نگاهی به توسعه صنعت آب و فاضلاب ایران در سایه حیات انقلاب اسلامی

انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در پی چهار دهه حیات پربرکت خود و مسیر بالندگی ملت ایران در بخشهای مختلف رشد چشمگیری داشته که توسعه صنعت آب و فاضلاب یکی از شاخه های پربار آن است.

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، بررسی عملکرد حوزه آب شهری نشان می ‌دهد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تنها حدود ۷۴ درصد جمعیت ۱۸ میلیون نفری شهرهای ایران به شبکه آبرسانی دسترسی داشتند اما با تلاشهای صورت گرفته توسط متولیان صنعت آب و فاضلاب در نظام مقدس جمهوری اسلامی ظرف ۴۰ سال اخیر، هم اکنون ۹۹،۵ درصد جمعیت ۶۰ میلیون نفری شهرهای ایران زیر پوشش خدمات آب و فاضلاب قرار دارند. در مسیر توسعه این بخش، تا پایان دولت دوازدهم جمعیت برخوردار از خدمات آب و فاضلاب در ایران به ۹۹٫۷ درصد می رسد.

همچنین تعداد تصفیه خانه‌ های آب شهری ظرف ۴۰ سال اخیر از ۲۷ واحد به ۱۳۹ تصفیه ‌خانه رسیده است. افزایش تعداد سدهای مخزنی در سطح ایران نیز از ۱۳ سد به ۵۰۰ سد از دیگر دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی است.

توسعه شبکه ‌های توزیع آب آشامیدنی با افزایش انشعابات از ۳٫۷ میلیون مشترک در اوایل انقلاب به ۱۱ میلیون و ۹۰۸ هزار و ۶۵۸ مشترک و تعداد شهرهای برخوردار از شبکه آب شرب بهداشتی از ۴۵ شهر به بیش از یکهزار شهر و از چند صد روستا به حدود ۳۳ هزار و ۲۹۷ روستا از مهمترین دستاوردهای نظام اسلامی محسوب می شود.

در مجموع هم اکنون بیش از ۶۳ میلیون نفر از جمعیت کشور از شبکه لو‌له کشی آب آشامیدنی بهداشتی برخوردار شده ‌اند و شبکه فاضلاب نیز بیش از ۲۶۳ شهر با ۲۱ میلیون نفر در قالب ۴۸ هزار و ۶۳۶ هزار مشترک را زیرپوشش قرار داده است و این در حالی‌ است ‌که تعداد شهر‌های برخوردار از سیستم فاضلاب در قبل از انقلاب حدود ۱۵ شهر با ۲ هزار و ۸۰۰ مشترک بود.

به گفته وزیر نیرو، با توجه به تاثیر بخش آب و برق در بسترسازی توسعه کشور به نظر می‌رسد یکی از درخشان ترین کارنامه ‌های جمهوری اسلامی ایران در فصل آب و برق است.

در خراسان رضوی نیز در زمینه تامین آب شرب بهداشتی و شبکه های فاضلاب طی این چهار دهه اقدامات بسیار انجام شده به طوریکه هم اکنون تمام شهرهای این استان از آب آشامیدنی سالم برخوردارند و شبکه های فاضلاب نیز با سرعت خوبی در دست اجراست.

بهره مندی شهرهای خراسان رضوی از آب شرب

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز گفت: سال ۱۳۵۸ حدود ۱۹ شهر استان به جز مشهد با جمعیت ۳۸۰ هزار نفر از آب شرب بهداشتی و سالم برخوردار بودند که این تعداد امروز در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب به ۷۳ شهر با جمعیت یک میلیون و ۷۸۹ هزار نفر رسیده و تمام شهرهای استان زیرپوشش شبکه آب شرب بهداشتی و سالم هستند.

وحید قربانی افزود: همچنین در ابتدای انقلاب تصفیه خانه فاضلاب در این استان وجود نداشت و پس از آن تا پایان فعالیت دولت دهم چهار تصفیه خانه فاضلاب در شهرهای خراسان رضوی به جز مشهد ساخته شد اما اینک این تعداد با تلاش و تدبیر دولت دوازدهم به هفت تصفیه خانه افزایش یافته است.

وی ادامه داد: جمعیت زیرپوشش شبکه فاضلاب شهری نیز در شهرهای خراسان رضوی به جز مشهد در ابتدای انقلاب صفر و در سال ۱۳۸۴ حدود ۹۰ هزار نفر بود که هم اکنون این رقم به ۵۲۴ هزار نفر رسیده است.

وی گفت: در حال حاضر هشت هزار و ۸۲۵ میلیارد ریال پروژه در شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی توسط بخش خصوصی در دست اجراست که با تکمیل و بهره برداری آنها بیش از ۵۰ درصد جمعیت استان زیرپوشش خدمات شبکه فاضلاب شهری قرار می گیرد.

افزایش هشت برابری خطوط آب رسانی

سرپرست شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون ۱۰۰ درصد جمعیت ۷۳ شهر این استان زیرپوشش شبکه آبرسانی هستند و طول خط انتقال آب از ۲۰۰ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ با هشت برابر افزایش به هزار و ۶۴۳ کیلومتر در سال جاری رسیده است.

عباس مهری افزود: طول شبکه توزیع نیز از ۹۰۰ کیلومتر با هفت برابر افزایش به ۶ هزار و ۲۴۱ کیلومتر رسیده و ظرفیت تامین آب از ۵۰ میلیون متر مکعب در سال به ۲۴۰ میلیون متر مکعب در سال افزایش یافته است.

وی ادامه داد: تعداد چاه های اب نیز از یکصد حلقه با ۴٫۵ برابر افزایش به ۴۷۳ حلقه رسیده است.

بهره مندی از شبکه جمع آوری فاضلاب

سرپرست شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی گفت: قبل از انقلاب هیچیک از شهرهای این استان از شبکه جمع آوری و تصفیه خانه فاضلاب برخوردار نبود.

مهری افزود: ظرفیت فعلی تصفیه خانه های فاضلاب در خراسان رضوی به جز مشهد ۵۸ هزار متر مکعب است. وی اظهار داشت: تا ۲۵ سال پیش هیچ شهری در این استان از شبکه جمع آوری فاضلاب برخوردار نبود ولی هم اکنون در ۱۱ شهر شبکه فاضلاب و تصفیه خانه مدرن در حال اجرا و در هفت شهر در حال بهره برداری است.

وی گفت: با پیگیری و سرمایه گذاری دولت و بکارگیری بخش خصوصی هم اکنون حدود ۳۰ درصد از جمعیت استان شامل ۵۱۷ هزار نفر در قالب ۲۰۲ اشتراک در هفت شهر زیرپوشش شبکه جمع آوری فاضلاب هستند.

مهری ادامه داد: در ۱۱ شهر نیز طرح های مطالعاتی احداث و ایجاد شبکه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب به اتمام رسیده است.

وی با اشاره به سیاست استفاده از سرمایه های بخش خصوصی در راستای راهبرد اقتصاد مقاومتی، از احداث تصفیه خانه جدید فاضلاب شهر گلبهار با هزینه هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال خبرداد و افزود: تصفیه خانه فاضلاب شهرک توحید سبزوار نیز با هزینه ۴۵۰ میلیارد ریال احداث و شبکه فاضلاب شهر تربت حیدریه هم با هزینه سه هزار میلیارد ریال تکمیل شده است.

سرپرست شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی ادامه داد: همچنین در راستای ارائه خدمات سریع و آسان به مردم سامانه های جامع خدمات و ارائه خدمات یکپارچه به مشترکین در ۷۳ شهر و طرح خود اظهاری قرائت کنتور آب در اغلب شهرهای استان راه اندازی شده است.

مهری گفت: همچنین با استقرار ۳۰ آزمایشگاه مجهز و پیشرفته، آب شرب مشترکان تحت کنترل قرار دارد و با ساخت پیشرفته ترین آزمایشگاه ها در این شرکت، گام مهمی در راستای اطمینان بیشتر از کیفیت آب شرب برداشته شده است.

وی افزود: این شرکت با زیرپوشش بردن یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر، آبرسانی به ساکنان ۷۳ شهر استان به جز کلانشهر مشهد را بر عهده دارد.

احداث چهار سد در مشهد

شهر مشهد دومین کلانشهر کشور با جمعیت حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، سالانه پذیرای حدود ۳۰ میلیون زائر بارگاه ملکوتی حضرت ثامن الحجج (ع) از سراسر کشور و جهان اسلام است و طی ۴۰ سال اخیر به برکت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، تاکید خاصی بر ارتقای خدمات رسانی در تمام حوزه ها به ویژه حوزه آب و فاضلاب شده است.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: افزایش سطح پوشش خدمات آب شرب بهداشتی و سالم در شهر مقدس مشهد از حدود ۶۰ درصد در ابتدای انقلاب به ۱۰۰ درصد رسیده است.

حسین اسماعیلیان افزود: احداث چهار سد با هدف تامین آب شرب و اجرای چندین طرح بزرگ آبرسانی از جمله انتقال آب از سد دوستی به مشهد به طول ۱۷۰ کیلومتر از اقدامات مهم در حوزه آب شرب بوده است.

وی ادامه داد: همچنین در بخش تاسیسات مرتبط با آب شرب مشهد مانند طول شبکه توزیع، خطوط انتقال، ایستگاه های پمپاژ، تصفیه خانه های آب و تعداد چاه ها نیز رشد هشت برابری نسبت به ابتدای انقلاب را شاهدیم.

اسماعیلیان خاطرنشان کرد: این در حالی است که خراسان رضوی در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار داشته و همواره در بسیاری از سال ها با خشکسالی های پی در پی مواجه است و محدودیت های منابع آب شدیدتر شده است.

وی افزود: کیفیت آب از اولویت های مهم دیگری است که طی چند دهه اخیر به آن توجه جدی شده است بطوریکه احداث سه تصفیه خانه بزرگ آب و احداث چندین آزمایشگاه کنترل کیفی بر اساس آخرین تکنولوژی و استانداردهای روز از اقدامات مهم در این حوزه بوده است.

وی اظهار داشت: استفاده از سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری روز دنیا با تکیه بر دانش بومی در زمینه سیستم های تله متری و اسکادا و همچنین هوشمندسازی شبکه های انتقال و توزیع آب، شرایط پایداری را در حوزه تأمین آب به وجود آورده است.

۷۳ درصد جمعیت مشهد زیرپوشش شبکه فاضلاب است

اسماعیلیان گفت: تا قبل از انقلاب و حتی زمان تشکیل شرکت های آب و فاضلاب در سال ۱۳۷۱، شهر مشهد فاقد شبکه جمع آوری فاضلاب بود که پس از آن سه هزار و ۴۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب اجرا شد.

وی با اشاره به احداث پنج تصفیه خانه فاضلاب با مجموع ظرفیت ۲۶۳ هزار متر مکعب در شبانه روز افزود: هم اکنون پوشش جمعیت برخوردار از خدمات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب به ۷۳ درصد رسیده است.

وی اظهار داشت: با توجه به مشارکت عمومی و خصوصی در تأمین منابع مالی و اجرا و بهره برداری از شبکه های آب و فاضلاب در حال حاضر، ۳۰ پروژه مرتبط با طرح های تصفیه خانه فاضلاب، کاهش هدر رفت آب و کیفی سازی آب چاه ها با اعتبار ۲۵ هزار میلیارد ریال در دست اقدام است که ۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال آن در مرحله عملیاتی است.

اسماعیلیان گفت: همچنین با استفاده از ظرفیت تسهیلات بانک توسعه اسلامی (IDB) ساخت و بهره برداری از دو تصفیه خانه بزرگ و پیشرفته فاضلاب التیمور و خین عرب با ظرفیت ۱۶۳ هزار مترمکعب به اتمام رسیده است.

وی با اشاره به اقدامات انجام گرفته در دولت تدبیر و امید افزود: ظرفیت در دست بهره برداری تصفیه خانه های فاضلاب این کلانشهر در ابتدای فعالیت دولت یازدهم ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه روز بود که هم اکنون به ۲۶۳ هزار مترمکعب افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: طی ۴۰ سال اخیر جمعیت ایران دو برابر شده اما در کلانشهر مشهد شاهد افزایش ۶ برابری جمعیت و حضور سالانه خیل عظیم زائران هستیم و همین امر ملاحظاتی را از منظر تامین و توزیع آب در این کلانشهر ایجاد کرده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد به رویکرد دولت و تاکید بر ایجاد شرایط مطلوب آبرسانی و خدمات برای زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی اشاره کرد و گفت: ظرفیت مخازن آب شهری مشهد از ۱۳۸ هزار متر مکعب در شبانه روز طی سال ۱۳۷۱ به ۶۴۶ هزار مترمکعب در دولت دوازدهم رسیده است.

وی افزود: هم اکنون بیش از ۷۰ درصد جمعیت مشهد زیر پوشش شبکه جمع آوری فاضلاب هستند، سه هزار و ۴۰۰ کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب در این شهر اجرا شده که ۵۶۰ کیلومتر آن مربوط به دو سال اخیر است.

جمعیت زیرپوشش آب شهری در کشور ۱۶ میلیون و ۲۷۱ هزار نفر است و طبق اعلام وزیر نیرو، در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی با وجود تحریم ‌هایی که بر کشور ما تحمیل شده نگرانی برای تامین آب و برق مردم وجود ندارد و همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ۴۰ پروژه و طرح بزرگ در بخش آب و فاضلاب شهری و روستایی به بهره ‌برداری می رسد.