ارتباط بین آسم در کودکان و سیستم های گرمایشی

در این روز‌های زمستانی در برخی ساعات روز درجه هوا به شدت پایین می‌آید و در برخی خانه‌‌ها شعله شومینه و بخاری تا آخر بالا می‌رود. برخی از این وسایل ‌‌‌گرما‌زا لوله‌‌‌هایی به سمت خارج دارند تا گاز ناشی از سوخت آنها وارد فضای خانه نشود اما برخی دیگر مثل شومینه یا حتی پکیج‌‌‌هایی که در خانه است، بیشتر گازشان وارد فضای خانه می‌شود و در عین حال اکسیژن موجود در هوا را می‌سوزانند. برخی معتقدند گاز برخی از این سیستم های گرمایشی، برای سلامت کودکان خطرناک است و می تواند منجر به آسم در آنها شود. از این رو، گفتگویی با دکتر محمد علی زحل، فوق‌تخصص ریه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین انجام شده که در ادامه می خوانید:

آیا این موضوع درست است که برخی از وسایل ‌‌‌گرما‌زا مثل پکیج‌‌‌های دیواری که در منزل هستند یا شومینه و بخاری می‌تواند زمینه‌ساز آسم به‌ویژه در کودکان باشد؟
زمینه‌ساز آسم نه، اما به هر حال برخی وسایل گرمایشی مانند شومینه و بخاری و پکیج، بیش‌ازحد اکسیژن می‌سوزانند و کاهش اکسیژن هوا در شرایطی که تهویه مطبوع وجود نداشته باشد، می‌تواند سبب کمبود این گاز در هوا و بروز مشکلات تنفسی مثل تنگی نفس در افراد و به ویژه کودکانی شود که به آسم یا ناراحتی‌های تنفسی مبتلا هستند.از سوی دیگر، هر شعله‌ای که در خانه روشن است، حتی شعله اجاق گاز در آشپزخانه، گاز دی‌اکسید نیتروژن آزاد می‌کند که محرک تنفس است. این گاز در آشپزخانه اوپن در هوا پخش و وارد اتاق‌‌ها می‌شود. حتی در بخاری هم تمام گاز از طریق لوله بیرون نمی‌رود و بخشی از آن در هوا پخش می‌شود و به همین دلیل تهویه مرتب ضرورت دارد.

برخی افراد روی شومینه یا بخاری کتری یا قابلمه آب می‌گذارند تا بخار کند تا از خشکی هوا کم شود. این کار مفید است؟
متاسفانه یکی از مشکلات شایع در خانه ما ایرانی‌‌ها در فصل سرد سال که در و پنجره‌‌ها بسته است، افزایش رطوبت هواست. رطوبت بالا باعث رشد مایت‌‌ها لابه‌لای پرز فرش و روی پرده‌‌ها می‌شود و با جارو کشیدن و تکان دادن پرده‌‌ها لاشه این حیوانات ریز میکروسکوپی به شکل گردوغبار در هوا پخش می‌شود و در بیماران مبتلا به آسم یا بیماری‌های تنفسی، تشدیدکننده حملات است. متاسفانه در ایران میزان شیوع آسم بالاست. دلیل آن هم تهویه نامناسب خانه‌‌ها و بالا بودن رطوبت است.

از بین وسایل گرمایشی رایج کدام یک برای سلامت دستگاه تنفس بهتر است؟
رایج‌ترین وسیله شوفاژ است که سیستم گرمایشی آن بیرون از خانه‌‌ها قرار دارد. این نوع وسایل شاید بهترین وسیله گرمایشی باشد. اسپیلیت کانالی یا داکت اسپیلیت هم از رایج‌ترین سیستم‌‌‌های تهویه مطبوع در سراسر جهان است که مثل رادیاتور و شوفاژ منبع حرارتی آن خارج از منزل قرار دارد و جزو بهترین وسایل گرمایشی محسوب می‌شود. البته میزان رطوبت در این نوع دستگاه‌‌ها بالاست و اگر مرتب تمیز نشوند می‌توانند محیطی مناسب برای رشد قارچ‌ها باشند که با کار کردن فن، وارد فضای خانه می‌شوند و می‌توانند زمینه‌ساز آلرژی باشند اما اکثر این دستگاه‌‌ها فیلترهای قابل شستشو و تعویض دارند و به همین دلیل مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

سیستم‌‌‌های گرمایشی از کف چطور؟

ادعاهایی هست در این رابطه که گرمایش از کف سبب بلند شدن پرزهای فرش در هوا و زمینه‌ساز حساسیت است اما این موضوع از نظر علمی ثابت نشده و این نوع سیستم گرمایشی فواید بی‌شماری از نظر اقتصادی می‌تواند داشته باشد. البته این نوع سیستم گرمایشی می‌تواند در جریان عروق تاثیر منفی بگذارد و در بروز واریس موثر باشد که در این زمینه باید از متخصص مربوطه سوال کرد.

هیتر‌ها چطور؟
هیترها سبب خشکی هوا می‌شوند. ضمنا گرد و غبار نشسته روی پره‌‌‌های دستگاه یا حتی گرد و غبار و قارچ‌‌‌های موجود در اتاق را به حرکت درمی‌آورند و به همین دلیل برای افرادی که به آسم مبتلا هستند یا زمینه بیماری‌های تنفسی و آلرژیک را دارند، توصیه نمی‌شوند.