ساختمان‌ پایدار؛ راهکاری برای حفظ ثروت‌های ملی

استفاده از اصول و مبانی معماری پایدار در ساخت ساختمان‌های جدید و تعمیر ساختمان‌های فرسوده یکی از توصیه‌های موکد سازمان نظام مهندسی و نهادهای مربوطه است.

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، تجدید ناپذیر بودن بسیاری از منابع انرژی مورد نیاز بشر باعث شده تا انسان همواره به دنبال جایگزینی برای آن باشد و پایدار و مقرون به صرفه بودن منابع جایگزین مورد نظر، از مهم‌ترین ویژگی‌های آن به شمار می رود.

با توجه به اینکه رشد جمعیت، حفاظت از منابع طبیعی و بهینه سازی مصرف انرژی از مهم ترین اولویت‌های کشورهای مختلف محسوب می شود، از راه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، آموزش و تصحیح مبانی ساختمان‌سازی است زیرا حجم زیادی از انرژی در ساختمان‌ها مصرف می‌شود و لازم است تا برای کاهش هدررفت انرژی در مهم‌ترین سکونتگاه‌های بشر از اصول پایدارسازی در ساختمان‌ها استفاده شود.

توجه به راه حل‌های توسعه پایدار از سال ۱۹۷۰ میلادی پس از فرو رفتن جهان در شوک بحران انرژی آغاز شد و تفکر ساخت اولین ساختمان‌های پایدار نیز ریشه در همان سال‌های بحران انرژی دارد، استفاده از اصول ساختمان پایدار در آن سال و مشاهده نتیجه آن در کاهش حجم انرژی مصرفی ساختمان، کاهش انرژی‌های فسیلی و صرفه‌جویی، به کار بردن این اصول را برای معماران ضروری کرد.

اما در ادامه اینکه چرا باید ساختمان‌ها پایدار باشند و استفاده از اصول و مبانی ساختمان پایدار چه منفعتی برای سازندگان و ساکنان ساختمان‌ها دارد در گفت‌وگو با مسئولان مختلف بررسی می‌شود.

ساختمان پایدار؛ چاره اندیشی برای فردا

رییس سازمان نظام مهندسی استان اصفهان معتقد است که صرفه اقتصادی استفاده از اصول ساختمان پایدار در ساخت و سازها توسط مهندسان باید از نگاه ملی بررسی شود، شاید ساخت چنین ساختمان‌هایی در نگاه اول هزینه‌بر بوده و صرفه اقتصادی نداشته باشد اما کاهش مصرف انرژی‌های تجدید ناپذیر در ساختمان موجب کاهش هزینه‌های ملی و ایجاد صرفه برای همگان شود.

غلامحسین عسگری با اشاره به ضرورت صرفه جویی در استفاده از منابع انرژی موجود به عنوان یک ثروت ملی، می افزاید: تمام انرژی‌های تجدید ناپذیری که در حال حاضر در ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی مصرف می‌شود، روزی به پایان می رسد بنابراین از اکنون باید فکری به حال فرزندانمان در آینده داشته باشیم و این منابع انرژی که ثروت‌های ملی محسوب می‌شود را برای آنها نیز باقی بگذاریم.

وی اضافه می کند: بی شک برنامه ریزی و اجرای طرح های مختلف در زمینه بکارگیری اصول و مبانی ساخت وساز پایدار در ساختمان ها موجب کاهش و در مواردی توقف هدر رفت انرژی در سکونتگاه های بشری می شود و مصرف کمتر انرژی در ساختمان ها به معنای صرفه جویی در استفاده از بخش عظیمی از منابع انرژی است.

رییس سازمان نظام مهندسی استان اصفهان ادامه می دهد: شاید طراحی ساختمان های پایدار هزینه ای اضافی برای مالکان ساختمان ها در برداشته باشد، اما کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدر رفت آن در ساختمان در بلندمدت هزینه های صرف شده را برای آنها جبران می کند.

عسگری با بیان اینکه یکی از فواید اساسی ساختمان‌های پایدار، جلوگیری از آلودگی شهری است، خاطر نشان می کند: شاخص‌های مختلفی برای پایدار ساختن یک ساختمان دست به دست یکدیگر می دهند اما مهم ترین آنها بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان است، باید توجه داشت که حرف از کم مصرف کردن نیست بلکه استفاده از اصول ساخت و ساز پایدار برای حفظ منابع انرژی است.

به گفته کارشناسان اجرای برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای آشنایی مهندسان با اصول و مبانی ساختمان پایدار و استفاده از آن در معماری یکی از راهکارهای اساسی است که می تواند نقش مهمی در پایدار سازی صنعت ساختمان کشور داشته باشد که از جمله این برنامه‌ها می توان به برگزاری همایش ملی ساختمان پایدار در نیمه دوم دی‌ماه ۹۷ به همت سازمان نظام مهندسی اصفهان اشاره کرد.

ساختمان‌های پایدار منطبق با مبانی اقتصاد مقاومتی است

معاون عمرانی وزیر کشور و رییس سازمان شهرداری ها و دهیاری ها در این باره می گوید: پیروی از مبانی و اصول ساخت و ساز پایدار، صرفه اقتصادی قابل توجهی برای مالک ساختمان دارد و در بسیاری از موارد از اتلاف انرژی و منابع جلوگیری می کند و همین موجب کاهش هزینه‌های پرداختی مالک برای ساختمان می شود.

مهدی جمالی نژاد می افزاید: ساختمان‌های پایدار منطبق با مبانی اقتصاد مقاومتی است و مصرف انرژی را کاهش می دهد و تاکید فراوانی در اصول اقتصاد مقاومتی به توسعه های پایدار شده است و باید سعی کنیم تا ساختمان های فرسوده شهری را ازطریق بازسازی پایدار کنیم و ساختمان های جدید را منطبق بر اصول ساخت وساز پایدار بسازیم.

امروزه معماری بر خلاف بهره گیری از دستاوردهای تکنولوژی جدید در بیشتر موارد فاقد تعامل مناسب با محیط زیست و طبیعت است و این ناهماهنگی باعث بروز مسائلی همچون آلودگی محیط زیست، از دسن رفتن منابع طبیعی و تغییرات اقلیمی شده است که با شدت یافتن آن در سال‌های اخیر، توسعه پایدار به عنوان راه حلی کارآمد از اهمیت فراوانی برخوردار شده است.

کاهش آلودگی‌های زیست محیطی

شیرین طغیانی، عضو شورای شهر اصفهان بزرگترین و مهم ترین دستاورد استفاده از اصول و مبانی ساخت و ساز پایدار در ساختمان ها را کم تر مصرف کردن انرژی و در نتیجه آن کمتر آلوده شدن محیط زیست عنوان می‌کند می‌گوید: همین مزیت برای استفاده از این اصول در تمام ساختمان‌ها کافی است.

وی ادامه می‌دهد: نتایج مالی حرکت به سوی پایدارسازی ساختمان‌ها در بازه زمانی بلند مدت نمایان می‌شود و گاهی ممکن است در ابتدا هزینه‌های ساختمان را افزایش دهد اما در دراز مدت منافع مختلف آن شامل حال مالک و کل جامعه می شود، ساختمان پایدار موضوعی نیست که بتوان در مورد اجرایی نشدن آن ملاحظاتی انجام داد.

وی اضافه می کند: حساسیت نسبت به استفاده از مبانی و اصول ساخت و ساز پایدار در بسیاری از نقاط جهان وجود دارد و باید استفاده از این اصول در دستور کار نظام مهندسی کشور نیز قرار بگیرد که در آینده ساختمان غیر پایدار نداشته باشیم.

وی خاطر نشان می کند: از وضعیت پایدار بودن یا نبودن ساختمان‌های تحت مالکیت شهرداری و مربوط به شورای شهر اصفهان، آمار دقیقی در دست نیست اما بعید است که از اصول و مبانی ساخت و ساز پایدار در ساختمان‌های تازه تاسیس شده شهرداری استفاده شده باشد.

طغیانی تصریح می کند: البته مبحث کاهش مصرف انرژی در ساختمان های مربوط به شهرداری در دستور کار این نهاد شهری قرار گرفته است، شهرداری اصفهان مشغول “ممیزی کردن انرژی” در ساختمان‌هایش است و شورای شهر هم مصوبه ویژه ای در این زمینه داشته است.

حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی معتقد است انزوای قوانین استفاده از مبانی و اصول ساخت و ساز پایدار مربوط به وزارت خانه‌های این حوزه است و باید فعالیت تخصصی بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

وی می گوید: فعالیت کمیسیون‌های تخصصی مجلس در زمینه ترویج مبانی ساخت و ساز پایدار کافی نیست و مجلس از لایحه های وزارتخانه های مربوط به این حوزه استقبال می کند.

در این میان بسیاری از کارشناسان هستند که هنوز نیز درباره چگونگی پایدار بودن ساختمان و مولفه‌های ایجاد کننده پایداری محیطی سوالات فراوانی را مطرح می کنند و اعتقاد دارند که قوانین شاخصی در کشور ما برای این مهم وجود ندارد، همچنین لازمه دستیابی به راهکارهای کارآمد در معماری و ساختمان پایدار تعامل سازنده قانون‌گذار با مهندسان و معماران است تا هر دو طرف به درک صحیحی از نیاز های یکدیگر برسند.