ایمنی ساختمان سپر بلای حوادث غیرمترقبه

تاسیسات نیوز / شبنم قبادی نیا: تهران شهری است که در آن آمیزه‌ای از سنت و مدرنیته را می‌توان شاهد بود؛ برج‌های سر به فلک‌کشیده مرکز شهر و خانه‌های کاهگلی اطراف. این ترکیبی است که در بیشتر کشورهای در حال‌توسعه می‌توان دید. سیر در تغییراتی که در سبک زندگی انسان‌ها به وجود آمده پر از شگفتی است و نیاز به مشاهده و مطالعه فراوان دارد، اما از لایه‌های سطحی این مشاهده که بگذریم مشکلات و مسائل بسیاری سر از میان تغییرات بر می‌آوردند.

در اغلب کشورهای توسعه‌یافته ایمنی قبل از هر تغییر و تحولی مطرح می‌شود و عمران و آبادی با ایمنی بالا همراه است، اما درکشورهای توسعه‌نیافته و درحال‌توسعه به این مفهوم توجهی خاصی نشان داده نمی‌شود و سالانه بسیاری جان خود را به خاطر نبود ایمنی چه در مراحل ساخت و ساز و چه در مراحل مراقبت‌ها و ایمنی پس از عمران و آبادی از دست می‌دهند.

حفظ ایمنی امری است که نه فقط در مرحله ساخت و ساز، بلکه در حفظ بقای یک سازه و یا ساختمان اهمیت بسیار دارد. فاجعه پلاسکو در دی ماه ۹۵ هنوز در حافظه ایرانی‌ها باقی است؛ حادثه‌ای که در آن بسیاری جان باختند و بسیاری خسارت معنوی و مادی و روانی متحمل شدند. در چرایی وقوع این حادثه یک جواب قاطع وجود دارد و آن هم «عدم رعایت ایمنی» و «عدم توجه به هشدارها» برای تخلیه برج کهنسال پلاسکو بود.

۲۲هزار ساختمان ناایمن در تهران

زهرا صدر اعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت شورای اسلامی شهر تهران در سال گذشته از وجود ۲۲ هزار ساختمان ناایمن در تهران خبر داد که تنها ۳۰ ساختمان از این تعداد ایمن شده‌اند. او همچنین گفته بود که علاوه بر ساختمان‌های مرتفع قدیمی که شمار زیادی دارند حتی ساختمان‌های جدید مهم و حساس هم که روزانه پذیرای تعداد کثیری از شهروندان و تجهیزات مهم هستند، آسیب‌پذیری بالایی در برابر حوادث طبیعی و انسان‌ساز دارند.  به گفته او سازمان آتشنشانی در عمل به وظایف خود علیرغم محدودیت منابع مالی تاکنون حدود ۲۲ هزار ساختمان ناایمن را شناسایی کرده است، اما با توجه به خلاءهای موجود در قوانین، سرعت ایمن‌سازی آن‌ها بسیار کند بوده و با هماهنگی‌های به عمل آمده با مراجع قضائی تنها ۳۰ ساختمان ملزم به ایمن‌سازی شدند.

محمود قدیری معاون ایمنی و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران هم در یک برنامه رادیویی درباره برنامه‌های پیش‌بینی شده برای ساختمان‌های فاقد ایمنی در تهران صحبت کرد. قدیری درباره اقدامات سازمان آتش‌نشانی برای شناسایی و ایمن‌سازی ساختمان‌های فاقد ایمنی قبل از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو و از سال ۱۳۹۲ گفت و از شدت گرفتن این اقدامات پس از حادثه پلاسکو خبر داد. او همچنین نارضایتی خود را از سرعت روند ایمن‌سازی مطرح کرد و علت آن را هم همکاری نکردن مالکان و ذی‌نفعان دانست.

عواملی مانند نبود مشارکت همگانی، وجود خلاء قانونی برای اقدامات اجرایی، هزینه بالای حفظ ایمنی ساختمان‌ها، اختلالات موجود در بازرسی‌های ادواری و… ازجمله مواردی هستند که انجام اقدامات لازم برای بازسازی و ایمن‌سازی ساختمان‌ها وجود دارد.

یکی دیگر از موارد،  بنابر گفته محمود قدیری این است که در کشورهای توسعه‌یافته تنها یک نهاد متولی ایمنی شهر و دارای اختیار تام است، اما در کشور ما وضع به گونه دیگری است.

او در این باره گفت: ما مصوبه‌ای در تاریخ ۱۸ دی ماه ۱۳۹۳ تحت عنوان مدیریت یکپارچه شهری داشتیم، اما هنوز در پیچ و خم کمیسیون کلان‌شهرها معطل است و درگیر مسائل بروکراسی است.

مدیریت یکپارچه شهری شامل سازمان‌های خدماتی و زیربنایی آب، برق، مخابرات و… نهادهای دولتی شامل وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شهرداری‌ها، بخش‌های امنیتی، بانک‌ها، اورژانس، بخش خصوصی و… در نهایت شهروندان می‌شود که هر اقدامی لازمه هماهنگی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات لازم است.

 به نظر می‌رسد ایمنی ساختمان‌ها در هر صورت و با هر اقدام انجام شده‌ای در وضعیت خوبی قرار ندارد و به راحتی می‌توان به نا‌ایمن بودن ساختمان‌ها در عبور ‌و ‌مرور روزمره پی برد. اقدامات بسیاری، هم از طرف مسئولان و هم مردم لازم است تا به وضعیتی مناسب در ایمنی ساختمان‌ها برسیم و کمتر با فجایعی مثل پلاسکو روبه‌رو شویم.