زندگی در سایه غولهای ناایمن

رشد شتابان جمعیت شهری و به تبع آن نیاز به مسکن از یک سو و جلوگیری از گسترش بی رویه شهرها برای استفاده بهینه از زمین شهری و رفع مشکلات باعث شده بلندمرتبه سازی، بیش از گذشته، مورد توجه مردم و سرمایه گذاران قرار گیرد.

روابط عمومی شورای مرکزی افزود ، سیمای شهری، فضا، کاربری اراضی، مسائل زیست محیطی، حمل و نقل شهری و بسیاری از موضوعات دیگر از مسائلی است که موضوع بلندمرتبه سازی را در راستای توسعه پایدار شهری در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه مطرح کرده است.
 تا پیش از سال ۱۳۸۸ تنها یک ساختمان مرتفع (زیست خاور) و چند ساختمان نسبتا بلند در مشهد وجود داشت و در سال 88 برج آلتون پس از ۳۶ ماه به بهره‌برداری رسید که آغاز فصل بلندمرتبه سازی در این کلانشهر بود و پس از آن ده‌ها هتل و مجتمع تجاری بزرگ یکی پس از دیگری قد برافراشتند به طوریکه هم اکنون بیش از 30 ساختمان و برج بالای 20 طبقه در این کلانشهر خودنمایی می کند.
با توجه موقعیت شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور با 3.5 میلیون نفر جمعیت، وجود بارگاه مطهر رضوی و میزبانی سالانه 25 میلیون زائر و مسافر داخلی و حدود سه میلیون گردشگر خارجی در طول سال، ضروری است که به موضوع ساخت ساختمان های بلندمرتبه در این شهر بیش از گذشته توجه شود.
بروز حوادثی همچون آتش سوزی برج سلمان و نیز هتل روتانا، زنگ خطری جدی است که توجه بیش از پیش به رعایت مسائل ایمنی در بلندمرتبه سازی ها را در کلانشهر مقدس ضروری کرده است.
بر همین اساس خبرگزاری جمهوری اسلامی، مرکز خراسان رضوی، میزگردی را با عنوان ‘ بررسی وضعیت ایمنی و استانداردسازی ساختمان های بلندمرتبه، مجتمع های مسکونی و مراکز تجاری’ با حضور معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان در امور پیشگیری از وقوع جرم، معاون فنی و تشکل های حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی، استاد دانشگاه و عضو اصلی کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان، معاون آموزش، نظارت و پیشگیری آتش نشانی مشهد، رئیس اداره نظارت بر ضوابط و مقررات ملی ساختمان شهرداری مشهد و مدیر روابط عمومی سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی برگزار کرد.

* ضوابط ایمنی و مدیریت واحد شهری در اطراف حرم رضوی اعمال نشده است
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی در این میزگرد اظهار کرد: در ساخت و سازهای اطراف حرم رضوی اصول و ضوابط ایمنی و مکان یابی ها به خوبی لحاظ نشده است.
محمد بخشی محبی افزود: با توجه به وجود زائران و مجاوران زیاد در هسته مرکزی شهر و اطراف حرم، اگر اتفاقی نظیر آتش سوزی و یا تخریب در این منطقه رخ دهد تبعاتش بدتر از حادثه پلاسکو خواهد بود.
وی ادامه داد: اینکه مدیریت واحد شهری در این محدوده به خوبی اعمال نشده می تواند آسیبهای جدی و غیرقابل جبرانی را در پی داشته باشد.
بخشی محبی بیان کرد: خیابانها و کوچه های کم عرض در اطراف حرم امام رضا(ع)، شرایط مناسبی برای امدادرسانی در شرایط بحران ندارند و چنانچه اتفاقی در این منطقه روی دهد کار امدادرسانی با سختی مواجه خواهد شد و آنجاست که قانون به سراغ مدیران سهل انگار خواهد رفت.

*با مدیران سهل انگار برخورد می شود
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی در امور پیشگیری از وقوع جرم تاکید کرد: مدیرانی که در شهرسازی و ارائه مجوز ضوابط قانونی را رعایت نکرده اند باید به عنوان مقصران اصلی پاسخگو باشند.
بخشی محبی بیان کرد: در سالهای اخیر ساختمان هایی در مشهد بنا شده که ضوابط و شرایط اولیه ایمنی در آنها دیده نشده، به طوری که در هفته های گذشته با یک جوشکاری ساده نمای هتل در دست ساخت در اطراف حرم رضوی شعله ور شد و اگر این اتفاق در زمان بهره برداری ساختمان رخ می داد، یقینا پیامدهای ناگواری داشت.
وی با اشاره به برگزاری جلسات مشترک بین معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادسرا با سازمانهای آتش نشانی مشهد و نظام مهندسی خراسان رضوی در 2 سال اخیر، گفت: تلاش کردیم در این جلسات به جمع بندی لازم برسیم تا حداقل های ایمنی در ساختمان های بلندمرتبه شهری رعایت شود.
وی در ادامه به ساخت برج و ساختمانهای مرتفع در کوچه های کم عرض و هشت تا 10 متری اشاره کرد و ادامه داد: اگر یکی از این ساختمانها دچار حادثه شود نه تنها ساکنان آن ساختمان بلکه اطرافیان آن بنا نیز دچار ناامنی و مشکل می شوند.

*قوانین خوبی در حوزه نظارت وجود دارد، اما اجرا نمی شود
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی بیان کرد: قوانین خوبی در حوزه نظارت بر ساخت و سازها و لحاظ ضوابط ایمنی نظیر قانون شهرداریها مربوط به سال 74 و تبصره 7 ماده 100 شهرداری ها، با ضمانت اجرایی فوق العاده، وجود دارد ولی کمتر مورد توجه و استفاده قرار گرفته است.
بخشی محبی افزود: هم اکنون برخورد و اعمال قانون محسوسی با مهندسان ناظر متخلف صورت نمی گیرد به طوری که طبق قانون باید اسامی مهندسان ناظر متخلف از طریق روزنامه های کثیرالانتشار اعلام شود ولی کمتر این مورد اجرایی شده است.
وی ادامه داد: هم اینک دادستانی ورودی جدی به بحث ایمنی ساخت و سازها کرده و در تاریخ 31 خردادماه امسال دادگستری استان با ابلاغ بند ١٤ ماده ٥٥ قانون شهرداریها، از تمام شهرداران خواسته از بروز حوادث پیشگیری و مجوزهای لازمی را که قانون در اختیار آنها گذاشته، استفاده کنند و در مقابل مجوزهای لازم قضایی برای ورود به این موضوع، به دادستانی نیز داده شده است.
وی بیان کرد: همچنین طبق بند 21 ماده 2 شرح وظایف فرمانداران و استانداران، اتخاذ تدابیر و اعمال هماهنگی لازم به منظور پیشگیری، کنترل و مهار بحران‌های ناشی از حوادث و بلایای طبیعی از قبیل سیل، زلزله و غیره از وظایف استانداران و فرمانداران است.
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی با تاکید بر اینکه برج سازی ها و هرگونه ساخت و ساز شهری باید قانونمند بوده و با نظارت کامل و حفظ امنیت مردم صورت پذیرد، افزود: قوانین خوبی در این خصوص وجود دارد که اجرای آنها در گرو داشتن اراده است.
بخشی محبی خاطرنشان کرد: دادستانی مجوزهای لازم قضائی را برای برخورد با متخلفان و تخلفات ساختمانی در مراحل مختلف گودبرداری ، ساخت و بهره برداری در اختیار دارد.
وی ادامه داد: همچنین در دادسرای مشهد به ماده 105 قانون کار توجه ویژه شده و از اداره کار خواسته شده کارگاه های ساختمانی ناایمن را شناسایی کند تا اعمال قانون شده و پلمب شوند.
بخشی محبی تاکید کرد: تا زمانی که که این کارگاه ها رفع خطر نشوند اجازه امکان فعالیت به آنها داده نمی شود.
وی بیان کرد: همچنین به شهرداریها اعلام شده نظارت جدی بر گودبرداری ها داشته باشند و تمام گودبرداری های خطرناک را برای رفع خطر به دادستانی اعلام کنند.
معاون دادستان عمومی و انقلاب خراسان رضوی افزود: تخلفات ساختمانی و ساختن ساختمانی 20 طبقه با پروانه اولیه هفت طبقه از طریق پرداخت جریمه، در واقع ظلم به شهر و شهروندان است.
بخشی محبی ادامه دا : چگونه است که پلیس ساختمان بلافاصله پس از ساختن 10 متر اضافه تر از پروانه در حاشیه شهر نسبت به تخلف اعمال قانون می کند ولی در برابر تخلفات ساختمان های ویژه و برج های خاص بی تفاوت است؟

*برخورد جدی با متخلفانی که دستگاه قضا را دور بزنند
بخشی محبی با تاکید بر اینکه باید برای مردم زمینه احساس امنیت را فراهم کرد، خاطرنشان کرد: باید نگاه کلان و به دور از بخشی نگری به موضوع ایمنی شهر و ساختمان های شهر داشت.
وی ادامه داد: در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادستانی، کمیته ای برای نظارت بر ساخت و سازهای سطح شهر شکل گرفته و چنانچه متخلفان بخواهند قانون و نظام قضائی را دور بزنند با آنها به صورت جدی برخورد خواهد شد.
وی با تاکید بر اجرای قانون، تصریح کرد: سازمان های مردم نهاد نیز در این خصوص شکل گرفته اند که با رصد ساختمانهای سطح شهر تخلفات را به دادستانی اعلام می کنند.

*انجام سالانه 25 هزار بازرسی از ساختمان های شهر مشهد
معاون فنی و تشکلهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی نیز در این میزگرد با اشاره به فرارسیدن روز خبرنگار گفت: رسانه ها نقش بسیار مهمی در خصوص پیشگیری از حوادث ایفا کرده و می توانند زمینه بهبود شرایط را در بسیاری از حوزه ها فراهم کنند.
مهندس فرامرز ذوقی مرندیز ادامه داد: سازمان نظام مهندسی ساختمان برابر قانون نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان، دارای وظایفی است که در چهارچوب این وظایف خود را مسئول دانسته و روز به روز نیز خود را ارتقاء می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه توجه به پیشرفت فناوری در شرایط کنونی امری ضروری است، خاطرنشان کرد: در بسیاری از حوزه ها امکانات و زیرساخت ها، با فناوری های روز هماهنگ نیست برای مثال راه های کشور هنوز نتوانسته اند خود را به سیستم روز دنیا مجهز کنند.
معاون فنی و تشکل های حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی گفت: باید این سئوال پرسیده شود که آیا با پیشرفت فناوری امکانات، زیرساخت ها و حتی قوانین ما در حوزه ساخت و ساز نیز پیشرفت مناسبی داشته است و یا باید در این خصوص بازنگری هایی اساسی انجام شود.
ذوقی به موضوع افزایش تقاضای ساخت ساختمان های بلندمرتبه در شهر مشهد اشاره کرد و افزود: باید در خصوص ساخت ساختمان های بلندمرتبه، با توجه به تقاضایی که در بازار مشهد وجود دارد، برنامه ای مناسب تدوین شود و همه دستگاه های نظارتی در این زمینه به صورت فعال عمل کنند.
وی به نظارت 200 کارشناس سازمان نظام مهندسی بر ساختمان های شهر مشهد اشاره کرد و گفت: در سال حدود 25 هزار مورد کارشناسی در خصوص پروژه های در حال ساخت انجام می شود.
این کارشناس مسائل ساخت و ساز اظهار کرد: سازمان نظام مهندسی به صورت کامل نظارت های خود را انجام می دهد و هرجا قصوری شکل بگیرد به صورت جدی با آن برخورد می کند. حتی در برخی از پروژه های بزرگ شهر مشهد خواسته شده تا روند ساخت متوقف، مشکلات برطرف شده و سپس ساخت و ساز ادامه پیدا کند.

*پروژه های بزرگی که فاقد استانداردهای لازم باشند گواهی پایان کار نمی گیرند
معاون فنی و تشکلهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی نیز در این نشست اظهار کرد: با توجه به سبکی که ساختمان های بلندمرتبه و برج ها در مشهد ساخته می شوند، اگر استانداردها و ضوابط لازم در ساخت آنها رعایت نشده باشد، خطر آن برای ساکنان در بروز حوادثی مانند زلزله و آتش سوزی بسیار زیاد است.
مهندس ذوقی مرندیز با بیان اینکه اگر پرو‍ژه های بزرگ فاقد استانداردهای لازم و کیفیت ساختی نامنطبق با آیین نامه باشند، به هیچ وجه برای آنها گواهی پایان کار صادر نمی شود، اظهار کرد: برخی پروژه های ساختمانی در شهر مشهد وجود دارد که ممکن است به هر دلیلی برای گرفتن گواهی پایان کار به نهادهای مربوطه مراجعه نکرده باشند.
وی گفت: نگرفتن گواهی پایان کار به معنای نادیده گرفتن آیین نامه مربوط به مقررات ملی ساختمان و رعایت استانداردها در ساخت و ساز است که می تواند فاجعه ای رقم بزند.
معاون سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی گفت: اینکه برای صرفه جویی در هزینه های ساخت یک ساختمان، قانون دور زده شده و برخی استانداردها نادیده گرفته شود، می تواند تبعاتی با خسارتی چند برابر این به اصطلاح صرفه جویی ها داشته باشد.
ذوقی با اشاره به اینکه سازمان نظام مهندسی پای حقوق مردم ایستاده و کوتاه نخواهد آمد، اظهار کرد: ما هم از حوادث گذشته درس می گیریم و هم از تمامی سازمان ها درخواست کمک می کنیم.
وی اظهار کرد: یکی از رویکردهای اصلی سازمان برای جلوگیری از شکل گیری حوادث در ساختمان های بلندمرتبه را آگاهی رسانی قرار داده ایم و در این زمینه برای آگاه کردن اقشار مختلف تلاش خواهیم کرد.
معاون سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی افزود: اگر مشکلی در حین ساخت به وجود بیاید و ناظر و طراح ساختمان در جریان شروع به کار ساختمان نباشند مالک ملزم به جبران خسارتها است ولی اگر این هماهنگی صورت گرفته باشد کوتاهی طراح و مهندس ناظر در شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی بررسی می شود.
وی ادامه داد: در صورت اثبات کوتاهی ناظر و طراح ساختمان بر اساس ماده 91، مجازات های انتظامی در نظر گرفته شده که از توبیخ کتبی تا ابطال پروانه اشتغال را شامل می شود.
ذوقی همچنین گفت: وضعیت اطلاع سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی از ساخت سازها در شهر مشهد نسبت به گذشته بهبود یافته و تنها برخی از مناطق کم برخوردار از جمله حاشیه شهر ممکن است ساخت و ساز را به این سازمان اطلاع ندهند.

*نظارت بازرسان بر وضعیت ایمنی ساختمان ها باید استمرار داشته باشد
استاد دانشگاه و عضو اصلی کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان نیز در این نشست اظهار کرد: در شرایط فعلی می توان گفت که خلاء قانونی وجود ندارد و مشکل از نظارت هایی است که انجام می شود و یا بنا به دلایلی از جمله کمبود نیرو انجام نمی شود.
دکتر محمدحسین پاپلی یزدی خاطرنشان کرد: بعضا در بسیاری از موارد تجهیزات ایمنی که در ساختمان های بلندمرتبه به کار می رود کرایه ای است و بعد از بازدید بازرسان جمع آوری می شود.
وی ادامه داد: باید شرایط مناسبی برای بازدیدهای دوره ای چه قبل و چه بعد از ساخت ساختمان فراهم شود تا این نظارت مستمر بتواند ایمنی بیشتری را برای ساختمان ها تضمین کند.
این پژوهشگر و محقق با بیان اینکه دادستانی نیز باید با رفتارهایی چون استفاده از وسایل ایمنی کرایه ای به شدت برخورد کند، تاکید کرد: در بسیاری از حوزه های مختلف ساختمان نیز نظارت ها به صورت دقیق انجام نمی شود که برای مثال باید پرسید آیا آسانسورهایی که در ساختمان های بلندمرتبه استفاده می شوند به صورت دوره ای توسط بازرسان مورد بررسی قرار می گیرند؟
وی با اشاره به اینکه گاه نظارتی که برعهده شهرداری است به درستی انجام نمی شود که حوادثی چون برج سلمان را رقم می زند، افزود: باید ابعاد مختلف استانداردسازی مد نظر قرار گیرد و برای مثال عرض خیابان، پیاده رو و نزدیکی مجتمع و یا برج به مجموعه های مختلف از جمله فضای سبز را مد نظر قرار داد زیرا در برخی از مواقع در صورت بروز حادثه امکان خدمات رسانی بسیار سخت و دشوار است.

*ضرورت توجه به طرح های مطالعاتی کارشناسی شده در خصوص ساخت ساختمان های بلندمرتبه
پاپلی یزدی تصریح کرد: اگر توان مقابله با حوادث وجود ندارد نباید اجازه ساخت ساختمان های بلندمرتبه داده شود، برای مثال باید بررسی شود که آیا آتش نشانی و دستگاه های دیگر از امکانات لازم برای استفاده از آن در شرایط ضروری برخوردار هستند.
وی با بیان اینکه آستان قدس رضوی می تواند در خصوص تجهیز امکانات امدادرسانی اقدام کند، یادآور شد: خرید هلی کوپتر و یا بالابرهای پیشرفته از اقداماتی است که می تواند توسط آستان قدس رضوی انجام شود.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: هم اکنون یک برج مسکونی در کنار کوهسنگی مشهد در حال ساخت است که واحدهای آن به دلیل نزدیکی به کوهسنگی با قیمت بیشتری به فروش می رسند، سئوال اینجاست که چرا به چنین برجی در چنین فضایی اجازه ساخت داده شده است؟
پاپلی یزدی گفت: اگر این برج دچار آتش سوزی شود ممکن است حوادث بسیار ناگواری برای کسانی که در بوستان کوهسنگی حضور دارند به وجود بیاید و بعضا امدادرسانی را قفل کند.

* خطرخیزی منطقه به دلیل استقرار بر روی گسل
پاپلی یزدی گفت: خراسان رضوی بر روی گسل های بسیار زیادی قرار دارد که متاسفانه نسبت به آن ها بی توجهی می شود.
وی ادامه داد: بر اساس یک طرح مطالعاتی که در سازمان زمین شناسی خراسان رضوی انجام شده این استان دارای 550 گسل است که برخی از آنها می توانند زمینه ساز حوادث بسیار جبران ناپذیری شوند.
این محقق و پژوهشگر گفت: در برخی از مناطق، به دلیل جنس خاک نباید ساختمان سازی انجام شود و این موضوع در پروژه های تحقیقاتی به صورت دقیق مورد بررسی قرار گرفته است، ولیکن مسئولان اصلا به این موضوعات توجهی ندارند.
پاپلی یزدی با اشاره به اینکه باید دستگاه قضایی به صورت جدی در این زمینه نیز ورود پیدا کند، گفت: برخی از حوادث می توانند خسارت های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشند و در این زمینه نیاز است که مسئولان عالی رتبه استان به صورت جدی تر ورود پیدا کنند.
وی با انتقاد از مدیریت شهری مشهد گفت: برخی از ساختمان های بلندمرتبه در خیابان های فرعی ساخته شده اند که دسترسی به آنها سخت و دشوار است و از هیچگونه اصول استانداردی در فضای شهری پیروی نکرده اند.
پاپلی یزدی خاطرنشان کرد: باید بافت شهر نیز تغییر پیدا کند و به صورت دقیق و مهم به موضوع استانداردسازی ساختمان های بلندمرتبه توجه شود.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: برای مثال در پروژه ‘مشهدمال’ علاوه بر اینکه ساخت این پروژه در منطقه ای همچون خیام مشهد اشتباه است به هیچ عنوان از عرض پیاده رو مناسب و استاندارد استفاده نشده است.
این محقق و پژوهشگر گفت: اگر می خواهیم حادثه ای رخ ندهد و یا لااقل در صورت بروز حادثه، توان مقابله با آن را داشته باشیم باید به صورت جدی به موضوع استانداردسازی ساختمان ها توجه کنیم .

*از هزار مجموعه اقامتی مشهد تنها 408 مورد تاییدیه ایمنی دارند
معاون آموزش، نظارت و پیشگیری آتش نشانی مشهد نیز در این نشست با اشاره به وجود بیش از 50 درصد مجموعه های اقامتی کشور در مشهد اظهار کرد : در 2 سال گذشته 130هتل، 300 هتل آپارتمان و 564 مهمانپذیر در سطح شهر مشهد شناسایی و مورد بازدید ایمنی قرار گرفته اند.
غلامحسین حاجی زاده با بیان اینکه همه این موارد دارای نواقص ایمنی بودند، خاطرنشان کرد: تا کنون تنها 408 مورد از این تعداد برای اخذ تاییدیه ایمنی و رفع نقص اقدام کرده اند.
وی افزود: در همین بازه زمانی 48 مجتمع مسکونی مورد بازدید قرار گرفت و اخطارهای لازم برای آنها صادر شد اما تنها 11 مورد برای رفع نقص و اخذ تاییدیه ایمنی اقدام کردند.
حاجی زاده ادامه داد: در ضوابط مبحث 22 مقررات ملی ساختمان در بحث ایمنی ساختمانها نیز به رعایت حداقل های ایمنی بسنده شده که مطلوب نیست و با توجه به شرایط شهر مشهد اگر در رعایت حداقل ها نیز قصور شود وقوع خطراتی نظیر آتش سوزی افزایش می یابد.
معاون آموزش، نظارت و پیشگیری آتش نشانی مشهد افزود: برخی از ساختمانهای بلندمرتبه شهر مشهد در مکانها و معابر کم عرض بنا شده است که در صورت وقوع حادثه امکان امدادرسانی را با مشکل مواجه می سازد.
حاجی زاده گفت: عرض معابر در اطراف حرم و در نزدیکی بازارها و سراهای مختلف مناسب نیست و در صورت بروز حادثه خسارتهای غیرقابل جبرانی رخ خواهد داد.

*آتش نشانی مشهد مجهز به 11 دستگاه خودرو نردبان
معاون آموزش، نظارت و پیشگیری آتش نشانی مشهد با اشاره به وجود 40 دستگاه خودرو نردبان مهار آتش در کشور، گفت : 11 دستگاه از این تعداد متعلق به کلانشهر مشهد است.
حاجی زاده افزود: سازمان آتش نشانی مشهد از لحاظ امکانات و تجهیزات در وضعیت خوبی قرار دارد اما وضعیت ساخت و ساز و وجود خیابانها و معابر کم عرض امکان امدادرسانی را با کندی مواجه می سازد.
وی از تهیه شیوه نامه اقدامات پیشگیرانه و واکنش اضطراری در ساختمان های بلند و ویژه خبر داد و افزود: طبق این شیوه نامه تیم های سه نفره از مدیران ساختمان های بلند تشکیل می شود تا سیستم های ایمنی و اطفای حریق ساختمان همیشه در حالت آماده به فعالیت باشند.
حاجی زاده گفت: این آیین نامه تهیه شده ولی در بخش اجرایی آن مشکل وجود دارد که باید با حمایت نهادهای مرتبط مقدمات اجرایی شدن آن فراهم شود.

* شهرداری در صدور مجوز بین بد و بدتر گزینه بد را انتخاب می کند
رئیس اداره نظارت بر ضوابط و مقررات ملی ساختمان شهرداری مشهد نیز در این میزگرد اظهار کرد: با توجه به مسائل اقتصادی شهرداری نیز مانند سایر نهادها به دنبال کسب درآمد برای اداره امور است لذا در صدور مجوز بین گزینه های بد و بدتر گزینه بد را انتخاب می کند.
اردشیر علیمردانی افزود: کاستی های زیادی در بحث نظارت و ایمنی ساخت و سازها وجود دارد که با همفکری می توان این کمبودها و معضلات را رفع کرد.
وی بیان کرد: در کارگروههای مرتبط در شهرداری نظارت بر ساخت و سازها دنبال می شود ولی به دلیل درگیری در مسائل اقتصادی به نوعی در فرآیند ساخت و ساز، خرید و فروشهایی انجام می شود که ممکن است در ذات موضوع مشکلاتی به وجود آورد ولی مجموعه شهرداری برای حفظ خود مجبور به این کار است.
وی با بیان اینکه نظارت بر ساخت و سازها بر عهده مهندسان ناظر است، افزود: خلاء هایی در این خصوص وجود دارد و امکان سنجش کیفیت ایمنی در ساخت و سازها وجود ندارد.
علیمردانی ادامه داد: از لحاظ کیفی مشکلاتی همواره در ساخت و سازها وجود دارد ولی شاخصه ای برای قیاس کیفیت وجود ندارد و در بحث نظارت تنها به صورت کمی به ساخت و سازها نگاه می شود.

*شناسایی 21 گسل در خراسان رضوی
مدیر روابط عمومی سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی نیز در این میزگرد اظهار کرد: در سطح استان 21 گسل شناسایی شده که 6 گسل از این تعداد در مقابل زمین لرزه با قدرت بین 6 تا 7 ریشتر، تخریبی است.
عباس امیریان افزود: هم اکنون گسلی در ارتفاعات مشهد شناسایی شده ولی علیرغم وجود این گسل در آن منطقه مجوز ساخت بیمارستان، برج و ساختمانهای بلندمرتبه صادر می شود.
وی تاکید کرد: باید هنگام صدور مجوز برای ساختمانهای ویژه، مطالعات لازم زمین شناسی و مکان یابی های لازم صورت پذیرد.
امیریان ادامه داد: همچنین در ساخت و سازها از مصالح استاندارد کمتر استفاده شده و کارگران ساختمانی نیز آموزشهای لازم را فرانگرفته و فاقد کارت مهارت هستند.
وی تاکید کرد: همچنین کپسول و شیرهای آتش نشانی در بسیاری از ساختمانها و مجتمع های مسکونی سطح شهر غیرفعال هستند که باید سازمان آتش نشانی با فراخوانی تمهیدات لازم را برای شارژ و فعال نگه داشتن این سامانه ها فراهم سازد.

**راهکارها
معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی در امور پیشگیری از وقوع جرم در خصوص راهکارهای افزایش ضریب ایمنی ساختمانهای بلندمرتبه عنوان کرد: باید به تحقیقات و پژوهشهای صورت گرفته در حوزه های مختلف مرتبط با سخت و سازها نظیر مطالعات زمین شناسی توجه جدی شود .
بخشی محبی ادامه داد: همچنین مدیریت واحد در حوزه شهری و حوزه نظارت بر ساخت و سازها که اخیرا متحول شده باید با برگزاری کارگاه های آموزشی و بازدیدهای مستمر، زمینه نظارت های دقیق تر را فراهم کند تا مشهد به طور واقعی مشهدالرضا (ع) باشد .
وی با اشاره به تشکیل کارگروهی در حوزه اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی مرکز استان، افزود: وظیفه این کارگروه رصد صدور بخشنامه ها و آیین نامه ها برای انتظام بخشی در حوزه ایمنی ساخت و سازها و ساختمان های بلندمرتبه است.
معاون دادستان مرکز خراسان رضوی بیان کرد: خسارت یک حادثه و آتش سوزی تنها با بیمه جبران نمی شود بلکه آسیبهای اجتماعی و آثار روانی شدیدی برای مردم در پی خواهد داشت.
بخش محبی تاکید کرد: قانونگذار باید در خصوص هر سهل انگاری در ساخت و سازها به عنوان مجری قانون موضوعات را تعقیب و برخوردهای لازم را با متخلفان داشته باشد.
وی ادامه داد : باید همه دستگاه ها در خصوص ارتقای وضعیت ایمنی شهر و ساخت و سازها با مشارکت و همکاری مراقبتهای لازم در خصوص ایجاد احساس امنیت در شهروندان را داشته باشند.

*ساختمان های با ارتفاع بیش از 23 متر باید خودکنترل باشند
معاون آموزش، نظارت و پیشگیری آتش نشانی مشهد افزود: مطابق تمام آیین نامه های دنیا، ساختمان های با بیش از 23 متر ارتفاع باید در صورت بروز آتش سوزی به صورت خودکنترلی حریق را خاموش کنند.
حاجی زاده بیان کرد: این در حالی است که متاسفانه در اغلب ساختمانهای با این ارتفاع در مشهد سیستم های آتش نشانی غیرفعال است و به این امر توجهی نمی شود و حال آنکه باید با امکانات خود ساختمان حریق را خاموش کرد زیرا آتش متفاوت از سایر حوادث است و ماهیت روبه گسترش دارد.
حاجی زاده ادامه داد: با توجه به ترافیک مشهد و معابر کم عرض، رسیدن خودروهای آتش نشانی به محل حادثه طولانی می شود لذا باید ساختمانها امکان خودکنترلی را داشته باشند.

*استفاده کارگران ساختمانی از گواهی نامه فنی ساختمان
معاون فنی و تشکلهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی با بیان اینکه نظارت به صورت دوره ای و در زمان های مختلف ساخت انجام می شود، تصریح کرد: حجم پروژه هایی که در شهر مشهد ساخته می شود با امکانات سازمان نظام مهندسی همخوانی ندارد و در این موضوع ممکن است نتوانیم دوره های بازرسی را کوتاه تر کنیم.
مهندس ذوقی به عدم استاندارد بودن مصالح ساختمانی نیز اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم در خصوص ساخت پروژه های بزرگ و ساختمان های بلندمرتبه، استفاده از مصالح استاندارد است که به دلیل برخی شرایط، ممکن است مالک دچار اشتباه شود.
باید شرایط مناسبی در خصوص استفاده مالک از مصالح استاندارد فراهم شود و در این خصوص باید تنها به کارگرانی اعتماد کرد که دارای گواهینامه فنی معتبر باشند.
وی اظهار کرد: صدور گواهی نامه های حرفه ای معتبر یکی از موضوعاتی است که باید به صورت جدی دنبال شود تا علاوه بر استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد از مهندسان و کارگران ماهر نیز استفاده شود.
معاون فنی و تشکلهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی تصریح کرد: تا زمانی که مالکان، اطلاعات لازم برای خرید مصالح و استفاده از نیروی کار مجرب را در اختیار ندارند نمی توان نسبت به ساخت ساختمان های بلندمرتبه با ایمنی کامل در این شهر امیدوار بود.
معاون فنی و تشکلهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی گفت: باید قوانین حوزه ساختمان نیز همچون قوانین و آیین نامه هایی که در خصوص زلزله طی سال های مختلف مورد بازبینی قرار گرفته، مورد بررسی مجدد قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه قانون مناسبی در حوزه نظارت بر ساختمان های بلندمرتبه وجود ندارد و در این زمینه باید اقدامات مناسبی انجام شود، خاطرنشان کرد: اجرای ‘ارجاع حقوقی نظارت’ یکی از برنامه های اصلی سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی است. ارجاع حقوقی که به زودی در این سازمان اجرایی می شود و قطعا می تواند برای پروژه های بزرگ شرایط بهتری را فراهم سازد.
ذوقی مرندیز افزود: مهندسان ناظر برای پروژه های بزرگ زیر نظر یک شرکت حقوقی و یک مدیرعامل فعالیت می کنند و در این خصوص مدیرعامل مسئولیت اصلی پروژه را بر عهده دارد.

*لزوم تقویت ساختار هیات مدیره در ساختمان های بلندمرتبه
دکتر پاپلی یزدی نیز تصریح کرد: به نظر می رسد یکی از موضوعات مهم در خصوص استانداردسازی، توجه به مطالعات تحقیقاتی است که باید قبل از ساخت ساختمان انجام شود و متاسفانه نسبت به آن بی توجهی می شود.
این پژوهشگر و محقق با اشاره به اینکه بسیاری از ناظران سازمان نظام مهندسی بر ساخت ساختمان های کوچک نظارت درستی انجام نداده و حتی یکبار نیز واحد مسکونی را مورد بازدید قرار نمی دهند، اظهار کرد: باید بازدیدها افزایش پیدا کند و اگر نیازمند تزریق هزینه است باید از محل های مختلف تامین شود زیرا این موضوع ارتباط بسیار زیادی با جان انسان ها دارد.
استاد دانشگاه فردوسی تصریح کرد: باید ساختار هیات مدیره در ساختمان های بلندمرتبه تقویت شود و این افراد آموزش های لازم را برای ایمنی فرابگیرند تا بتوانند در شرایط بحرانی نقش موثرتری را از خود نشان دهند.
وی ادامه داد: مهندسان نیز باید همچون همتایان خارجی خود نسبت به فعالیت های خود دقت داشته باشند و هر نقص، به عنوان یک جریمه در پرونده آن ها درج شده و به شدت با خاطیان برخورد شود.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه توجه دولت و بخش خصوصی برای فرهنگ سازی ایمنی می تواند دستاوردهای بسیار ارزشمندی را به همراه داشته باشد، گفت: بحث ایمنی می تواند دستاوردهایی همچون ایجاد شغل را به دنبال داشته باشد.
وی توجه به تشکل های مردم نهاد را در این زمینه یک ضرورت دانست و گفت: تشکل های مردم نهاد می توانند به صورت دقیق به بررسی مشکلات حوزه ساخت و ساز شهر مشهد پرداخته و از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کنند.
پاپلی یزدی گفت: در چنین میزگردهایی می توان به صورت جزئی به مشکلات حوزه عدم استانداردسازی اشاره کرد و برنامه های مدون را با پیشنهادهای مختلف در اختیار مسئولان قرار داد.
عضو اصلی کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان اظهار کرد: بدنه دانشگاهی شهر مشهد این قابلیت را دارد که اصلاحات موجود در این کلانشهر را در اختیار مسئولان قرار دهد تا آن ها مشکلات موجود را برطرف کنند.

انتهای خبر