اصرار بر سنتي‌سازي مناطق زلزله‌زده؛ خانه‌هايي كه تاب پس‌لرزه را هم ندارد
آنچه در 7 ماه اخير غيردولتي‌ها در آذربايجان ساختند بهترين سكونت‌گاه از نظر اهالي روستاهاي زلزله‌زده معرفي شد
گروه مسكن- فريد قديري: 7 ماه بازسازي شبانه‌روزي در استان آذربايجان‌شرقي بعد از زلزله 6مرداد سال گذشته در اين استان كه بزرگ‌ترين زلزله 10سال گذشته كشور – بعد از زلزله بم- محسوب مي‌شود، نشان داد: دولت براي ساخت‌وسازهاي اضطراري، همچنان به شيوه‌هاي كند و هزينه‌بر وابسته است و به رغم وجود ظرفيت خالي در كارخانه‌هاي صنعتي‌سازي مسكن، استفاده از گچ و سيمان و آجر را به قطعات پيش‌ساخته ساختمان ترجيح مي‌دهد.
در جريان بازسازي روستاهاي آذربايجان در ماه‌هاي گذشته، پيمانكاران وابسته به دولت، خانه‌هايي از جنس مصالح «سنتي» احداث كردند؛ اما در مقابل، تعدادي شركت ساختماني به سفارش مردم آن محل، وارد منطقه شدند و با استفاده از تكنولوژي رايج در دنيا براي بازسازي نقاط زلزله‌زده –تكنولوژي LSF- در 5 روستا اقدام به احداث خانه‌هاي 60 مترمربعي كردند كه سرعت احداث اين خانه‌ها چند برابر ساير خانه‌هايي بوده كه در اين مدت در قالب بازسازي آذربايجان، ساخته شده است.
آنچه غيردولتي‌ها در روستاهاي زلزله‌زده آذربايجان شرقي بنا كرده‌اند همچنين در مقابل پس‌لرزه‌هاي مكرر در منطقه، كاملا مقاومت داشته‌اند. اين در حالي است كه ساير خانه‌ها در اثر پس‌لرزه‌ها دچار ترك‌هاي جزئي و كلي شده‌اند.
سرمايه‌گذاران بخش‌خصوصي در حوزه صنعتي‌سازي مسكن با چنين تجربه‌‌اي از زلزله آذربايجان، از دولت خواسته‌اند، تكنيك قديمي نهادهاي مسوول بازسازي نقاط زلزله‌زده همچون استان بوشهر را كه متكي به نقشه‌هاي تيپ و شيوه‌هاي سنتي ساخت‌وساز است، تغيير دهد و روش استاندارد بازسازي را جايگزين آن كند.
به گزارش «دنياي‌اقتصاد» پس از زلزله تابستان گذشته در منطقه اهر و ورزقان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بازسازی مناطق آسیب دیده را آغاز نمود. براساس تجارب گذشته و روال مرسوم، اسکان موقت آسیب دیدگان با چادر انجام شده و سپس اسکان نیمه‌موقت به صورت کانکس و سرپناه‌های موقت با ساندویچ‌پانل فراهم شد.
به موازات آن و پس از آواربرداری و تعیین حدود زمین‌ها، احداث ساختمان‌های یک طبقه با اسکلت پیچ و مهره‌ای در دستور کار قرار گرفت.
در این ساختمان‌ها که براساس نقشه‌های تیپ ساخته می‌شوند، کلیه مصالح به کار رفته از نوع سنتی بوده و فن‌آوری خاصی (به جز تغییر اسکلت به پیچ و مهره‌ای از پیش ساخته شده) مشاهده نمی‌شود.
از آنجا که تکنولوژی سازه قاب سبک فولادی (L.S.F) چند سالی است که در کشور کمابیش مورد استفاده قرار گرفته و نظر به سبکی، سرعت احداث و ایمنی در زمان بهره‌برداری، مزایای زیادی نسبت به ساخت و ساز سنتی دارد، لذا بخش اندکی از این بازسازی‌ها که اکثرا توسط خیرین و نهادهای خودجوش مردمی و غیردولتی صورت می‌گیرد، با استفاده از سازه LSF انجام گردیده یا در حال انجام است.
از جمله می‌توان به احداث واحدهای 60 و 32 مترمربعی در روستاهای اورنگ، هریس، قورچی کندی، جنگل‌آباد و گونجیگ اشاره نمود. در این ساختمان‌ها اسکلت اصلی از نوع LSF بوده و کلیه پوشش‌های داخلی و خارجی از پانل‌های پیش‌ساخته و سبک می‌باشند.
تمام دیوارهای خارجی و زیر سقف نیز با استفاده از یک لایه پشم‌شیشه به ضخامت 5 سانتی‌متر و یک لایه پلی‌رول به ضخامت 3 میلی‌متر عایقبندی شده است تا با توجه به اقلیم سرد منطقه، تبادل حرارتی فضای داخل و بیرون را به حداقل برساند.
عملکرد این سازه‌ها در مدت 5 ماه اخیر (با وجود پس لرزه‌های متعدد در منطقه که براساس گزارش‌های پخش شده تلویزیونی موجب آسیب به واحدهای بازسازی شده نیز گردید) بسیار مناسب بود. به طوری که کوچک‌ترین مشکلی حتی ترک خوردگی در آنها مشاهده نشده است.
جدای از سرعت بالای احداث، سبکی سازه، عملکرد مناسب در برابر زلزله و عایقبندی حرارتی بهتر ساختمان، مزیت بسیار مهم این ساختمان عدم وجود مصالح سنتی و سنگین در آن می‌باشد؛ به طوری که حتی درصورت وقوع زلزله با شدت بالا و حتی دگر شکلی ساختمان، آوار کشنده‌ای وجود نداشته و ساکنین آن از این حیث در امنیت کامل به سر می‌برند.
این نوع سازه‌ها در مناطق پر لرزه نظیر نیوزیلند به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و در صورت حمایت دولت و ارگان‌های ذی‌ربط می‌تواند در مواقع بحران، نظیر زلزله و سیل، به عنوان روش سریع، ایمن و صنعتی، به صورت انبوه مورد استفاده قرار گیرد.
لذا صاحبان اين تكنولوژي از دولت خواسته‌اند براي بازسازي مناطق زلزله‌زده استان بوشهر، شيوه‌هاي سنتي را كنار بگذارد و از روش‌هاي صنعتي‌سازي كه سرعت ساخت را بالا مي‌برد استفاده شود.