از کریر تا الماس شرق – ۱
یکی از قطب های اصلی مهندسی تاسیسات ایران را شهر مشهد می‌دانند. شهر مقدسی که به حرمت میزبانی آقا امام رضا(ع) گرامی داشته می شود و البته روتقی خاص از زایران آن امام رئوف دارد. در این شهر مهندسان تاسیسات بزرگی ساکنند که زمینه ساز حرکت های بزرگ در کشورند. یکی از این نام‌اوران را همه دانشگاه رفته های تاسیسات می شناسند. مترجم و مولف ده ها کتاب موثر و البته طراح نام آشنای تاسیسات ایران.
لطفا خودتان را معرفی کنید.متولد چه سالی هستید و در کجا متولد شدید؟
من محمد حسین کاشانی حصار هستم در سال ۱۳۳۶ و در مشهد متولد شده‌ام. تااواسط دوران ابتدایی را در مشهد درس خواندم وسپس به تهران مهاجرت کرده وپس از پایان تحصیلات متوسطه وگذراندن دوره سربازی وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شدم . درسال ۶۲ با انتقال من به دانشگاه فردوسی مشهد موافقت شد و من به مشهد منقل شده و در رشته مکانیک گرایش حرارت سیالات فارغ التحصیل شدم.
در چه سالی فارغ التحصیل شدید؟
در سال ۱۳۶۵
چه شد که رشته مهندسی مکانیک را انتخاب کردید.آیا دلیل خاصی برای این انتخاب داشتید؟
خیر، درسالیان گذشته دسترسی به اطلاعات زیاد نبود و کسانی که می‌خواستند انتخاب رشته کنند اطلاع زیادی درمورد آن نداشتند ومانند اکنون نیست که با کمک اینترنت اطلاعات کامل درباره رشته درسی خود بدست می‌آورند.
اگر مهندس کاشانی حصار سالها به عقب بازگردند با توجه به اطلاعاتی که الان درمورد مکانیک دارند، آیا بازهم رشته مکانیک را انتخاب می‌کردند؟
خیر، اگر چه رشته مکانیک ازرشته‌های اصلی علم مهندسی و زیرساخت بسیاری ازرشته‌هاست ولی متاسفانه درصنعت ساختمان ایران هرگز نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست پیداکند وهمواره درسایه رشته‌های معماری وعمران قرارداشته است . این موضوع نه فقط از جنبه منزلتی بلکه از نظراقتصادی نیز صادق است.اگر در زمان انتخاب رشته اطلاعات امروز را داشتم،رشته معماری وعمران را انتخاب می‌کردم.
لطفاً در مورد تالیفات خود توضیح دهید.
درطول دوران تحصیل به دلیل عدم وجود کتاب به زبان فارسی دربسیاری از دروس، بالاجبار از کتب ومتون انگلیسی استفاده می‌کردیم واین موضوع موجب علاقه من به کارترجمه گردید. اولین کارترجمه من،کتاب هندبوک کریر بود.جلداول این کتاب در حدود ۶ ماه بعد از فارغ التحصیل شدن من در سال ۱۳۶۵ به بازار عرضه شد وچندماه بعد جلد دوم آن نیزمنتشر شد. استقبال خوانندگان وتشویق دوستان واطرافیان باعث شد که ترجمه کتب بعدی رانیز آغاز کنیم. دراکثرقریب به اتفاق کتابهایی که ترجمه کرده‌ام یک مترجم همکار نیز با من همکاری داشته است. بعد از کتاب کریر، کتاب ترمودینامیک ون وایلن وسپس کتاب مکانیک سیالات استریتر راترجمه کردیم. کتاب انتقال حرارت هولمن بعد از مکانیک سیالات استریتر ترجمه شد ومتعاقب آن سایر کتابها و تاکنون به حدود ۱۵ عنوان رسیده است. ترجمه ترمودینامیک ون وایلن تاکنون ۳۵ بارتجدیدچاپ شده است واگرچه دراین مدت چندین ترجمه از آن به بازار عرضه شده است ولی هیچکدام نتوانسته‌اند مخاطب لازم را جذب کنند. بیان شیوا وروان همراه با درک صحیح مطالب کتاب از الزامات یک ترجمه خوب است.من معتقدم تامترجم مفاهیم کتابی که ترجمه می‌کند رابدرستی در نیابد وبرآن تسلط نداشته باشد نخواهدتوانست ترجمه خوب وموفقی راارائه کند. طبیعی است که به دلیل پیشرفت‌های مداوم درحوزه علوم وفنون، هیچ کتابی نمی‌تواند برای مدت طولانی دربازار موفق باقی بماند مگراینکه مورد بازنگری قرارگیرد . این موضوع درمورد کتب ترجمه شده توسط ما نیز صدق می‌کرد وبهمین دلیل چون بسیاری از کتب انگلیسی توسط نویسنده هر۴ سال یکبار بازنگری می‌شود بالاجبار مانیز هر ۴ سال یکبار ترجمه‌های خود را ویرایش وبه روز رسانی می‌کنیم. دربرخی موارد نیز تصمیم گرفتیم که علیرغم اقبال خوب بازار از کتب قبلی ما وعدم ضرورت به ارائه کتاب جدید در آن زمینه، خودمان رقیب جدیدتری که به‌روزتر بوده وبه یافته‌های جدید پرداخته باشدرا ترجمه کنیم . ترجمه کتب مکانیک سیالات وایت ومکانیک سیالات سنجل به عنوان جایگزین مکانیک سیالات استریتر ونیز ترجمه کتاب انتقال حرات سنجل به عنوان جایگزین انتقال حرارت هولمن، وترجمه کتاب ترمودینامیک مهندسی به عنوان جایگزین کتاب اصول ترمودینامیک ون وایلن نتیجه همین‌اندیشه وتفکر است.
کتاب کریر که بدوغ اغراق شاهکار کتب مهندسی می‌باشد توسط شما ترجمه شده است یک ترجمه خوب که از جنابعالی بر می‌آید. البته در این کتاب غلط‌هایی وجود دارد. این کتاب ۲ بار تجدید چاپ شده است.یکبار با جلد قرمز و یکبار با جلد آبی که البته در هر دو مورد کتابها تمام شده‌اند. چرا جهت تجدید چاپ و بازخوانی مجدد آن کاری صورت نمی‌دهید؟
کتاب کریراولین کار ترجمه من بود. بنابراین خودم اذعان دارم که دربین ترجمه‌های من، در ترجمه کتاب کریربیشترین اشکالات بخصوص از نظر ویراستاری وجود دارد.بدلیل اینکه هنوز با ترجمه و ریزه‌کاری‌های آن آشنا نبودیم. در کتاب بعدی(ترمودینامیک ون وایلن) همزمان با ترجمه کتاب به پیشنهاد ناشر(نشرنما) یک ویراستار ادبی کار ویراستاری را انجام داد. نتیجه کاربسیاررضایتبخش بود وازاین رهگذر نکات خوب وارزنده ای آموختیم به گونه‌ای که در کتب بعدی خودمان ویرایش ادبی کتابها رانیز انجام می‌دادیم. بنابرین اگرچه اذعان داریم که کتاب کریر از لحاظ ویراستاری دارای ضعف‌های زیادی می‌باشد ولی چون کل امتیاز چاپ آن را واگذار کرده‌ایم نمی‌توان بدون موافقت ناشر مربوطه، در آن تغییراتی ایجادکرد. درمورد سایرکتب اینگونه نیست زیرا کلیه حقوق وامتیازات به ناشر واگذارنشده است.
می‌توانید با ناشر دیگری کار ترجمه مجدد کتاب کریر را انجام دهید؟
خیر چون تمام حق امتیاز را به ناشر واگذار کرده‌ایم و ناشر نیز علاقه ای به انجام این کار ندارد. به دلیل کاستی‌های کتاب کریر بود که تصمیم گرفتم کتاب تاسیسات ساختمان را ترجمه کنم.این کتاب گزیده‌ای است از چهار هندبوک اشری، که بر حسب ضروریات و اقتضائات و نیازهای جامعه ایران قسمتهایی از آن انتخاب شده است. بنا به نظر کسانی که این کتاب رامطالعه کرده‌اند این کتاب بسیارجامع است وبخش عمده نیاز مهندسان طراح رابرآورده می‌کند. مخاطب این کتاب مهندسانی هستندکه به تاسیسات مکانیکی به عنوان حرفه اصلی می‌نگرند وسطح مطالب آن بسیار بالاتر از نیاز مهندسان تاسیساتی غیرحرفه‌ای است.
در یک دوره ای مهندسان ما به ترجمه و تالیف این کتب روی آوردند.مانند مهندس طباطبایی و جنابعالی که کار بسیار خوبی در این زمینه انجام دادید.کم کم گذر زمان ما را به نقطه ای سوق داده است تا به سمت کتابهایی برویم که خیلی تخصصی تر به مباحث‌اندیشیده باشد، مثلاً در مورد شیرها در صنعت تاسیسات. چقدر به این موضوع فکر کرده اید که چنین کارهایی را وارد بازار کنید؟
من فکر میکنم اینکه ما چه کتابی را ترجمه وچاپ کنیم به نیاز بازار بستگی دارد. اگر حوزه‌ها را خیلی تخصصی انتخاب کنیم طبیعتا تعدادمخاطبان آن نیزکمترخواهد بودو بنابراین ناشران که برروی ترجمه وچاپ کتب سرمایه گذاری می‌کنند رغبتی ازخود نشان نخواهندداد زیرا درآمدحاصل از فروش تعداداندکی از یک کتاب،جوابگوی هزینه‌هایی که انجام شده است نخواهدبود. بنابراین ناشران به دنبال کتبی هستند که به چندین چاپ برسد، مثل کتب دانشگاهی که بیشترین متقاضی را دارد، مگر اینکه یک شرکت یاشخص از چاپ کتاب دریک موضوع خاص وتخصصی حمایت و در مورد آن سرمایه گذاری کند .
چند پروژه شاخص و بزرگ خود را نام ببرید.
درشهرمشهدبه دلیل اجرای طرح بازسازی بافت فرسوده که عمدتا در اطراف حرم حضرت امام رضا(ع) قراردارد، پروژه‌های مهم وبزرگ بصورت ترکیبی ازچندکاربری می‌باشند. کاربری‌های معمول در این پروژه‌ها عبارتند از هتل، اقامتی موقت وکوتاه مدت، ومجموعه‌های تجاری وتفریحی. ازمیان پروژه‌هایی که من وهمکارانم خدمات طراحی وبعضا نظارت عالیه تاسیسات مکانیکی وبرقی آنها راانجام داده یا مشغول انجام دادن هستم میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
مجتمع تجاری الماس شرق (۶۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری وتفریحی خانه مدرن پاسارگاد (۱۴۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری وتفریحی بازار بزرگ ملل(۷۰۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاریی وتفریحی سرزمین زیبای پارسه(۶۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری وتفریحی آسمان(۱۰۰۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مرکزخرید وتفریح ستاره شهر(۶۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری آفتاب(۱۴۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری واقامتی رشد(۱۰۰۰۰۰ مترمربع زیربنا)
مجتمع تجاری واقامتی ساراوایمان(۱۰۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
برج مسکونی الیزه (۳۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
هتل بزرگ درویشی (۳۵۰۰۰ مترمربع زیربنا)
هتل ومجتمع تجاری سلسبیل(۴۰۰۰۰ مترمربع زیربنا)
در مورد هتل درویشی توضیحاتی را به ما می‌دهید؟
هتل درویشی یک نقطه عطف بود در تاسیسات مشهد. قبل از ساخت هتل درویشی همیشه بحثهایی داشتیم در مورد صرفه جویی آب یا صرفه جویی برق و اینکه کدام مهمتروبه صرفه است. از یک سو باکمبودتولیدبرق روبروهستیم وازسوی دیگر سازمان آب خودرامتعهد به تامین آب مورد نیاز سیستم‌های تاسیساتی نمی‌داند. بنابراین درحدود ۸سال قبل درهتل درویشی برای اولین باردرمشهد سیستم ترکیبی (هیبرید) مورد استفاده قرارگرفت . دراین سیستم ترکیبی از چیلرهای تراکمی‌وجذبی طبق برنامه زمانبندی خاصی بخدمت گرفته شدند. این موضوع علاوه برافزایش قدرت مانور درهنگام بروز بحران درتامین آب یا برق، موجب کاهش مصرف برق در پیک بارنیزمی‌شود. پس از هتل درویشی، ایده سیستم ترکیبی درچندین پروژه دیگر ازجمله بازاربزرگ ملل نیز استفاده شد.
درپروژه هتل درویشی فن کویلها ۲ لوله ای کار شده‌اند یا چهار لوله ای؟
تمامی فن کویلها ۲لوله ای کار شده‌اند. چون ساختمان هتل درویشی تمامی اتاق‌های آن پیرامونی بودندو جدار خارجی داشتندو بعید بود که در زمستان احتیاج به سرمایش داشته باشند. ولی در برخی از پروژه‌ها مانند خانه مدرن پاسارگاد که سطح هرطبقه زیاد است (۲۵۰ متر در ۱۵۰متر) طبیعتاً یکسری از مغازه‌ها هیچ جدار خارجی نخواهند داشت ودر تمام چهار فصل احتیاج به سرمایش دارند. بنابراین در آن پروژه یک منطقه پیرامونی درنظرگرفتیم که سیستم آن گرمایشی/ سرمایشی است و یک منطقه داخلی که فقط سرمایشی است و در چهار فصل احتیاجی به گرمایش نخواهد داشت.
اساتید بزرگ شما در دانشگاه چه کسانی بودند؟
آقای دکتر مدرس رضوی که درس سوخت احتراق و ماشینهای احتراق داخلی را با ایشان داشتم، آقای دکتر تنباکوچی که درس انتقال حرارت وجرم راباایشان گذراندم، آقای مهندس یوسف ثانی که باایشان درس دینامیک داشتم، وآقای مهندس یک کلام کاشانی که درس تهویه مطبوع رادرمحضرشان فراگرفتم .
چرا مشهد؟شما در برهه ای از زمان از مشهد جدا می‌شوید به تهران می‌رویدو باز دوباره به مشهد باز می‌گردید. چرا مشهد اینقدر برایتان جذاب بود در حالیکه در آن زمان تهران برای خود عظمتی داشت؟
همانگونه که قبلا توضیح دادم، من از ۹ سالگی تا حدود ۲۳ سالگی درتهران زندگی می‌کردم. اگرچه خانواده‌ام در سال ۱۳۵۵ به مشهد بازگشتند ولی من ۷ و ۶ سال بعد از اینکه خانواده‌ام به مشهد بازگشتند هنوز در تهران بودم. خدمت سربازی رفتم، دانشگاه تهران قبول و مشغول به تحصیل شدم ولی پس از مدتی به دانشگاه فردوسی انتقال پیداکردم وترجیح دادم درمشهد ودر کنارخانواده باشم.
چه شد شما وارد عرصه تاسیسات شدید. شما یک مهندس مکانیک بودید. یک مهندس مکانیک سیالات می‌تواند در یک بازه گسترده ای فعال باشد. چطور تاسیسات؟
شاید بتوانم به جرات بگویم یکی از کسانی که تاثیر مهمی داشت در این انتخاب، استاد من در درس تاسیسات بود. استادی داشتم که تشابه اسمی نیز با من داشتند، آقای مهندس مسعودیک کلام کاشانی. من درس تهویه مطبوع را با ایشان گذراندم و بعد پروژه دوره کارشناسی را طراحی سیستم‌های تاسیسات مکانیکی یک مجتمع تجاری و هتل که درمشهددر حال ساخت بود انتخاب کردم . ساخت پروژه براساس طرحی که توسط اینجانب تحت نظر ایشان تهیه شده بود وبهره برداری از این مجتمع وهتل باعث گرایش من به سمت تاسیسات ساختمان شد. شاید اگر پایان نامه‌ام را چیز دیگری انتخاب می‌کردم شایداصلا وارد حوزه تاسیسات نمی‌شدم.
ادامه دارد…
انتهای خبر