کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای ایمنی شهروندان و زیرساخت‌های کشور داشته باشد.

لزوم بازنگری در سیاست‌های حمایتی برای برون‌رفت از این مشکلات، لازم است که سیاست‌گذاران و نهادهای مرتبط اقداماتی را مانند؛ افزایش تعرفه‌های خدمات مهندسی متناسب با نرخ تورم و هزینه‌های زندگی، ایجاد بیمه‌های تخصصی برای مهندسان و فراهم کردن تسهیلات بیمه‌ای مناسب برای تمامی فعالان این حوزه.، برنامه‌ریزی برای اشتغال‌زایی مهندسان از طریق حمایت از پروژه‌های زیرساختی و جذب نیروی متخصص در صنایع مختلف، تقویت نظارت بر اجرای پروژه‌ها به‌منظور ارتقای کیفیت ساخت‌وساز و افزایش امنیت سازه‌ها و … را مدنظر قرار دهند.

در نهایت اینکه؛ روز مهندس نباید تنها به یک گرامیداشت نمادین ختم شود، بلکه باید فرصتی برای بررسی مشکلات این قشر متخصص و ارائه راهکارهای عملی برای بهبود شرایط کاری و معیشتی آنان باشد. مهندسان سرمایه‌های ارزشمندی برای توسعه و آبادانی کشور هستند و بی‌توجهی به مشکلات آنان، نه‌تنها به خروج نخبگان از کشور منجر می‌شود، بلکه می‌تواند بر امنیت و کیفیت زندگی همه شهروندان تأثیر منفی بگذارد. امید است که در سال‌های آینده، توجه بیشتری به این قشر اثرگذار شود و شرایطی فراهم گردد که مهندسان بتوانند با انگیزه و امنیت شغلی بیشتر به فعالیت خود ادامه دهند.