احیای بافت فرسوده حلقه فراموش شده جهش تولید مسکن

کارشناس بازار مسکن گفت:متأسفانه علاوه بر شهرداری‌ها، سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، شرکت‌های آب و فاضلاب، شرکت‌های توزیع برق، بیمه و مالیات در احیای بافت‌های فرسوده نگاه درآمدی دارند.

به گزارش تاسیسات نیوز، در حالی که بانک‌ها همچنان در پرداخت تسهیلات ساخت مسکن و افزایش آن مقاومت می‌کنند که چندی پیش آمار عجیبی از معاون وزیر راه وشهرسازی مبنی بر پرداخت تنها ۲ هزار و ۴۰۰ فقره تسهیلات از سوی بانک‌ها در طی چند سال گذشته منتشر شد.
یکی از مهم‌ترین عوامل در حال حاضر برای رشد بازار مسکن افزایش تولید است که بخشی از این تولید از طریق نوسازی بافت‌های فرسوده تامین می‌شود، اما متاسفانه در این زمینه همکاری‌های لازم از سوی دستگاه‌ها وجود نداشته و همین موضوع خود باعث شده که بازار مسکن دیگر امیدی به اجرای طرح بازآفرینی شهری نداشته باشد.

طبق قانون جهش تولید مسکن باید سالانه ۱۰۰ هزار بافت فرسوده در کشور ساخته و نوسازی شود، اما طبق آخرین آمار‌های که ارائه شده نه تنها در سال این تعداد از بافت‌ها نوسازی نشده بلکه یک عقب ماندگی شدیدی هم در این حوزه شاهد هستیم که باعث شده سازندگان دیگر انگیزه‌ای برای ورود به این بخش نداشته باشند.

عدم پرداخت تسهیلات نوسازی از سوی بانک‌ها
یکی از مهم‌ترین عواملی که زمینه ساز عقب ماندگی در حوزه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده می‌شود مربوط به تسهیلات و عدم پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها است به طوری که روز گذشته هم غلامرضا گلپایگانی معاون وزیر راه وشهرسازی ومدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه همراهی بانک‌ها و ارائه تسهیلات بانکی به بافت‌های نارکارآمد شهری توسط بانک‌ها بسیار ناکارآمد است گفت: در مجموع ۲ هزار و۴۰۰ واحد در بافت‌های ناکارآمد شهری از تسهیلات این بافت‌ها بهره‌مند شده‌اند، در حالی که قرار بود سالانه ۱۰۰ هزار بافت فرسوده از تسهیلات این بافت بهره‌مند شوند.

به گفته وی، طبق قانون ۲۵ درصد وام‌های بانکی بخش مسکن باید به بافت فرسوده اختصاص یابد که در سال‌های گذشته این رقم درصد پایینی را به خود اختصاص داده است بنابراین در آخرین جلسه با متولیان بانک مرکزی موضوع مطرح شد و مقرر است تا در جلسه شورای عالی مسکن موضوع رسیدگی به وام‌های بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری مطرح و در خصوص آن تصمیم گیری شود.

همچنین پیش از این هم بسیاری از سازندگان و انبوه سازان از عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات ساخت بسیار گلایه‌مند بوده و اعلام کردند که دیگر تمایلی برای ورود به حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده ندارند چراکه نه فرهنگ سازی مناسبی در این بخش انجام شده و نه منابع مالی لازم به این بخش تزریق شده است از سوی دیگر مدت زمان صدور پروانه‌های ساختمانی توسط شهرداری‌ها یکی از بزرگترین معضلاتی است که خود باعث بی انگیزگی سازندگان و انبوه سازان می‌شود.

کاهش ۲۸.۴ درصد واحد‌های مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان
مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود اعلام کرده است که ۲۸.۴ درصد واحد‌های مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان توسط شهرداری تهران کاهش یافته و ۳۱.۷ درصدی آن در شهرداری‌های کل کشور در بهار ۱۴۰۳ نسبت به بهار ۱۴۰۲ افزایش یافته است.

همچنین مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در بهار ۱۴۰۳ حدود ۲۲۳۰۲ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته ۱۸.۸ درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۲۱.۶ درصد افزیش داشته است. متوسط مساحت زیربنا در این پروانه‌ها ۶۰۸ مترمربع بوده است.

در همین زمینه فرشید پورحاجت دبیر انجمن انبوه‌سازان مسکن کشور با بیان اینکه میزان بافت‌های فرسوده در کشور طی ۱۰ سال گذشته به ۱۷۰ هکتار رسیده که رشد ۱۵ درصدی داشته است گفت: به هر حال سیاست‌های ۱۹ بندی احیای بافت فرسوده و بازآفرینی شهری ایران ابلاغ شده است و در مقام اجرا این سیاست‌ها مثل تمامی موارد تولید مسکن، نگاه درآمدی دستگاه‌های خدمات رسان، این سیاست‌های تشویقی ۱۹ بندی را به انحراف کشید. این موضوع مثل سیاست‌هایی که در حوزه بانکی است، مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

دبیر کانون سراسری انبوه سازان، با بیان اینکه اگرچه شهرداری‌ها اعلام می‌کنند که در بافت فرسوده ۵۰ درصد تخفیف عوارضی داده می‌شود، اما اساساً اثرگذاری برای تولید مسکن نداشته است، اظهار داشت: متأسفانه علاوه بر شهرداری‌ها، سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، شرکت‌های آب و فاضلاب، شرکت‌های توزیع برق، بیمه و مالیات در احیای بافت‌های فرسوده نگاه درآمدی دارند.

وی با تأکید بر اینکه اساساً این سیاست‌ها بنیان درستی دارد، اما در مقام اجرا می‌بینیم که دچار مشکل هستند، اظهار داشت: برای احیای بافت فرسوده و سرعت مناسب آن نیاز به یک وحدت‌رویه است. ما معتقد هستیم که باید میان کانون سراسری انبوه سازان و شرکت مادر تخصصی، کارگروه مشترک ماهانه جلسه‌ای برگزار کنند تا روند احیای بافت فرسوده تسریع شود. از سوی دیگر توجه به کاهش هزینه‌های ساخت و با توجه به آنکه زیرساخت‌های لازم در بافت فرسوده وجود دارد، باید احیای بافت فرسوده در اولویت باشد. هم‌اکنون یک‌چهارم مردم کشور در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری زندگی می‌کنند؛ بنابراین باید بافت‌های فرسوده مورد توجه قرار بگیرند.

براساس این گزارش، در حال حاضر عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده هم منتقل شده و همین امر خود یک زنگ خطری برای برای بخش مسکن کشور به شمار می‌رود چراکه اگر نوسازی بافت‌های فرسوده در کشور اجرایی نشود نه تنها ما شاهد افزایش میزان تخریب واحد‌های مسکونی بر اثر حوادث و بلایایی طبیعی خواهیم بود بلکه بازار مسکن هم به نوعی با معضل واحد‌های مسکونی رو‌به‌رو خواهد بود.