اهميت وگستره تأسيسات مكانيكي شوفاژ وتهويه مطبوع
تأسيسات مكانيكي وشوفاژ ،تهويه مطبوع ساختمان يكي از حوزه هاي اساسي مديريت انرژي است يعني هم در توليد اجزاء وتجهيزات انرژي مصرف وتبديل شده است وهم دربكار گيري آنها ، وبستگي به اين داردكه مااز كدام منظر به اين مقوله نظر بياندازيم .
به گزارش تاسیسات نیوز اصل اول ترموديناميك را اصل بقائ انرژي يا اصل ثابت بودن كميت انرژي مينامند وتعريف انرژي يعني E =½mv² كه m جرم و V سرعت آن است . قانون اول مي گويد كه اين كميت E را نمي توان ازبين برد بلكه از شكلي به شكل ديگر تبديل مي شود ، مثلاً دراثر صعود به ارتفاع h ، جسم داراي انرژي پتانسيل مي شود كه كميت آن اگرسرعت درارتفاع h صفر شود فرمول E به شكل زير درمي آيد ½mv² =E =Mgh
كه دراين رابطه h ارتفاع و gشتاب ثقل است.
پس قانون اول ميخواهد اين مطلب را ادعا كند وهم چنين ثابت مينمايد كه انرژي (E) ازبين رفتني نيست ولي ازشكلي به شكل ديگر تغيير پيدا كند.
اما درقانون دوم ترمو دينامك ضمن تأييد قانون ويا اصل اول ثابت مي كند كه گرچه كميت انرژي ازبين رفتني نيست ولي كيفيت آن دراين تبديل شدن ها روبه كاهش ميگذارد . بعبارت ديگر قانون دوم ترموديناميك قانون اول رابه اين صورت تكميل مي كند . اگر چه كميت انرژي درجهان ثابت است (E) ولي كيفيت آن هر لحظه دراثر تبديل يا انتقال انرژي كاهش پيدا مي كند . آنچه كه بيانگر وارزيابي كننده ميزان كاهش كيفيت است خاصيت ديگري است كه انتر وپي (Entropy) ناميده مي شود . واما انرژي طبق تعريف جهاني آن چيزي است كه كليه حركت ها ، اقدامات را اساساً راهبري مي كند . اشكال مختلف انرژي چه بصورت طبيعي وچه تبديل شده ومصنوعي آن كه بهتر است آنرا انرژي مديريت شده بناميم هرروزه مشاهد مي كنيم %
تأسيسات مكانيكي وشوفاژ ،تهويه مطبوع ساختمان يكي از حوزه هاي اساسي مديريت انرژي است يعني هم در توليد اجزاء وتجهيزات انرژي مصرف وتبديل شده است وهم دربكار گيري آنها ، وبستگي به اين داردكه مااز كدام منظر به اين مقوله نظر بياندازيم .
حدود 40% از كل مصرف انرژي كشور مربوط به بخش ساختمان ( خانگي ، تجاري وعمومي ) مي باشد. از اين ميزان بخشي بطور منطقي صرف تأمين آسايش حرارتي وبرودتي وساير ملزومات زندگي شده واما بخشي هم در اثر مشكلات موجود به شكل غير منطقي تلف مي شود مقايسه هاي انجام گرفته نشان مي دهد مصرف انرژي درساختمان هاي ايران 2تا 3 برابر استاندارد هاي جهاني ميباشد درحاليكه نيمي از مصرف موجود دراين بخش قابل بهينه سازي وصرفه جوئي خواهد بود بدون اينكه براي آسايش ساكنان ساختمان محدوديتي ايجاد شود . اگر بخواهيم ميزان منطقي وجذب شده انرژي براي رفاه وآسايش ساكنان واستفاده كنندگان ساختمان را از كل مصرف كم كنيم ميزان اتلاف انرژي درحوزه ها وقلمروهاي مختلف با هم اختلاف فاحشي دارد . وپي جوئي درجهت شناخت عوامل اتلاف بصورت بنيادي بايد اول از ساختار ومصالح ونوع ساخت ابنيه شروع به بررسي نمائيم. مبحث 19 مقرارت ملي ساختمان مفصلاً به اين مقوله ميپردازد .توضيح ميدهد كه ميزان مصرف انرژي درساختمان بيش ازيك سوم انرژي مصرفي كشور رابه خود اختصاص داده كه به نظر ميرسد ارزش آن به قيمت جهاني حدود 40 ميليارد دلار مي گردد . تا قبل از اجراي طرح هدفمند كردن يارانه ها وآزاد سازي قيمت حامل هاي انرژي فرهنگ غالب مصرف بي رويه انرژي بود كه درحال حاضر با عنايت به طرح مزبور ميشود پيش بيني نمود كه مصرف كنندگان حتي الامكان درمصرف انرژي صرفه جوئي هاي مصرفي را بنمايند ولي اين تمام ماجرا نيست ، زيرا اكثر قريب به اتفاق ساختمانهاي كشور فاقد ضوابط فني شناخته شده براي جلوگيري از هدر رفتن انرژي سرمائي ياگرمائي مي باشد . تغيير وضع موجود به سوي وضع مطلوب وقابل قبول قطعاً تلاش عظيمي را از سوي مردم ، مسئولين بصورت پيوسته ميطلبد .
اعمال مبحث 19 مقرارت ملي ساختمان براي ساختمانهاي باكاربري پر اهميت از نظر مصرف انرژي كه زيربناي زيادي دارند يادرمناطق اقليمي حاد ويادر شهر هاي بزرگ واقع شده اند مفصل تر وسختگيرانه تراعمال مي گردد . ازطرف ديگر براي ساختمانهاي عادي وكوچك ، امكان استفاده از راهكارهاي مشخص بدون محاسبه وتفصيل خاص فراهم شده است.
وآن چيزي كه ما به عنوان فعالان تأسيسات مكانيكي وشوفاژ وتهويه مطبوع بايد در نظر داشته باشيم،فصل چهارم از مبحث 19 ميباشد كه علاوه بررعايت مبحث 14 مقررات ملي ساختمان براي صرفه جوئي درمصرف انرژي درتأسيسات مكانيكي، لازم است موارد زير رعايت گردد.
1- كنترل وبرنامه ريزي سيستم گرمائي
2- كنترل وبرنامه ريزي سيستم سرمائي
3- كنترل وبرنامه ريزي سيستم تهويه وتعويض هوا
4- تأمين آب گرم مصرفي
نيز ميتوان مفصلاً توضيح داد كه تأسيسات مكانيكي وشوفاژ از مراحل طراحي لوله ها ودستگاهها، نحوه توزيع پايانه هاي حرارتي وبرودتي واجراء ونصب ، گستره اي را تشكيل مي دهد كه همه فعاليت هاي لوله كشي آب سرد وگرم وفا ضلاب وگاز وكانال كشي هاي انتقال هوا ، نصب وراه اندازي موتور خانه ها ،فن كويل ويونيت هيتر ورادياتورويا پكيج هاي مستقل آپارتماني ويا ساختماني راشامل مي گردد . كه اهميت وگستره فعاليت اين حوزه رامشخص مينمايد ، درآينده انشاءا… اگر مجالي بودوفرصت مقالي در خصوص مسائل تخصصي ونحوه صرفه جوئي انرژي درتمام ابعاد بحث هاي مفصلي را ارائه خواهيم نمود .
نوشته : مهندس محمدباقر معتمد،رییس اتحادیه فروشندگان شوفاژ و تهویه مطبوع
پایان پیام/.