چالش‌های کمیته تخصصی مکانیک نظام مهندسی

رامین قاسمی اصل، از اعضای گروه تخصصی مکانیک سازمان نظام مهندسی در گفت‌وگو با خبرنگار تاسیسات نیوز، در باره عملکرد و چالش‌های گروه هفتم انجمن تاسیسات مکانیکی گفت:‌ این انجمن در حوزه‌های مختلفی مانند گاز و گازرسانی، آبفا و آتشنشانی در صدد این بوده تا در ارتباط با اعضاء‌ از طریق برگزاری نشست‌ها و گفتمان‌های مختلف سطح عملکرد خود را بهبود بخشد.

به گفته قاسمی «آبفا» یکی از موضوعات اصلی این انجمن بوده که با نظارت بر بناها و ساخت و ساز به آن پرداخته شده است.

نظارت بر مصرف بهینه آب با امضای تفاهم‌نامه با آب و فاضلاب عملیاتی می‌شود

وی افزود: طی تعاملات و تفاهم‌نامه‌های امضاء شده با شرکت آب و فاضلاب مقرر شده است تا در چارچوب مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان، نظارت جدی بر بناها و ساختمان‌های زیر ۱۵۰۰ متر  با هدف بهینه‌سازی مصرف آب نظارت در حوزه تاسیسات مکانیکی شهر تهران صورت گیرد.

قاسمی درباره مباحث مورد توجه در دوره هفتم در زمینه مذکور گفت:‌ عدالت در توزیع، برنامه‌ریزی در سامانه توزیع آبفا با فرمول منظور شده و همچنین عدالت در توزیع در بین پایه‌های مختلف مهندسی از جمله محورهایی بوده است که مورد بحث در این دوره قرار گرفت و اشکالات موجود مرتفع شد.

عضو گروه تخصصی مکانیک سازمان نظام مهندسی در ادامه یادآور شد: تمدید پروژه‌های آب و فاضلاب بعد از یک سال به مشابه ماده ۳۳ انجام شد و به این ترتیب در هر سال افزایش تعرفه سال جدید به سال قدیم از کارفرما دریافت می‌شود.

وی همچنین به پرونده اختلافات آبفا با گروه تخصصی هفتم اشاره کرد و گفت: با شروع دوره هفتم گروه تخصصی کارهایی قبل از این دوره با پرونده‌های آبفا و مشکلاتی که در این زمینه موجود بود مانند موضوع اختلاف مجری و مهندسی ناظر در حوزه فنی و مهندسی با تدابیر لازم در هیات داوری شورای داوری مطرح و مقرر شد تا در مرحله نهایی در شورای انتظامی ارجاع و حل و فصل شود.

احیای تفاهم‌نامه آبفا و آب و فاضلاب همزمان با شیوع کرونا

قاسمی همچنین اشتغالزایی مهندسان را یکی دیگر از اهداف تفاهم‌نامه آبفا و آب و فاضلاب ذکر و خاطرنشان کرد‌: اشتغالزایی حدود ۲ هزار نفر از مهندسان با آورده مالی پیش بینی شده، یکی از مفاد این قرارداد بود که در روزهای پایانی سال گذشته در شرایط بحرانی به صورت یک طرفه از سوی شرکت آب و فاضلاب لغو شد.

وی تاکید کرد: با وجود شیوع ویروس کرونا و تعطیلات نوروز اعضای هیات مدیره و مهندسان عضو سازمان، طی اقدامی فشرده و سخت در ایام عید ضمن انجام رایزنی‌های صورت گرفته و مکاتبات لازم با مسئولان طی گذشت حدود یک ماه از این اتفاق نسبت به اصلاح مفاد آبفای تهران با آب و فاضلاب استان اقدام‌های لازم را انجام دادند و مجدداَ این تفاهم‌نامه احیا شد.

آموزش مجریان ذی‌صلاح آبفا به برکت احیای تفاهم‌نامه

قاسمی اصل خاطرنشان کرد: از برکات این تفاهم‌نامه، آموزش مجری ذی‌صلاح حوزه آبفا بود که علاوه بر مهارت فنی مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان به عنوان یک دستاورد بزرگ برای آب و فاضلاب و تفاهم نامه مذکور حاصل شد.

وی عملیاتی شدن بخشی از پرداخت‌های مهندسان از زمان صفر کاری پیشین تا کنون در دوره آبفا را از دیگر اقدامات صورت گرفته ذکر کرد.

قاسمی در ادامه از اقدامات صورت‌گرفته در حوزه گاز و گازرسانی اشاره کرد و گفت:‌ در پرونده‌های گاز فشار ضعیف هیچگونه فرآیندی برای تمدید قرارداد یا حق‌الزحمه مهندسان حوزه صورت نگرفته بود که با درایت کمیته هیات گاز و هیات چهار نفره استان تهران مقرر شد که به اندازه طول مدت پروانه ساختمان حق‌الزحمه به مهندس سازمان پرداخت شود و در صورت تمدید نسبت به مابه‌التفاوت نرخ قدیم و جدید مهندس ناظر، اقدامات لازم صورت گیرد.

عضو گروه تخصصی مکانیک سازمان نظام مهندسی در ادامه درباره بحث مسئولیت و تعهدات به خبرنگار تاسیسات نیوز گفت:‌ از جمله مسائل موجود در این حوزه، موضوع ساختمان‌های عمومی با کاربری‌های تجاری بود که در زمان اجرای کار با مشکلاتی از سوی شرکت گاز اماکنی روبرو می‌شدیم که وضعیت کاربری آنها نامعلوم بود.

لوله‌کشی گاز در ساختمان‌های عمومی با کاربری تجاری منوط به صدور مجوز مهندس ناظر

وی افزود: یکی از کارهای خوب صورت گرفته کمیته ۴ نفره و هیات گاز در این زمینه این بود که  بر اساس مصوبات صورت گرفته،  مهندس ناظر تا زمان روشن شدن وضعیت ساختمان عمومی با کاربری تجاری، می‌تواند نسبت به لوله‌کشی در آنجا مجوزی صادر نکند و شروع عملیات عمرانی را منوط به روشن شدن وضعیت کاربری ساختمان و تشکیل پرونده در صنوف کند و تایید لازمه بر مبنای کاربری ساختمان انجام شود.

وی درباره اقدامات صورت‌گرفته در حوزه گاز فشار قوی گفت: با پی‌گیری‌های صورت گرفته، دوره‌های آموزشی با هدف تربیت مدرسان ذی‌صلاح صورت گرفت و در این راستا نیز جمع کثیری هم توسط مدرسان تحت آموزش قرار گرفتند و در اولین آزمون الکترونیکی آن حضور یافتند و مقدمات انجام کارورزی آنها هم در دست بررسی است.

لغو گزینش‌های انتصابی در هیات داوری گاز

ازکارهای مهم دیگر در حوزه گاز فشار ضعیف گفت: از جمله مشکلات در این حوزه این بود که گاز فشار ضعیف، مرجع حل اختلاف بین مجری، ‌ناظر و مالک، کمیته‌های داوری یا کارشناسی در دفاتر نمایندگی سازمان و در مرحله بعدی هیات داوری گاز فشار ضعیف در ستاد سازمان بود که تا قبل از دوره هفتم، انتخاب اعضای کارشناسی بیشتر انتصابی و بدون مشورت بود که این روند در دوره هفتم با روش کسب امتیاز تغیر یافت.

وی تصریح کرد: به این معنا که برای انتخاب کمیته‌های اعضای دفاتر در ابتدا از طریق آگهی وبسایت سازمان، افراد واجد شرایط در سازمان، با در نظر گرفتن دارا بودن ضوابط و شرایط لازم و قانونی طی یک فهرست و بر اساس فاکتورهای مصوب کمیته‌های گاز سازمان این کار با درایت و تنظیم فهرست بهترین اعضا گزینش شدند که این موضوع یکی از موضوعات برجسته در این حوزه است.

قاسمی در ادامه به موضوع آتش‌نشانی به‌عنوان یکی از موضوعات بسیار مساله‌دار و مشکل‌ساز در سازمان نظام مهندسی ساختمان برای رشته تاسیسات مکانیکی پرداخت و گفت: برای بررسی همه جانبه این موضوع در گروه تخصصی دوره هفتم، موانع و مشکلات و راهکار برای نظارت بیشتر سازمان آتش‌نشانی، استخراج مباحثی مطرح شد و بر همین مبنا هم مصوبات لازم به مسکن و شهرسازی داده شده است و اطلاعیه صادر شد که مسئولیت و اختیارات و وظایف برای نظارت در حوزه اختیارات مهندسان مکانیک نبوده و به هیچ عنوان نباید وارد این حوزه شوند.

علت این اقدام این بود که باید تا روشن شدن جزئیات و گردش کار مشخص، مسئولیت نامعین به عهده مهندسان تاسیسات مکانیکی واگذار نشود.

چگونگی مسئولیت‌های بین سازمان نظام مهندسی و سازمان آتش‌نشانی

به گفته وی موارد بسیاری در این حوزه باید تعیین تکلیف شود و در این میان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: اگر مسئولیت آتش‌نشانی به‌عهده سازمان نظام مهندسی ساختمان، از نظر طراحی، نظارت بر اجرا است که جزو وظایف قانونی طبق قانون کنترل ساختمان است پس ضرورتی ندارد که در انتهای کار و در زمان پایان کار، کار سازمان نظام مهندسی را صحه‌گذاری کند. این برخلاف ماده ۴ قانون نظام مهندسی و مقررات کلی ساختمان است.

از طرفی برای نظارت و طراحی و اجرای آتشنشانی باید ضوابط و مقررات و قوانین ابلاغی،‌ تحت عنوان مقررات ملی ساختمان موجود باشد که این ضوابط در مبث سوم ناچیز و ناکافی است و باید از طریق وزارت راه و شهرسازی شفاف‌سازی شود.

متولی تعاملات با سازمان آتش‌نشانی و امور مربوطه

قاسمی یادآور شد:‌ تعرفه خدمات نظام مهندسی برای سازمان آتش‌نشانی مشخص نبوده و این امر بدون دستمزد و ایجاد تعهد محمل قانونی ندارد. این موارد به همراه اینکه در حال حاضر توسط شرکت‌های غیروابسته به نظام مهندسی و غیره در حال انجام است که به عنوان زیرمجموعه‌ای از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تلقی نمی‌شوند  و بر اساس ارزیابی آتش‌نشانی صاحب یک نوع صلاحیتی شده‌اند که خود آن جای سوال دارد و  از نظر قانونی قابل پذیرش نبوده زیرا اگر طراحی و نظارت آن توسط مهندسان از سوی سازمان نظام مهندسی صورت گیرد باید طراح ذیصلاح نظام مهندسی، این کار را انجام دهد و آن هم شرکت‌های مشاور حقوقی هستند.

بنا به گفته این عضو گروه تخصصی مکانیک، این مشکل با وجود انجام امور آتش‌نشانی، انجام امور مسائل حقوقی، تبعات آن و … در انجمن و آنالیز آن در دوره هفتم، و مکاتبات صورت گرفته با مسئولان ذیربط، جوابی دریافت نشد. اما در عین حال به محض دریافت پاسخ آمادگی هدایت فوری گروه تخصصی مکانیک جهت انجام فعالیت در حوزه‌های مربوطه را داریم.

عقیم ماندن مذاکرات با وزارت راه و شهرداری

وی تصریح کرد: اما متاسفانه با وجود نشست‌های مختلف با وزارت راه و سازمان آتش‌نشانی و شهرداری پاسخ متقنی دریافت نکردیم. ضمن اینکه در حوزه  سوالات و ابهامات فنی مهندس فنی تهران هم جوابی نگرفتیم.

قاسمی در ادامه ابراز امیدواری کرد؛ موضوع عملیاتی شدن گاز فشار قوی تا  قبل از پایان دوره هفتم محقق شود و در غیر اینصورت، قطعاَ برای دوره بعدی جزو فعالیت‌های جاری خواهد بود.

وی نظارت بر تاسیسات از صفر تا صد را از جمله موضوعات بسیار مهم در دستور کار انجمن دانست و خاطرنشان کرد:

قطعاَ در گروه تخصصی بعدی گاز فشار قوی و آتش‌نشانی، بازآموزی مهندسان صاحب صلاحیت در حوزه‌های آبفا، گاز فشار قوی و فشار ضعیف و … باید حتماَ اقدامات لازم صورت گیرد. بازآموزی برای مهندسانی که از یک دوره کوتاهی گذراندند برای آشنایی با فعالیت‌ها و روش‌ها و قوانین جدید و مرور بررسی اطلاعات فنی و تبادل اطلاعات باید این اتفاق در دوره بعدی عملیاتی شود.

حمایت از مهندسان مجری پروژه و ضرورت پرداختن آن در تفاهم‌نامه با شرکت گاز

قاسمی ‌قطع گاز در حوزه گازرسانی را یکی از پروژه‌ها و موضوعات عقیم‌مانده در حوزه فعالیت خود ذکر و تصریح کرد: این موضوع در تفاهم‌نامه با شرکت گاز مطرح شد، اما برای حل مسئله قطعی گاز و چگونگی انجام آن برای ایجاد الحاقیه به صورت کشوری باید فعالیت جدی انجام شود. حمایت از اعضا در قسمت‌های مختلف از جمله شورای انتظامی و مراکز حقوقی و دادگاه‌ها باید به نحو شایسته در دستور کار قرار گیرد تا دستور‌العمل یکسان در نظر گرفته شود تا مهندسان در قبال انجام اموری که عهده‌دار می‌شوند مورد حمایت قرار گیرند.

وی مسئولیت پذیری، دریافت نظرات در چارچوب قانونی و تبدیل آن به یک فرآیند عملیاتی و پیشنهاد به هیات مدیره جهت تصویب را راهکاری جدی جهت رفع مشکلات و اجرا به شکل مطلوب ذکر و ابراز امیدواری کرد با انجام این فرآیند، ارتباط بین اعضا و گروه تخصصی به شکل بهینه عملیاتی شود.